راستی‌آزمایی معروف‌ترین افسانه‌ها در مورد باتری گوشی
باتری از اجزایی است که کاربران حساسیت زیادی رویش دارند، به همین علت افسانه‌های زیادی در مورد نگهداری از آن وجود دارد که باید صحت آن‌ها را بررسی کرد.
اول صبح؛ اگر در دنیای گوشی‌های هوشمند، سروکله‌ی غول چراغ جادو پیدا می‌شد، احتمالاً یکی از سه آرزوی آن‌ها باتری‌هایی با طول عمر بالا بود و آرزوی دیگرشان از بین رفتن افسانه‌هایی است در مورد باتری که به‌غلط در بین مردم جا افتاده است.
باتری‌های لیتیوم‌یونی در سال ۱۹۹۱ برای اولین بار در گوشی هوشمند به کار برده شدند و اکنون سال‌ها است که منبع انرژی این دستگاه‌ها هستند. بااین‌حال اکثر افراد همچنان تصورات غلطی در مورد باتری‌های لیتیوم‌یونی دارند و به آن‌ها پایبند هستند.
برای مثال یکی از باورهای متداول کاربرانی که به‌تازگی گوشی خریده‌اند، شارژ اولیه‌ی ۸ ساعته‌ی باتری است که عملاً هیچ نیازی به آن نیست. این سؤال یکی از چند سؤال مهمی است که در این مقاله به‌طور علمی به آن‌ها پاسخ می‌دهیم تا یک‌بار برای همیشه، افسانه را از حقیقت شناسایی کنیم.
حتی با شارژ ۱۰۰ درصد، باتری هنوز ظرفیت اضافی برای شارژ دارد
✅ حقیقت
باتری گوشی‌های هوشمند می‌تواند انرژی بیشتری را نسبت به درصدی که روی صفحه نشان داده می‌شود، در خود ذخیره کند. درصد باتری نمایش داده‌شده روی صفحه، مقدار واقعی شارژ باتری نیست، بلکه تخمینی براساس ولتاژ باتری است. به همین دلیل ممکن است متوجه شوید زمانی که شارژ باتری کم است، درصد باتری سریع‌تر کاهش می‌یابد و زمانی که شارژ باتری بیشتر است، مدت بیشتری طول می‌کشد تا درصد شارژ نمایش داده‌شده، کاهش یابد.
استفاده از ظرفیت کامل باتری طول عمرش را کاهش می‌دهد
اگر قرار بود از باتری بیشتر از درصد نمایش داده‌شده استفاده کنید، به این معنی بود که بیش از ظرفیت مورد نظر از باتری کار می‌کشید. مسئله اینجا است که استفاده از این انرژی مخفی در نهایت منجر به کاهش چشمگیر طول عمر کلی باتری خواهد شد. ازاین‌رو تولیدکنندگان برای اینکه باتری‌ها بتوانند صدها یا هزاران چرخه شارژ را دوام بیاورند، محدودیت‌هایی را برای مقدار انرژی قابل تخلیه باتری‌ها در نظر می‌گیرند.
برای درک بهتر، باید کمی در مورد نحوه‌ی عملکرد باتری‌ها بدانید. اکثر باتری‌های لیتیوم‌یونی، مانند باتری گوشی هوشمند، لپ تاپ و خودرو، از دو لایه‌ی لیتیوم کبالت اکسید و گرافیت تشکیل شده‌اند. زمانی که یون‌های لیتیوم از لایه‌ی گرافیت به لایه‌ی لیتیوم کبالت اکسید حرکت می‌کنند، انرژی آزاد می‌شود. وقتی باتری را شارژ می‌کنید، یون‌های لیتیوم به سمت دیگر برمی‌گردند؛ یعنی از لایه‌ی لیتیوم کبالت اکسید خارج شده و به گرافیت بازمی‌گردند. این همان جایی است که به مشکل عمر باتری و چرخه‌ی شارژ می‌رسیم.
وقتی تعداد زیادی از یون‌های لیتیوم را از لایه‌ی لیتیوم کبالت اکسید خارج کنید، کل ساختار لایه به‌هم می‌ریزد. به‌گفته‌ی متخصصان باتری، اگر تمام یون‌های لیتیوم را حذف کنید، ساختار اتمی ماده از هم می‌پاشد.
بیرون کشیدن تمام یون‌های لیتیوم مثل بیرون کشیدن تمام تکیه‌گاه‌ها از کف ساختمان است
بنابراین درحالی‌که امکان شارژ باتری بیش از ۱۰۰ درصد وجود دارد، تنها راه برای انجام این کار، بیرون کشیدن بیشتر این یون‌های حیاتی لیتیوم است. این کار مانند بیرون کشیدن تمام تکیه‌گاه‌ها از کف یک ساختمان است. می‌توان یون‌های لیتیوم را خارج کرد، اما زمانی که ساختار داخلی به‌هم ریخته باشد، فکر می‌کنید دوباره بتوانید آن‌ها را سر جایشان برگردانید؟
به همین دلیل است که سازندگان محدودیت‌هایی را برای میزان شارژ باتری تعیین می‌کنند. در بیشتر مواقع، محدودیت به‌گونه‌ای تنظیم می‌شوند که فقط نیمی از لیتیوم موجود در لایه‌ی لیتیوم کبالت اکسید با یک بار شارژ کامل حذف شود. اگر از حذف نیمی از لیتیوم فراتر رفتید، باتری می‌تواند شارژ بیشتری به شما بدهد، اما نمی‌توانید این کار را چندین بار انجام دهید.
