ردپاهای «90 هزار ساله» انسان در سواحل مراکش/ تصاویر
محققان در سواحل سنگی جنوب دریای مدیترانه در کشور مراکش موفق به کشف ردپاهای انسان‌هایی شده‌اند که 90 هزار سال قبل از این ناحیه عبور کرده‌اند.
اول صبح؛ مطالعه‌ای که ۲۳ ژانویه در ژورنال «Scientific Reports» منتشر شد نشان می‌دهد محققان در سال ۲۰۲۲ در حین مطالعه روی تخته‌سنگ‌ها در ساحل «جیبی» در شمال مراکش موفق به کشف این ردپاها شدند.
«منصف سدراتی» – سرپرست این مطالعه و استادیار دینامیک ساحلی و ژئومورفولوژی در دانشگاه بریتانیای جنوبی در فرانسه – در این باره به «لایو ساینس» گفت: «بین جزر و مد، به تیمم گفتم که باید به شمال برویم تا ساحل دیگری را کشف کنیم. ما از پیدا کردن نخستین ردپا شگفت‌زده شدیم. البته در ابتدا متقاعد نشدیم که این یک ردپاست، اما بعد از آن تعداد بیشتری را در مسیر پیدا کردیم.»
تجزیه و تحلیل این محوطه، که تنها محوطه شناخته‌شدۀ گذرگاه انسانی در نوع خود در شمال آفریقا و جنوب مدیترانه است، دو مسیر را نشان داد که در مجموع حاوی ۸۵ ردپای انسان است که توسط گروهی متشکل از پنج انسان مدرن اولیه در ساحل نقش بسته است.
این تیم از تاریخ‌گذاری لومینسانس با تحریک نوری استفاده کردند؛ تکنیکی که تعیین می‌کند مواد معدنی خاص نزدیک یا روی یک اثر تاریخی، آخرین‌بار چه زمانی در معرض گرما یا نور خورشید قرار گرفته است. بر اساس سن دانه‌های ریز کوارتز که بخش عمده‌ای از ماسه‌های ساحلی با شیب ملایم را تشکیل می‌دهند، محققان به این نتیجه رسیدند که یک گروه چند نسلی از انسان‌های خردمند تقریباً ۹۰ هزار سال پیش در ساحل راه می‌رفتند که مسیرهایی را ایجاد کرده‌اند. بر اساس این مطالعه، این رویداد در اواخر دوره پلیستوسن به عنوان آخرین عصر یخبندان، که حدود ۱۱ هزار و ۷۰۰ سال پیش به پایان رسید، رخ داد.
سرپرست تیم باستان‌شناسی گفت: «برای تعیین طول و عمق ردپاها در محل، اندازه‌گیری‌هایی انجام دادیم و بر اساس فشار پا و اندازه ردپاها، توانستیم سن تقریبی افراد را که شامل کودکان، نوجوانان و بزرگسالان می‌شود، تعیین کنیم.»
بر اساس این مطالعه، محققان حفظ فوق‌العاده خوب این ردپاهای باستانی را مرهون تعدادی از عوامل، از جمله طرح ساحل و دسترسی طولانی جزر و مد برای «حفظ نهایی ردپاها» می‌دانند.
«سدارتی» همچنین گفت: «نکته استثنایی، موقعیت ساحل روی سکوی سنگی است که پوشیده از رسوبات رُسی است. این رسوبات شرایط خوبی را برای حفظ مسیرها روی شن ایجاد می‌کنند در حالی که جزر و مد به سرعت ساحل را مدفون می‌کند. به همین دلیل است که ردپاها در اینجا به خوبی حفظ می‌شوند.»
با این حال، محققان درباره آنچه این گروه از افراد در ساحل انجام می‌دادند نامطمئن هستند و تجزیه و تحلیل آینده این محوطه می‌تواند این اطلاعات را آشکار کند، اما آن‌ها باید به سرعت وارد عمل شوند، زیرا فروپاشی مداوم سکوی ساحلی سنگی می‌تواند به نابودی نهایی ردپاهای باستانی منجر شود.