چرا این خودروی «ژیان» ۶ میلیارد تومان قیمت دارد؟/ تصاویر

اول صبح؛ ژیان یا ۲ CV، پاسخ قاطع سیتروئن به پیشروی فولکس‌واگن بیتل بود. خودرویی ساده از نظر نگهداری و تولید، با مصرف کم و قیمت ارزان؛ پاس کردن همه‌ی این شرایط، به معنی مبارزه و پیروزی در برابر فولکس بیتل بود. در این مقاله قصد داریم تا با نسخه ویژه‌ای از این خودرو آشنا شویم که به دلیل کمیاب بودن، بیش از ۱۱۰ هزار دلار یا معادل ۶ میلیارد تومان ارزش دارد.

این مدل ویژه و مبهم ۴ x ۴ Sahara نام دارد که تنها ۶۹۳ دستگاه از آن ساخته شده است. نامیدن آن به عنوان یک نسخه تمام چرخ محرک ۲ CV، نادیده گرفته شد، چرا که این خودرو دارای دو موتور بود که به طور مستقل کار می‌کردند. این بدان معناست که رانندگان می‌توانند بین رانندگی خودرو با دیفرانسیل جلو، عقب یا چهار چرخ محرک یکی را انتخاب کنند. اکنون یک نمونه کاملاً بازسازی شده از این مدل کمیاب در اینجا وجود دارد که به بررسی آن می‌پردازیم.

این خودرو با دو موتور و دو گیربکس فروخته می‌شد و دارای شاسی تقویت‌شده و بازوهای تعلیق قوی‌تر برای تحمل بهتر زمین‌های ناهموار بود. مهندسان فرانسوی سپرهای لوله‌ای محکم را همراه با دو مخزن سوخت برای تغذیه موتورهای نصب شده در جلو و عقب به آن دادند. با وجود این ادوات و قطعات، وزن آن به ۷۳۵ کیلوگرم می‌رسید که بسیار جالب و عجیب است!

دو کلید برای روشن کردن خودرو وجود دارد (یکی برای هر موتور). کلید نزدیک به ستون فرمان موتور جلو را روشن می‌کند در حالی که کلید بیرونی، موتور نصب شده در عقب را روشن می‌کند. این ۲ CV دارای دو موتور ۴۲۵ سی سی و مسطح یکسان است که هر کدام ۱۳.۵ اسب بخار قدرت و ۲۶.۴۸ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کنند. با هر دو موتور روشن، این خودرو قادر بود تا به حداکثر سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد.

از آنجایی که دو مخزن سوخت در زیر صندلی‌ها قرار دارند، سوراخ‌هایی در درها برای عبور نازل بنزین وجود دارد. یک اهرم جداگانه توسط راننده برای همگام‌سازی دو گیربکس وجود دارد. سیتروئن مجبور شد برای سازگاری با سخت‌افزار جدید، تغییرات زیادی در بدنه ایجاد کند و ۲ CV را حتی عجیب‌تر نشان دهد.

قوس چرخ‌ها به صورت متفاوتی برش خورده‌اند و در گلگیرهای عقب بخش‌هایی برای خنک کردن موتور تعبیه شده است. این خودرو همچنین دارای چراغ‌های عقب سفارشی است که در کنار فن خنک کننده مورد نیاز موتور اضافی قرار گرفته است.

در حالی که دو موتور در کنار شما هستند، تقریباً هیچ عایق صدایی وجود ندارد و ماشین به طور قابل پیش بینی صدای بلندی دارد. قیمت آن هم مشکل ساز بود، چرا که دو برابر یک ۲ CV معمولی هزینه داشت. به این ترتیب، این یک موفقیت تجاری نبود، بلکه بیشتر شبیه یک آزمایش بود.

اگر می‌پرسید که ارزش این خودرو چقدر است، Bonhams یکی از آن‌ها را به قیمت ۸۶۲۵۰ یورو (حدود ۵ میلیارد و ۱۸۰ میلیون تومان) در یک حراجی در اواخر سال ۲۰۱۹ فروخت. در همان سال، یک خودروی دیگر در حراجی پبل بیچ که توسط Gooding & Company برگزار شد، ۱۰۶.۴۰۰ دلار (حدود ۵ میلیارد و ۸۳۰ میلیون تومان) فروخت.

سیتروئن مقدار قابل توجهی از وقت و انرژی خود را صرف ساخت ۲ CV کرد تا حد امکان، ارزان و ابتدایی باشد. ۲ CV اصلی که در سال ۱۹۴۸ عرضه شد، با یک موتور دوقلو مسطح با ۹ اسب‌بخار قدرت، و همچنین روکش برزنتی که از شیشه جلو تا سپر عقب کشیده شده بود و شیشه‌های جلو که به سمت بالا می‌رفت، عرضه شد.

نمونه ارتقا یافته آن، یعنی سیتروئن دایان که با نام ژیان شناخته می‌شد، محبوبیت فوق‌العاده‌ای در ایران پیدا کرد. سیتروئن ۲ CV در نسخه دیان و با نام ژیان، از سال ۱۳۴۷ در شرکت سهامی سیتروئن ایران که امروزه سایپا نام دارد، تولید شد. ژیان در رقابت با پیکان به عنوان خودروی اقتصادی، گوی رقابت را از دست داد و تا سال ۱۳۶۰ در ایران تولید شد و جای خود را به رنو ۵ معروف داد.

این خودرو تا سال ۱۹۹۰ تولید و طبق آمار، ۹ میلیون دستگاه از این خودرو از کارخانه خارج شد! این یعنی تولید یک نسل در بیش از ۴۰ سال که در صنعت خودروسازی همچین موردی بسیار کمیاب است.

طراحی ساده و بدنه جدا از شاسی و پیشرانه تخت و هوا خنک و بسیاری از عوامل دیگر، این خودرو را خاص می‌کرد. پیشرانه‌های مختلفی مثل ۳۷۵ سی‌سی، ۴۲۵ سی‌سی، ۶۰۲ سی‌سی و M ۲۸ برای ۲ CV در نظر گرفته شد. قوی‌ترین پیشرانه که M ۲۸ نام دارد، ۴۵ اسب‌بخار قدرت تولید می‌کرد و در مسابقات اتومبیل‌رانی به کار گرفته می‌شد.

نسخه ۳۷۵ سی‌سی آن، ۹ اسب‌بخار قدرت تولید می‌کرد و از صفر تا ۶۵ کیلومتر را در ۴۲.۵ ثانیه طی می‌کرد!

سیستم تعلیق کاملا مستقل در دو محور که ۴ بازوی مک‌فرسون در هر ۴ طرف و در راستای طولی بود، این اجازه را می‌داد که خودرو در حین پیچیدن و یا عبور از یک دست‌انداز، فاصله محوری در آن سمت بیشتر و کشیده‌تر شود که در نوع خود عجیب بود. به صورت کلی این خودرو به نوعی سرزمین عجایب سیتروئن به حساب می‌آید!