شارژ کردن گوشی در حالت هواپیما، سرعت فرایند شارژ را بالا می‌برد
✅ حقیقت (تا حدی)
بسیاری از مردم برای سرعت بخشیدن به فرایند شارژ گوشی، آن را در حالت هواپیما قرار می‌دهند. حالت هواپیما به این معنی است که تمام فرکانس‌های رادیویی خاموش هستند، بنابراین شما هیچ دسترسی‌ای به داده تلفن همراه نخواهید داشت و در برخی از گوشی‌ها بلوتوث و وای‌فای نیز قطع خواهد شد.
شارژ کردن گوشی در حالت هواپیما
در تئوری می‌توان نتیجه گرفت از آنجا که درحالت هواپیما گوشی کار کمتری انجام می‌دهد، باتری باید سریع‌تر شارژ شود. این نکته از نظر فنی درست است، اما تفاوت سرعت شارژ در زمان فعال کردن حالت هواپیما و حالت عادی بسیار کم است.
روشن کردن حالت هواپیما، زمان شارژ را تنها چند دقیقه کاهش می‌دهد
آزمایش CNET در سال ۲۰۱۴ نشان می‌داد روشن کردن حالت هواپیما، زمان شارژ را تنها ۴ دقیقه کوتاه‌تر می‌کند. به عقیده‌ی بسیاری از کاربران، این زمان کوتاه ارزش دریافت نکردن پیامک‌ها و تماس‌های مهم احتمالی را ندارد.
روشن بودن وای‌فای و بلوتوث در پس‌زمینه، عمر باتری را کاهش می‌دهد
✅ حقیقت
به‌غیر از انرژی‌ای که صفحه‌نمایش مصرف می‌کند، یکی از بزرگ‌ترین عوامل کاهش عمر باتری، انرژی‌ای است که گوشی شما برای یافتن و اتصال به شبکه‌های وای‌فای یا داده هدر می‌دهد.
اگر تابه‌حال متوجه کاهش شدید شارژ باتری خود در مترو یا قطار شده‌اید، باید بدانید که یکی از دلایل اصلی، تلاش بی‌وقفه‌ی گوشی برای اتصال به شبکه‌ی تلفن همراه است.
در چنین شرایطی بهتر است در صورت امکان به شبکه‌ی پایدار متصل شوید، مثلاً از وای‌فای قطار استفاده کنید. کاهش روشنایی صفحه‌نمایش و مدت‌زمانی که طول می‌کشد تا صفحه‌ی گوشی خاموش شود نیز راه‌های آسانی برای افزایش عمر باتری هستند.
شارژ گوشی از طریق کامپیوتر یا لپ‌تاپ به باتری آسیب می‌رساند
❌ افسانه
شارژ شدن گوشی از طریق کامپیوتر یا لپ تاپ با سرعت کمتری صورت می‌گیرد و شارژ کردن با سرعت آهسته‌تر برای باتری‌ها خوب است. این موضوع نیز به یون‌های لیتیوم برمی‌گردد.
شارژ شدن با سرعت آهسته‌تر برای باتری‌ها خوب است
هرچه باتری را آهسته‌تر شارژ کنید، فشار کمتری بر یون‌های لیتیوم و ساختارهای آن وارد شده و آسیب احتمالی به باتری نیز کمتر می‌شود. به همین دلیل است که سازندگان محدودیت‌هایی برای دستگاه‌ها در نظر می‌گیرند تا باتری آن‌ها خیلی سریع شارژ نشود.
خاموش کردن گهگاه دستگاه به حفظ عمر باتری کمک می‌کند
❌ افسانه
این مورد هم افسانه‌ای بیش نیست، اما دلیل وجود آن به زمان‌های قبل برمی‌گردد. قبل از این که استفاده از باتری لیتیوم‌یون در دستگاه‌ها متداول شود، باتری نیکل‌هیدرید فلز، به‌عنوان باتری قابل‌شارژ استفاده می‌شد.
در باتری‌های نیکل‌هیدرید فلز، خواندن دقیق سطح شارژ باتری بدون تخلیه‌ی کامل و سپس شارژ مجدد باتری غیرممکن بود. سازوکار تشخیص شارژ باتری در این نوع، چندان دقیق نبود و اگر باتری قبل از شارژ مجدد به‌طور کامل تخلیه نمی‌شد، ممکن بود نتواند سطح شارژ را به‌درستی تشخیص دهد.
