تلسکوپ جدید چین قرار است به دنبال چه چیزی بگردد؟
تلسکوپ سیاره‌یاب JUST چین از سال ۲۰۲۶ میلادی برای یافتن نقاط دور دست کهشکان و سیارات فراخورشیدی فعالیت خود را آغاز می‌کند.
اول صبح؛ تصور کنید که بشر نه‌تنها برای دیدن، بلکه برای درک واقعی جهان اطراف اعماق فضا را مشاهده کند. این مأموریت خطیر تلسکوپ طیف‌سنجی دانشگاه جیائوتنگ چین با نام JUST است و ما در این بخش از اخبار هوافضا و نجوم این تلسکوپ پیشرفته را معرفی کرده و مورد بررسی قرار می‌دهیم.
تلسکوپ چینی JUST یک دستگاه رصد فوق پیشرفته با دیافراگم ۴.۴ متر است و به‌زودی در اوایل ۲۰۲۶ میلادی روی کوه سایشتنگ (Saishiteng) کشور چین راه‌اندازی خواهد شد. این تلسکوپ برای جابه‌جایی بین اهداف نجومی، ثبت رویدادهای زودگذر کیهانی مانند تولد ستارگان مورد استفاده قرار خواهد گرفت و به چشم اول چین در کیهان تبدیل خواهد شد. همچنین این تلسکوپ نور ستارگان را برای تشخیص تغییرات ظریف یا نشانگرهای شیمیایی که حضور یک سیاره فراخورشیدی را نشان می‌دهند، تجزیه و تحلیل می‌کند.
آنچه تلسکوپ JUST را از دیگر مراکز رصد در جهان متمایز می‌کند، دقت و عمق تجزیه و تحلیل آن است که با بهره‌گیری از طیف‌سنج بسیار حساس می‌تواند نور اجرام آسمانی دوردست را تشریح کند و اسرار هر فوتون را رمزگشایی کند. این ابزار مانند یک کارآگاه کیهانی عمل می‌کند و تمامی ستاره‌های کهکشان که قادر به رصد آن‌ها باشد را به تفکیک نوع، تاریخ پیدایش و جنس مورد شناسایی قرار می‌دهد. این توانایی ویژه، تلسکوپ JUST را برای شناسایی سیارات فراخورشیدی که به دور ستارگان دیگر می‌چرخند کاملا آماده می‌کند.
فراتر از هر چیزی، وجود چنین تلسکوپ‌هایی مانند JUST دارایی ارزشمندی برای بشر هستند. آن‌ها مرزهای دانش را گسترش می‌دهند و به‌صورت بالقوه باعث پیشرفت زیاد بشر در عرصه‌های مختلف می‌شوند. تحقیقات با تلسکوپ‌هایی مانند JUST همچنین بشریت را برای تهدیدات کیهانی مانند سیارک‌ها و شعله‌های خورشیدی آماده می‌کند و درک ما از جهان و جایگاه ما در آن را افزایش می‌دهد. انتظارات برای سال ۲۰۲۶ بسیار زیاد است؛ نه فقط برای افشاگری‌های JUST، بلکه برای افشاگری‌های تلسکوپ‌های معاصر آن مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST). این رصدخانه‌ها با هم ممکن است برخی از اسرار عمیق کیهان را آشکار کنند و به‌طور بالقوه نویدبخش عصر جدیدی از اکتشاف کیهان باشند.
برنامه چین برای پرتاب تلسکوپ فضایی Earth ۲
کشور چین قصد دارد تا همزمان با آغاز کار تلسکوپ JUST به‌عنوان یک رصدخانه زمینی، تلسکوپ فضایی Earth ۲ (زمین ۲) را نیز در سال ۲۰۲۶ به فضا پرتاب کند. این ماموریت ادامه مشاهدات منطقه‌ای از فضا را دنبال خواهد کرد که تلسکوپ فضایی کپلر (Kepler) ناسا به مدت ۹ سال آن را مورد مطالعه قرار داده بود. اما تلسکوپ Earth ۲ میدان دید بسیار بیشتری خواهد داشت و می‌تواند ستاره‌های بیشتری را رصد کند.
کپلر در طول ۹ سال مأموریت خود توانست نیم میلیون ستاره را رصد کند و ۲۳۹۲ سیاره فراخورشیدی را کشف کند. اگرچه این تلسکوپ برخی از سیارات زمینی را شناسایی کرد، اما هیچ‌یک در اطراف ستارگان خورشیدی دوقلوهای بالقوه زمین نبودند. در مقام مقایسه تلسکوپ Earth ۲، حدود ۱.۲ میلیون ستاره کوتوله را به مدت چهار سال با شش تلسکوپ از هفت تلسکوپ ۱۱.۸ اینچی با دیافراگم ۳۰ سانتی‌متری خود رصد خواهد کرد. این ۶ تلسکوپ همچنین می‌توانند ستارگان کم‌نور و دوردست را مشاهده کنند و به قابلیت‌های بررسی آن می‌افزاید.
در همین حال، تلسکوپ هفتم این توانایی را خواهد داشت که سیارات سنگی سرد یا شناور آزاد که به‌عنوان سیارات سرکش به اندازه مریخ نور ستاره‌ها را در حین عبور خم می‌کنند، شناسایی کند. همچنین می‌تواند سیارات سردی را که به دور ستاره‌ها می‌چرخند، در فواصل مشابه با سیاراتی که مریخ و نپتون به دور خورشید می‌چرخند را نیز شناسایی کند. تلسکوپ Earth ۲ می‌تواند جهان‌هایی به اندازه زمین را در مدارهای مشابه سیاره ما پیدا کند و این اولین قدم برای یافتن سیاره‌ای است که ممکن است قابل سکونت باشد.
چین اخیراً شروع به توسعه مأموریت‌های علمی فضایی خود کرده است؛ در حالی که سایر حوزه‌های فعالیت‌های فضایی مانند پروازهای فضایی انسانی، اکتشاف ماه و سنجش از دور و ارتباطات برای سال‌ها در حال پیشرفت بوده‌اند. اولین دور ماموریت‌های علمی فضایی چین شامل کاوشگر ماده تاریک ووکانگ، تلسکوپ مدولاسیون اشعه ایکس سخت و ماهواره علمی کوانتومی Mozi بود که همگی بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ پرتاب شدند و اکنون با استقرار تلسکوپ سیاره‌یاب JUST و پرتاپ تلسکوپ فضایی Earth ۲ ماموریت‌های علمی فضایی خود را تکمیل خواهند کرد.