این سنگ سبز یکی از معماهای حل نشدۀ باستان‌شناسی است

اول صبح؛ این سنگ مرموز که در بین مردم محلی به عنوان «سنگ آرزو» شناخته می‌شود و برخی از آن‌ها حتی آن را صاحب نیروهایی ماورائی می‌دانند، در اصل یک تکه بزرگ از نوعی سنگ یشم است که ظاهرا از معادن همان منطقه به دست آمده است.

این سنگ به صورتی تقریبا مکعب‌شکل تراشیده شده و محل کشف آن یکی از اتاق‌های یک معبد باستانی در شهر هاتوشا بوده است. در تمام ویرانه‌های به جا مانده از هاتوشا هیچ سنگ دیگری مشابه آن یافت نشده است.

اما هدف ساکنان باستانی هاتوشا از قرار دادن این سنگ در این مکان چه بوده؟ هیچ پاسخ دقیق و قاطعی وجود ندارد؛ همین است که این سنگ را به یک راز و رمز باستان‌شناسی تبدیل کرده است.

همانطور که آندریاس شاخنر، رئیس گروه باستان‌شناسان این شهر باستانی به خبرگزاری آناتولی گفته است، سنگ سبز با اینکه جنس خاص و گرانبهایی ندارد اما با سایر سنگ‌های این محوطه باستانی بسیار متفاوت است و به همین دلیل است که توجه زیادی را به خود جلب کرده است.

برخی عقیده دارند که این سنگ کاربرد آیینی و مذهبی داشته است؛ این نظریه معقول به نظر می‌رسد اما هیچ نشانه‌ای که آن را ثابت کند در کار نیست؛ به علاوه، حتی اگر اینطور بوده باشد باز هم معلوم نیست که این کارکرد مذهبی دقیقا چه بوده و این سنگ چه جایگاهی در یک مراسم آیینی داشته است.

عقیدۀ دیگر این است که این سنگ ممکن است پایه‌ای برای یک مجسمه بوده باشد. این نظریه نیز هیچ شاهد و مدرکی برای اثبات ندارد؛ بر روی سنگ هیچ اثری نیست که نشان دهد زمانی مجسمه‌ای روی آن قرار داشته است. ضمنا، اینکه هیچ سنگ مشابهی در هاتوشا یافت نشده نشان می‌دهد که احتمالا کاربرد آن خاص‌تر از «پایۀ مجسمه» بوده است.

به هر حال تا امروز هنوز هیچ کس از تاریخچۀ دقیق و هدف و کارکرد این سنگ مطلع نیست و شاید همین هالۀ رازآلود باشد که این پاره سنگ بزرگ را به جاذبه‌ای شگفت‌انگیز برای گردشگران تبدیل کرده است.