گونه‌های در حال انقراض تهران را بشناسید / عکس

اول صبح؛ از ۱۲۸ گونه جانوری و مهره‌دار در کشور برای ۲۳ گونه «برنامه عمل» تدوین شده و اعتباراتی به منظور اجرایی شدن آن در نظر گرفته شده است. ۸ گونه از آن‌ها در استان تهران نیز زندگی می‌کنند. زیستگاه‌های استان تهران هر چه به شمال و شمال شرق می‌رود برای برخی گونه‌ها مساعدتر از شرق و جنوب شرقی است. در غرب استان تهران اوضاع محیط زیست به دلیل تغییر کاربری‌ها و تعارض با زیستگاه‌های انسانی اوضاع چندان مطلوبی ندارد. ۸ گونه در استان تهران برنامه عمل دارند که شامل آهو، پلنگ، خرس قهوه‌ای، قوچ و میش، آهو، بالابان، هوبره آسیایی، افعی لطیفی و قزل‌آلای خال قرمز است.

۱ - آهو: آهوی گواتردار ایرانی (جیران از نام‌های محلی این گونه است)

زیستگاه: این گونه در اکثر مناطق کشور به جر مناطق جنگلی استان‌های شمالی و آذربایجان غربی وجود دارد. در تهران این حیوان را می‌توان در پارک ملی سرخه حصار و پارک ملی کویر (دشت مکوش) یافت.

۲ - پلنگ

جمعیت پلنگ ایرانی در دهه‌های اخیر در گستره پراکنش تاریخی خود به شدت کاهش یافته به گونه‌ای که این زیرگونه از پلنگ‌های آسیایی در برخی مناطق ناپدید شده است.

زیستگاه: همه جای ایران. در تهران این گونه در عمدتا در منطقه شکار ممنوع گاوده دیده شده است

مخاطرات: تعارض با جامعه محلی، عدم آگاهی دامداران از پوشش بیمه خسارت پلنگ، شکار، کمبود طعمه، تخریب زیستگاه

۳ - خرس قهوه‌ای

این روزها خبر از ورود خرس به زیستگاه‌های انسانی و نقابل منجر به مرگ این حیوان در کشور شنیده می‌شود. نجات خرس شهرستان میگون آخرین مواجهه انسان و خرس در تهران بوده است

زیستگاه: مناطق کوهستانی زاگرس و البرز. در تهران این گونه در شمال و شمال شرق مشاهده شده است.

مخاطرات: به دلیل آسیب به باغ‌ها، مزارع و گهگاه دام اهلی، توسط مردم محلی کشته می‌شود

۴ - قوچ و میش

جمعیت انواع قوچ و میش در معرض خطر است اما اوضاع تهران بسیار خوب است.

زیستگاه: زیستگاه قوچ و میش اوریال شمال شرق کشور و قوچ ارمنی در غرب و شمال غربی یافت می‌شود. گونه پازن در همه جای ایران یافت می‌شود. بیش از ۲۰ درصد قوچ و میش‌های کشور در ارتفاعات شرقی تهران زندگی می‌کنند

مخاطرات: شکار غیر قانونی

۵ - هوبره

هوبره پرنده‌ای نیمه‌مهاجری است که در فصل زمستان به نقاط گرم شبه‌جزیره عربستان و جنوب ایران مهاجرت می‌کند

زیستگاه: بیابانها و دشتهای نیمه بیابانی و خشک کشور. در پارک ملی کویر در جنوب تهران این گونه مشاهده شده است.

مخاطرات: قاچاقچیانی که برای قوش‌بازان در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس پرنده تهیه می‌کنند اصلی‌ترین مخاطره هوبره‌ها هستند. جمعیت‌های این گونه را خشکسالی هم تهدید می‌کند.

۶ - بالابان

بالابان یک گونه پرنده شکاری از تیره شاهین‌سانان است که در کنترل آفات و انواع و اقسام جوندگان موثر است

زیستگاه: این پرنده شکاری از شمال چین تا اروپای مرکزی قابل مشاهده است. در تهران این گونه را در ستیغ البرز می‌توان دید.

مخاطرات: قاچاقچیان و قوش‌بازان در کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس

۷ - ماهی قزل‌آلای خال قرمز

حضور ماهی قزل‌آلای خال قرمز در یک اکوسیستم نشانه سلامت آن و مهم‌ترین شاخص زیستی و بیولوژیکی یک منطقه است

زیستگاه: رودخانه منتهی به خزر و در تهران پارک ملی لار

مخاطرات: صید بی‌رویه و غیرمجاز و گونه‌های مهاجم مثل قزلآلای رنگین‌کمانی و ماهی تیلاپیا

۸ - افعی لطیفی

این مار با توجه به محدوده بسیار کوچک زیستگاهی و روند رو به کاهش جمعیتی و روند رو به تخریب محیط زیست خود در فهرست جانوران در معرض خطر انقراض قرار دارد.

زیستگاه: کوه‌های صخره‌ای ارتفاع ۲۱۸۰ تا ۲۹۰۰ متری پارک ملی لار زندگی می‌کند.

مخاطرات: تخریب زیستگاه

علیرضا مزینانی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران: براساس آخرین سرشماری جمعیت علفخواران بزرگ جثه، تعداد ۲۷ هزار و ۳۸۹ راس قوچ و میش، کل و بز، آهو و جبیر در سطح استان و در ۱۰ منطقه تحت مدیریت و حفاظت و برخی زیستگاه‌ها و مناطق آزاد سرشماری شده است. پیگیری اجرایی شدن برنامه عمل حفاظت از ۸ گونه مهم را از جمله اقدامات شاخص در محیط زیست تهران است این برنامه عمل برای گونه‌های جانوری در معرض تهدید و انقراض شامل پلنگ، خرس قهوه ای، قوچ و میش، آهو، هوبره، بالابان، افعی لطیفی و ماهی قزل آلای خال قرمز است و بر اساس این برنامه با توجه به نیازسنجی‌های صورت گرفته، ضرورت‌ها و اولویت‌های حفاظتی و تحقیقاتی همچنین فرصت‌ها، تهدیدها و ظرفیت‌های موجود مورد بررسی قرار می‌گیرد.