چرا آبهای آلاسکا نارنجی شدهاند؟
یک مطالعهی جدید، دستکم ۷۵ رودخانه قطبی را شناسایی کرده که در آنها، مواد معدنی، به ویژه آهن، آبها را به یک رنگ قهوهای مایل به قرمز (زنگزده) درآوردهاند.
اول صبح؛ در سالهای اخیر، طیفهای بنفش، آبی و سبزی که اکوسیستمهای توندرای آلاسکا را رنگآمیزی میکردند، به رنگ پیشبینینشدهی نارنجی تبدیل شدهاند.
این پدیده نخستین بار سال ۲۰۱۸ توجه دانشمندان را به خود جلب کرد و تصاویر ماهوارهای تأیید کرد که از سال ۲۰۰۸، مسیرهای آبی خاصی در این منطقه، از رنگ روشن به رنگ آهن زنگزده تغییر کردهاند.
جُون اوُدانِل، بومشناس خدمات پارک ملی که از این آبها نمونهبرداری کرده میگوید: «هرقدر بیشتر پیش رفتیم، با رودخانهها و نهرهای نارنجی بیشتر و بیشتری مواجه شدیم. جاهای خاصی بودند که تقریباً ترکیبی از شیری و نارنجی بودند.»
در تحقیقی که این هفته در مجلهی «ارتباطات: زمین و محیطزیست» منتشر شد، اوُدانل و تیمی از محققان دیگر اعلام کردند که دلیل این تغییر رنگ را فهمیدهاند و این تغییر رنگ با تغییر آب و هوا ارتباط دارد.
با گرم شدن نواحی قطبی، یخها شروع به آب شدن میکنند. با وقوع این اتفاق، اسید و مواد معدنی از جمله زینک، نیکل، مس، کادمیم، آهن و آلومینیوم از خاک شلشده آزاد میشوند و از طریق فرایند آب شدن یخها، در معرض آب و اکسیژن قرار میگیرند. این فرایند سبب میشود فلزات به ویژه آهن، زنگ بزنند و رودخانهها را به رنگ گلآلود نارنجی-قهوهای دربیاورند.
محققان در حدود ۶۰۰ مایل مسیر آبی در بروکس رِینج در شمال آلاسکا، ۷۵ رودخانه و نهر را شناسایی کردند که رنگ آنها نارنجی شده است. رنگ برخی از آنها به قدری تند است که از عکسهای ثبتشده از فضا هم دیده میشود.
برِت پولین، نویسنده اصلی این مطالعه و زمینشیمیدان ارگانیک میگوید: «ما در این رودخانهها شاهد توالی مشابهی از تغییرات در شیمی آب هستیم، اما این پدیده با منابع معدنی ارتباط ندارد.»
نمونههای آب با سطوح PH ۲.۶ به اندازه قابلتوجهی اسیدیتر از سطح PH ۶.۵ تا ۸ همیشگی آب رودخانه است. چگونگی تاثیر این تغییرات بر ماهیگیری و حیاتوحش، حوزه تحقیقاتی دیگری است که تیم امیدوار است آن را کشف کند.
پولین میگوید: «وقتی رودخانه نارنجی شد، بیمهرگان درشت و زیستلایههای ته رود که مبنای شبکهی غذایی هستند، به اندازه قابلتوجهی کاهش یافتند».
با افزایش ورود فلزات به رودخانهها، دانشمندان نگران هستند که این پدیده بر آبهای آشامیدنی روستایی اثر بگذارد و مزهی آب را عوض کند.
اسکات زولکوس، دانشمند شمالگان میگوید: «اینجا جایی ست که دستکم دو تا سه برابر سریعتر از باقی سیاره در حال گرم شدن است. بنابراین، باید انتظار ادامهی چنین اثراتی را داشته باشیم.»
رودخانههای زیادی در سراسر آلاسکا در حال حاضر با کاهش قابلتوجه شمار سالمونها به واسطه افزایش دمای آب و عوامل دیگر مواجه شدند و این تغییر بر جوامع بومی آلاسکا و معیشت آنها اثر گذاشته است.
آب شدن یخها در سراسر شمالگان با آزاد شدن انواعی از مواد دیگر نیز همراه بوده است، از جمله ویروسهای که مدت طولانی یخ زده بودند و مقادیر عظیمی کربن ذخیرهشده. این آب شدن در برخی نواحی، موجب بیثبات شدن زمین شده و به واطه تاثیر این تغییر بر زیرساختها، بحران خانهسازی در زمینهای بیدرخت و هموار را به وجود آورده است.
برای درک بهتر اثرات آب شدن یخهای دائمی بر کیفیت آب، محققان باید تحقیقات بیشتری انجام دهند تا بفهمند چگونه باید جلوی آسیبهای آینده را بگیرند.