آثار باستانی ایران به «شهر ممنوعه» چین می‌روند

اول صبح؛ نمایشگاه شکوه ایران باستان شامل ۲۱۱ قلم از اشیاء تاریخی و ۵ شیء بازآفرینی شده (مولاژ) از آثار دوره آهن تا دوره صفوی کار خود را در یکی از مهمترین موزه‌های جهان در کشور چین آغاز کرد.

گشایش نمایشگاه شکوه ایران باستان در پایتخت کشور کهن و تاریخی چین ثبت یک لحظه تاریخی است بر دو تمدن کهن در دو سوی قاره پهناور آسیا و حتی آغاز یک رویداد فاخر در حوزه میراث فرهنگی جهان است. ایران و چین وارثان تعاملی کهنسال هستند که یکی از نخستین گام‌های آن بیش از دو هزار سال پیش بر جاده ابریشم گذاشته شد و روایت‌های فرهنگی بسیاری که بر موج‌های خلیج‌فارس، بندر سیراف، هرمز و دریای چین با یکدیگر مبادله کرده‌اند.

نمایش آثار ایران که بیانگر تفکر، خلاقیت، هویت، تمدن، سنت‌ها، آئین و رسوم، عقاید و پایه‌های تاریخ و فرهنگ ایران را از سه هزار سال پیش را به زیبایی و به صراحت است در کشور چین از این جهت حایز اهمیت است که این دو تمدن کهن آسیا هر دو از موهبت میراث فرهنگی غنی هستند. دو کشوری که به گواهی اسناد و مدارک معتبر تاریخی دارای پیشینه طولانی از روابط دو سویه بوده و همواره در تلاش برای گسترش این روابط هستند.

گشودن دروازه شهر ممنوعه به روی شکوه ایران باستان

حالا درهای کاخ موزه پکن که به شهرممنوعه شهرت دارد، به روی شکوه ایران باستان باز شده و این موزه به مدت سه ماه (از ۲۱ دی ماه ۱۴۰۲تا ۲۱ فروردین ۱۴۰۳) از آثار با شکوه ایرانی که بیش از ۳ هزار سال فرهنگ و هنر ایران را به نمایش می‌گذارد، میزبانی می‌کند؛ نمایشگاهی که با هدف معرفی شایسته تاریخ و تمدن شکوهمند ایران باستان و البته ترغیب و تشویق گردشگران چینی برای سفر به ایران و با عنایت به تأثیر برگزاری نمایشگاه‌ها بر جذب گردشگران خارجی، نمایشگاهی از موزه ملی ایران در چین دایر شده است.

ورود فقط با اجازه امپراتور

شهر ممنوعه یا به زبان چینی گو گونگ (Gu Gong) در مرکز شهر پکن قرار دارد و زمانی که قصر امپراتوری (۲۴ امپراتوری) از زمان سلسله امپراتوری مینگ و چینگ (۱۹۱۱-۱۹۶۸) بود. این محوطه تاریخی، درون برج و باروهایش برای اولین بار در طول ۱۴ سال و در زمان سلطه امپراتور چنگزو (Chengzu) در سلسله مینگ (۱۶۴۴-۱۳۶۸) ساخته شد.

ستاره‌شناسان چینی معتقدند که ستاره بنفش (ستاره شمالی) در مرکز آسمان قرار دارد و امپراتور آسمانی در کاخ بنفشی درون آن زندگی می‌کند. به همین دلیل کاخی به همان نام بر روی زمین ساخته اند. کاخ بنفش یا همان شهر ممنوعه بنفش نام اولیه این محوطه بود که بعدا نام بنفش از آن جدا شده و تنها شهر ممنوعه باقی ماند. هیچ فردی بدون اجازه ویژه امپراتور اجازه ورود به شهر ممنوعه چین یا کاخ موزه پکن نداشت.

این محوطه وسیع در حال حاضر به عنوان کاخ موزه پکن شناخته شده است و در شمال میدان تیان آنمن قرار گرفته است. محوطه کاخ‌ها درون فضایی مستطیل شکل به ابعاد ۷۴ هکتار قرار گرفته‌اند و بزرگترین مجموعه قصرهای جهان را تشکیل می‌دهند. اطراف کل دیوار را خندقی به درازی ۵۲ متر پوشانده است. همچنین دیوارهایی به ارتفاع ۱۰ متر از کاخ‌ها حفاظت می‌کنند.

