مشاهدۀ یک سنگ عجیب و متفاوت در سطح مریخ
هفته گذشته، دانشمندان از این خبر شگفتزده شدند که مریخنورد استقامت (Perseverance) یک سنگ راهراه سیاه و سفید را شناسایی کرده که شبیه سنگهای پیشین مریخ نیست. آیا این نشانه اکتشافات هیجانانگیز آینده است؟
اول صبح؛ اکنون نزدیک یک ماه از زمانی میگذرد که مریخنورد استقامت صعودش را از شیبهای تند منتهی به لبهی دهانه، در جستجوی سنگهای باستانی که میتواند تاریخ مریخ اولیه را به ما بیاموزد، آغاز کرده است. در حالی که این شیبهای دشوار موجب صعود اولیه «کند» شدند، ادامهی حرکت در روزهای اخیر بسیار بهبود یافته، چون استقامت در مسیر صافتری حرکت کرده است. از این چشمانداز، این مریخنورد اکنون میتواند نشانههایی از اوایل مأموریت را مشاهده کند، مانند تپهی کودیاک نمادین در افق مهآلود که غبار ناشی از طوفانهای گرد و غبار اطراف، ضخیم شده است.
به گزارش فرادید، هنگام حرکت در سطح سنگریزهای عادی، اعضای تیم با چشمهای خیره، قلوهسنگی را در فاصله دور با نشانههایی از بافت غیرعادی در تصاویر Navcam با وضوح پایین مشاهده کردند و نام «قلعه فریا» را روی آن گذاشتند. این تیم برای یک رصد چندطیفی با استفاده از دوربین Mastcam-Z برنامهریزی کرد تا قبل از دور شدن از این قلوهسنگ، نگاه دقیقتری به آن بیندازند.
چند روز بعد، پس از اینکه استقامت منطقه را ترک کرد، وقتی دادهها دریافت شدند، مشخص شد آن قلوهسنگ چقدر غیرعادی است. قلعه فریا حدود ۲۰ سانتیمتر عرض و الگوی چشمگیری با نوارهای سیاه و سفید متناوب دارد. اینترنت بلافاصله پر از گمانهزنیها درباره ماهیت این «سنگ گورخری» شد.
تیم علمی گمان میکند این سنگ دارای بافتی است که شباهتی به آنچه قبلاً در دهانه جیزرو و شاید تمام مریخ دیده شده، ندارد. دانش ما از ترکیب شیمیایی آن محدود است، اما تفسیرهای اولیه این است که فرآیندهای آذرین و یا دگرگونی ممکن است موجب ایجاد این نوارها شده باشند.
از آنجا که قلعه فریا سنگ سستی است که به وضوح با سنگ بستر زیرین خود متفاوت است، احتمالاً از جای دیگری به اینجا رسیده است، شاید از منبعی بالاتر به سمت پایین غلتیده باشد. این احتمال محققان را هیجانزده کرده و آنها امیدوارند با ادامه حرکت به سمت سربالایی، استقامت با رخنمونی از این نوع سنگ جدید مواجه شود تا بتوان اندازهگیریهای دقیقتری انجام داد.
قلعه فریا صرفاً آخرین مورد از سری سنگهای جذابی است که به تازگی کشف شدهاند. تیم از زمان رسیدن به نزدیک لبه دهانه، متوجه تنوع فزایندهای از سنگها شده است، مانند مجموعه متنوعی از تختهسنگها در کوه واشبِرن. آیا اینها میتواند نخستین نگاه ما به صخرههای باستانی باشد که در اثر برخورد جیزرو از عمق بالا رفته و اکنون در لبه دهانه قرار گرفتند؟ زمان نشان خواهد داد!