چشمانداز خیرهکنندۀ «سرزمین وحشت» از فضا
تصویر ماهوارهای سال ۲۰۱۷ از صحرای «تنزروفت»، یک زیبایی انتزاعی را در چینهای سنگی باستانی و نمکزارهای رنگارنگی نشان میدهد که طی میلیونها سال در این منطقه هولناک شکل گرفتهاند.
اول صبح؛ صحرای «تنزروفت» در الجزایر به عنوان مکانی بسیار خطرناک شناخته میشود؛ جایی که تا به حال دهها نفر به دلیل تشنگی و تنهایی در آن دچار مرگ شدهاند. این صحرا که به «سرزمین وحشت» نیز مشهور است، عمدتا از شنهای متحرک تشکیل شده است. هر سال اعلام میشود که افرادی در این صحرا گم شدهاند و در بسیاری از موارد یافتن آنها تقریباً غیرممکن است، زیرا حرکت شنها تقریبا هیچ نشانهای را در آنجا باقی نمیگذارد.
یک عکس ماهوارهای که در سال ۲۰۱۷ گرفته شد، زیبایی انتزاعی این صحرا که یکی از ترسناکترین محیطهای خصمانه جهان است را نشان میداد.
تنزروفت ناحیه بزرگی از صحرای آفریقا است که در اصل در جنوب الجزایر و شمال مالی قرار دارد. این منطقه به طور متوسط سالانه کمتر از ۵ میلیمتر باران دریافت میکند و به همین دلیل «فراخشک» شده است. به گفته رصدخانه زمین ناسا، دمای تابستان این منطقه میتواند به بیش از ۵۰ درجه سانتیگراد برسد.
این حوضه تقریباً به طور کامل عاری از زندگی است، جز برخی از عشایر که گهگاه در مسیر کاروانی که قدمتش به بیش از ۱۵۰۰ سال میرسد، سفر مخاطرهآمیزی را در این منطقه انجام میدهند. اما این سفر به دلیلعدم وجود مرزنشان (مرزنما) در منطقه میتواند مرگبار باشد. عدم وجود مرزنشان حتی ممکن است سبب گم شدن باتجربهترین مسافران شود. در نتیجه، این منطقه در زبان عامیانه «سرزمین وحشت» نام گرفته است.
هزاران سال طوفان شن، رسوبات و شن و ماسه را از بخشهایی از حوضه با خود برده و این اتفاق موجب آشکار شدن چینهای متحدالمرکز باستانی در بستر ماسهسنگی موجدار منطقه شده که مربوط به دوران پالئوزوئیک (۵۴۱ میلیون تا ۲۵۲ میلیون سال پیش) است. اطراف این صخرههای چینخورده که معمولاً نمکزارهایی در درههای شیبدار هستند، تلألوهایی از رنگ سبز شناسایی شده است.
نمایندگان ناسا گفتهاند وقتی از فضا به این منطقه نگاه کنید، میبینید ویژگیهای زمینشناسی آشکارشده، یک اثر هنری انتزاعی جذاب ایجاد کردهاند.
۱
یکی از عشایر طوارق که کنار یک چین ماسه سنگی آشکارشده در پارک ملی تاسیلی ناجیر الجزایر در شمال حوضه تنزروفت ایستاده است
این چشمانداز مهیج نشان میدهد صحرای تنزروفت همیشه تا این حد با حیات دشمن نبوده است. برخی از نمکزارهای موجود در این تصویر رنگی واقعی در درههایی به عمق ۴۹۰ متر قرار دارند. پی. کایل هاوس، محقق مرکز زمینشناسی ایالات متحده، گفته که مقیاس این درههای شیبدار و شکل طرفهای هموار آنها نشانههایی است از این که آنها توسط آب جاری، احتمالاً از سیلهای متناوب، طی میلیونها سال شکل گرفتند. این موضوع گواه اینست که این منطقه روزگاری، محیط شادابتری بوده که به طور بالقوه قادر به پشتیبانی از یک اکوسیستم متنوع بوده است.
امروزه، نمکزارها و درههای آن یا داخل چینهای ماسهسنگی نمایانشده هستند یا آنها را قطع کردهاند و شکلهایی ایجاد کردهاند که در تصویر میبینید. هاوس میگوید: «این الگوهای چشمگیر یادآور مناظر شکلگرفته روی لایههای چینخورده هستند، به عنوان مثال، در صحرای سرخ جنوب وایومینگ و حتی بخشهایی از رشتهکوههای آپالاش بشدت جنگلی در شرق ایالات متحده.»
مترجم: زهرا ذوالقدر