کشف تازۀ دانشمندان دربارۀ «سنگ سرنوشت»
سنگ سرنوشت نام سنگی است که از قرن‌ها قبل یک بخش جدایی‌ناپذیر از مراسم تاجگذاری پادشاهان انگلستان بوده است؛ اما با وجود افسانه‌های عجیب و غریبی که دربارۀ منشاء آن گفته می‌شود، دانشمندان می‌گویند این سنگ احتمالا در آغاز صرفا به عنوان یک پلّه استفاده می‌شده است.
اول صبح؛ سنگ سرنوشت، یک بلوک مستطیلی شکل از ماسه سنگ قرمز رنگ که تا سال ۱۲۹۶ برای تاجگذاری پادشاهان اسکاتلند استفاده می‌شد، در آن سال توسط پادشاه ادوارد یکم انگلستان به یغما رفت و بعدها برای تاجگذاری پادشاهان انگلستان و بریتانیا به کار گرفته شد. اما جالب اینجاست که حالا باستان‌شناسان کشف کرده‌اند که این سنگ در اصل یک «پلّه» یا سنگ آستانه بوده است!
به گزارش اول صبح؛ تحلیل اخیر این سنگ ۳۳۵ پوندی نشان می‌دهد که ساییدگی روی سطح آن به احتمال زیاد ناشی از پا خوردن‌های مکرر بوده است، نه نشستن‌های تشریفاتی پادشاهان بر روی آن.
اولین سند تاریخی استفاده از سنگ سرنوشت برای تاجگذاری، مربوط به تاجگذاری الکساندر سوم در سال ۱۲۴۹ است. گفته می‌شود این سنگ در آن زمان با پارچه ابریشمی طلایی پوشیده شده بود، بنابراین سطح به شدت ساییده شده‌ی آن قابل رؤیت نبوده است. ادوارد یکم نیز پس از به دست آوردن این سنگ، آن را در تاج و تخت خود در وست‌مینستر به کار برد، که در آنجا هم سطح ساییده شده‌ی آن نمایان نبوده است.
این سنگ سرانجام در سال ۱۹۹۶ به اسکاتلند بازگردانده شد و در اتاق تاج و تخت قلعه‌ی ادینبورگ در کنار سایر جواهرات سلطنتی اسکاتلند به نمایش گذاشته شد.
سال گذشته، این سنگ برای یک دوره‌ی کوتاه دیگر به وست‌مینستر بازگردانده شد تا در مراسم تاجگذاری چارلز سوم مورد استفاده قرار گیرد. اما پیش از خروج، پژوهشگران با استفاده از فناوری دیجیتال به اسکن دقیق سطح آن پرداختند و الگوی ساییدگی پله‌ها را آشکار کردند که با نگاهی گذرا قابل تشخیص نبود.
دکتر نیکی اسکات، مشاور ارشد اهمیت فرهنگی در سازمان میراث فرهنگی اسکاتلند، می‌گوید: «در حالی که می‌دانیم برخی از مراسم تحلیف پادشاهان شامل بالا رفتن از این سنگ بوده است، اما میزان ساییدگی روی سنگ سرنوشت این نوع استفاده را پشتیبانی نمی‌کند. حتی اگر طی چند صد سال هم چنین مراسمی برگزار می‌شد، باعث این حجم از ساییدگی نمی‌شد. به احتمال زیاد این سنگ پیش‌تر به عنوان یک پله کاربرد داشته است، هرچند نمی‌دانیم در چه مجموعه‌ی تاریخی‌ای قرار داشته است.»
پروفسور داوید براون، رئیس بخش تاریخ اسکاتلند در دانشگاه گلاسکو، که در تفسیر جدید موزه‌ی پرت نقش داشته است، می‌گوید: «شواهد بسیار قانع‌کننده هستند. این بدان معناست که در مقطعی از تاریخ، کاربری سنگ سرنوشت تغییر داده شده و به عنوان یک صندلی تاجگذاری استفاده شده است.»
متأسفانه هیچ داستان اصیل و قابل اطمینانی در مورد منشأ این سنگ وجود ندارد که بتواند یافته‌های علمی را توضیح دهد. افسانه‌های مربوط به سنگ سرنوشت همگی از منشأ عجیب و غریب و سفرهای شبه‌معجزه‌آمیز آن از سرزمین‌های دوردست حکایت دارند. یکی از این افسانه‌ها می‌گوید این سنگ همان «بالین یعقوب» است که حضرت یعقوب در رؤیای نردبان بهشتی سر خود را روی آن گذاشته بود (پیدایش ۲۸: ۱۰-۱۸). افسانه‌ای دیگر می‌گوید دختر یک فرعون این سنگ را به ایرلند برده است و سپس کنت مک‌آلپین، بنیانگذار افسانه‌ای اسکاتلند، آن را به آنجا آورده است.
پس از تاجگذاری چارلز سوم، سنگ سرنوشت نه به ادینبورگ، بلکه برای اولین بار طی ۷۰۰ سال به خانه‌ی باستانی‌اش در پرت بازگردانده شد. اکنون این سنگ در موزه‌ی جدید پرت به نمایش گذاشته شده است.