پیدا شدن آهن «فضایی» در بزرگترین گنج باستانی اسپانیا

اول صبح؛ تحقیق تازه‌ای که نتایج آن با عنوان «آهن شهاب سنگی در گنجینه ویلنا» منتشر شده است، نشان داده که در اشیاء یافت شده در گنجینۀ موسوم به ویلنا، ردپایی از آهن‌های به دست آمده از شهاب‌سنگ‌ها وجود دارد.

گنجینه ویلِنا بزرگترین گنجینۀ عصر برنز است که تا کنون در اسپانیا کشف شده است. این مجموعه که در سال ۱۹۶۳ کشف شد، شامل کاسه‌ها، بطری‌ها و دستبندهایی بود که با تزئیناتی از جنس طلا، نقره، آهن و کهربا ساخته شده بودند.

آهن قبل از پیدایش فناوری ذوب آهن، یک فلز گرانبها در نظر گرفته می‌شد و آهنی که از شهاب‌سنگ‌ها به دست می‌آمد، تنها منبع این فلز بود؛ از این مادۀ ارزشمند برای ساخت جواهرات، ابزار و سلاح در عصر برنز استفاده می‌شد.

دو شیء بررسی شده از گنجینۀ ویلنا که حاوی آهن فضایی هستند

آهن به دست آمده از شهاب‌سنگ‌ها عموماً از آلیاژ آهن- نیکل (Fe-Ni) با ترکیب نیکل متغیر که وزن آن معمولاً بیش از ۵ درصد است، تشکیل شده است. در این مطالعۀ تازه، تجزیه و تحلیل دو شیء از گنجینه ویلنا انجام شد که از آهن ساخته شده بودند؛ یکی از آن‌ها یک دستبند آهنی و دیگری یک نیمکره توخالی کوچک است که با ورقه‌ی مشبکی از طلا تزئین شده و گمان می‌رود قسمت بالایی یک عصا باشد.

نمونه‌های گرفته‌شده از اشیاء نشان داد هر دو قطعه به وضوح ردپای آلیاژ آهن و نیکل را دارند. نمونه‌ها برای مطالعه طیف‌سنجی جرمی به آزمایشگاه فرستاده شدند و مشخص شد کلاهک به احتمال زیاد از آهن فضایی ساخته شده است؛ آهنی که احتمالا از بقایای یک شهاب‌سنگ که کمتر از یک میلیون سال پیش به زمین سقوط کرد به دست آمده است.

به گفته محققان: «داده‌های موجود نشان می‌دهد کلاهک و دستبند، نخستین قطعات قابل‌اسناد به آهن شهابی در شبه‌جزیره ایبری هستند.»