کشف حیرت‌انگیز «تومور دندان‌دار» 3000 ساله در مصر

اول صبح؛ تراتوم‌ها نوعی تومور هستند که معمولا در بیضه‌ یا تخمدان شکل می‌گیرند. در این مورد تراتوم در لگن زنی متوفا به همراه حلقه خدای بِس در دست چپ پیدا شده است.

این پنجمین مورد ثبت‌شده تراتوم است که سه مورد آن در اروپا و یک مورد در پرو گزارش شده است. این تراتوم در یک گورستان متعلق به دوران پادشاهی جدید در آمارنا در مصر پیدا شده است. آمارنا شهری بود که در سال 1345قبل‌ازمیلاد تأسیس شد.

بر اساس مطالعه منتشر شده در مجله بین‌المللی پالئوپاتولوژی، این اولین مورد باستانی از این بیماری است که در آفریقا یافت شده است.

جستجو‌های گسترده در آمارنا به کشف تراتوم نادر انجامید

آمارنا، شهری واقع در کرانه شرقی رود نیل، تقریبا مابین شهرهای مصر و لاکسور، بود که مرکز پرستش خدای خورشید، آتن، توسط فرعون آخناتون و محل استقرار کاخ سلطنتی او بود. با اینکه این شهر مملو از معابد و کاخ‌ها و سازه‌های دیگری بود و جمعیتی در حدود 20000تا50000نفر را در خود جای داده بود، ظرف یک دهه به دنبال مرگ آخناتون در سال 1336قبل‌ازمیلاد خالی از سکنه شد.

باستان‌شناسان 4گورستان مرتبط با آمارنا را پیدا کرده‌اند. در میان همه این گورستان‌ها، یک مقبره خاص در گورستان بیابان شمالی پیدا شده است که شامل یک راهرو و اتاقک تدفین است و بقایای یک زن جوان را  با سن تقریبی 18 تا 21سال در خود جای داده است.  

این زن جوان را در حصیری از جنس گیاه پیچیده بودند. در کنار او نیز مجموعه‌ای از اشیاء گور شامل حلقه‌ای منقش به تصویر خدای بس که با ابعاد زایش، باروری و حفاظت مرتبط است، دفن شده بود.

تراتوما‌ها می‌توانند خوش‌خیم و بدخیم باشند و معمولا  از بافت‌های متنوعی مانند ماهیچه، مو، دندان و استخوان تشکیل شده‌اند. این تومورها می‌توانند ایجاد ناراحتی و تورم کنند و اگر پاره شوند ممکن است عفونت ایجاد کنند.

در دوران معاصر این توده را از بدن خارج می‌کنند.

باستان‌شناسان با پیشرفت کاوش‌ها یک ناهنجاری غیرعادی را در ناحیه لگن این زن مشاهده کردند: یک توده استخوانی، تقریبا به اندازه یک انگور بزرگ، که دو فرورفتگی حاوی دو دندان تغییرشکل‌یافته را نشان می‌داد.

این یافته‌ها توسط گرچن دابز، باستان‌شناس زیستی از دانشگاه کاربوندیل جنوبی ایلینوی و همکارانش منتشر شد.

گزارش آن‌ها سایر تشخیص‌های احتمالی را رد کرد و تأکید کرد که وجود دندان‌ها در ناحیه لگن زن نشان‌دهنده وجود تراتوم تخمدان در این زن بوده است.

دابز می‌گوید: «این زن با سنی مابین 18 تا 21سال احتمالا همسر کسی بوده است اما شاید به نوعی کار نیز اشتغال داشته است.»

تراتومای علامت دار

تحقیقات قبلی که در آمارنا انجام شده است نشان می‌دهد که زنان در همین محدوده سنی به انواعی از مشاغل اشتغال داشته‌اند. این فعالیت‌ها شامل اشتغال در ساخت‌وساز، عمل آوردن شراب یا مدیریت خانه و گله می‌شده است.

حضور حلقه بس جالب است و ممکن است سرنخی باشد از اینکه تراتوما در این فرد علائمی ایجاد کرده بوده است. علتش آن است که این شیء «جادو-پزشکی» در دست چپ زن قرار گرفته بود و دست او در هنگام تدفین روی محل تراتوم گذاشته شده بود.

منبع: راهنماتو