در این دیوار برجی حدود ۸۷۰۰ اتاق ساخته شده است. برج و باروها به طوری ساخته شده‌اند که در هر جهت جغرافیایی دروازه‌ای را تشکیل می‌دهند. فاصله بین دروازه جنوبی کاخ موزه پکن با دروازه شمالی ۹۶۱ متر (کمی کوچکتر از یک کیلومتر) است. در حالی که فاصله دروازه شرقی تا دروازه غربی ۷۵۳ متر اندازه گیری شده است. در هر یک از چهار گوشه کناری محوطه شهر ممنوعه هم برج‌های مراقبت بسیار زیبایی طراحی و ساخته شده است. این برج‌ها و امکانات نگهبانی به تمام کاخ‌ها و بیرون شهر دید دارند.

شهر ممنوعه باستانی با نزدیک به دو میلیون شی از دوره‌های سلسله مینگ و چینگ در سال ۱۹۲۵ تبدیل به موزه شد؛ کاخ موزه پکن شامل ۹۸۰ ساختمان و ۷۲ هکتار مساحت است این کاخ در سال ۱۹۸۷ به عنوان میراث جهانی ثبت شد و توسط یونسکو، به عنوان بزرگترین مجموعه ساختارهای چوبی باستانی حفظ شده در جهان، نامگذاری شد و سالانه بیش از ۱۶ میلیون بازدید کننده دارد.

در نمایشگاه «شکوه ایران باستان» جام زرین مارلیک با نقش اسب شاخدار، آجر لعابدار قلایچی با نقش جانور، پارچ دسته‌دار نقره‌ای همدان، تکوک زرین همدان به شکل سر شیر، جلو تنه شیر تخت جمشید از جنس لاجورد، سرمجسمه تخت جمشید از خمیر آبی، نیم تنه انسانی گچی از فارس حاجی آباد، کاسه شیشه‌ای ساسانی از دیلمان گیلان، بشقاب نقره‌ای ساسانی و بشقاب پایه‌دار نقره‌ای ساسانی با نقش سوار کار به نمایش گذاشته است.

نمایشگاهی برای دوستی ۲ ملت

علی دارابی قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که در صدر یک هیات فرهنگی برای گشایش نمایشگاه شکوه ایران باستان به چین سفر کرده، معتقد است: میراث‌فرهنگی ایران هم در مقام یکی از کشورهای با سابقة فرهنگی غنی و طولانی مورد توجه موزه‎‌های مختلف جهان بوده است و این بار موزه‌های چین میزبان این آثار ارزشمند است تا مردم کشور چین با ظرایف و ویژگی‌های هنر ایرانیان در طول دوره‌ای طولانی از نزدیک آشنا شوند. آثاری که عمق و دیرینگی ارتباطات فرهنگی میان دو کشور را به خوبی نشان می‌دهد. این نمایشگاه گامی در تحکیم دوستی دو ملت و فرهنگ کهنسال ایران و چین است.

وی در سخنرانی گشایش این نمایشگاه گفت: میراث‌فرهنگی هر ملت، گویای رازهای هزاران‌ساله هر ملت و جامعه‌ای است که نسل به نسل، حفظ و صیانت شده و اکنون به ما رسیده است. موزه‌ها از این نظر حلقه ارتباطی ما با فرهنگ‌های گذشته و همچنین سایر ملت‌ها هستند. امروزه مردم کشورهای مختلف در کنار توجه به میراث ملی به میراث کشورهای دیگر نیز بها می‌دهند و جامعه جهانی کنونی و ارتباطات گسترده میان مردمان باعث عمق این شناخت و اندیشه شده است و این آثار در قالب بخشی از میراث بشری و به نوعی بخش دیگری از میراث خودشان بررسی و تحلیل می‌شوند. بسیاری از مردم در موزه‌ها این فرصت کم نظیر را به دست می‌آورند که از نزدیک با هنر، فناوری، اندیشه و باورهای گذشتگان خود و فرهنگ‌های سایر کشورها آشنا شوند.

قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی افزود: «موزه‌ها گنجینه و نماد داشته‌ها و نفایس تاریخی هر کشوری هستند، راهنمایی برای نگاه به گذشته و راه طی شده و راهنمایی برای حرکت امیدوارکننده به آینده است. موزه‌ها نقش بزرگی در توسعه مناسبات، همزیستی مسالمت‌آمیز و گسترش صلح و دوری از منازعات دارند. موزه‌ها امروزه رابط معناداری با توسعه همه جانبه دارند.»