در باتری‌های لیتیوم‌یون، این‌طور نیست. باتری‌های مدرن بدون توجه به میزان شارژشان، قادر به خواندن وضعیت خود هستند. زمانی که دستگاه درحال استفاده نیست، فشار وارده به باتری تقریباً مانند خاموش بودن دستگاه است. بااین‌حساب، خاموش کردن دستگاه باعث استراحت باتری و کمک به حفظ عمر آن نخواهد شد.
استفاده از شارژرهای متفرقه به گوشی آسیب می‌رساند
✅ حقیقت
تمام شارژرهای گوشی یکسان ساخته نمی‌شوند؛ این موضوع می‌تواند تأثیر مخربی بر عمر باتری گوشی داشته باشد. شارژرها کنترل‌های متنوعی دارند که میزان جریان تحویلی را محدود و وقتی باتری پر است، شارژ گوشی را متوقف می‌کنند. اما برخی از شارژرهای غیررسمی و متفرقه ممکن است این تنظیمات ایمنی دقیق را نداشته باشند.
وارد شدن جریان بیش‌ازحد به باتری ممکن است بهمعنای خارج کردن بیش از حد یون‌های لیتیوم باشد و منجر به همان نوع تخریبی شود که ابتدای مقاله در مورد آن توضیح دادیم. البته این بدان معنا نیست که تمام شارژرهای بی‌نام‌ونشان، مخرب هستند؛ اما بهتر است مدل‌های رسمی را بخرید و با خرید شارژر معتبر، باتری گوشیتان را از آسیب‌های احتمالی حفظ کنید.
باتری در سرما عملکرد خوبی ندارد
❌ افسانه (در اکثر موارد)
استفاده از باتری در دمای کمتر و خنک نگه داشتن آن برای عمر باتری بسیار خوب است. درواقع قرار دادن باتری در معرض دمای بالا راهی بسیار محتمل‌تر برای کاهش عمر کلی آن به‌حساب می‌آید.
برای جلوگیری از آسیب به باتری نباید بگذارید گوشی هنگام شارژ شدن بیش‌ازحد گرم شود یا در روزهای داغ تابستان زیر نور خورشید یا در خودرو بماند.
گرما بیشتر از سرما برای باتری گوشی ضرر دارد
اما چرا باتری‌ها تا این اندازه از گرما بیزارند؟ دلیل آن مربوط به الکترولیت‌های مایع است که شکاف‌های بین لایه‌های لیتیوم کبالت اکسید و گرافیت را پُر و از تماس دو بخش جلوگیری می‌کنند. یون‌های لیتیوم هنگام جابه‌جایی بین دو لایه از الکترولیت‌های مایع عبور می‌کنند، بنابراین این مایع برای ساختار باتری بسیار مهم است.
در دماهای بالا، الکترولیت‌های مایع شروع به تجزیه شدن می‌کنند و باعث می‌شوند باتری در طی چند صد چرخه شارژ ضعیف شود. این یک مشکل عمده برای باتری‌های خودروهای الکتریکی محسوب می‌شود که اغلب اوقات روز خود را در زیر نور شدید خورشید می‌گذرانند. تولیدکنندگان مجبورند خودروهای خود را با سیستم‌های مدیریت باتری تطبیق دهند تا از تخریب ناشی از گرما جلوگیری کنند. از خودروها که بگذریم، تا زمانی که گوشی خود را در دمای اتاق نگه دارید، مشکلی پیش نخواهد آمد.
ممکن است گوشی شما در دماهای سرد کمی کندتر باشد و این به این دلیل است که یون‌های لیتیوم کمی کندتر حرکت می‌کنند.
یعنی اگر بیرون واقعاً سرد باشد، باتری ممکن است نتواند انرژی کافی برای اجزا را تأمین کند. با این حال، این تغییر معمولاً جزئی است و به آسیب دائمی باتری منجر نخواهد شد.
نکشیدن شارژر از برق باعث هدر رفتن انرژی می‌شود
❌ افسانه
مصرف انرژی انواع کابل و شارژر متفاوت است. کابل‌هایی مانند شارژرهای گوشی که آداپتورهای بزرگ ندارند، اگر دستگاهی بهشان متصل نباشد، احتمالاً هیچ برقی مصرف نمی‌کنند. اما کابل‌هایی که به آداپتورهای بزرگ متصل هستند، مثل کابل تلویزیون یا لپ‌تاپ، کمی هوشمندانه‌تر عمل می‌کنند و اغلب کمی برق مصرف می‌کنند. این کابل‌ها پیوسته منتظرند تا تلویزیون یا دستگاهی که به آن متصل شده‌اند از حالت آماده‌به‌کار خارج و روشن شود.
در گذشته، مصرف انرژی این دستگاه‌ها تا ۱۰ درصد از مصرف انرژی یک خانوار متوسط را تشکیل می‌داد، اما تغییرات مقررات کمیسیون اروپا برای کاهش مصرف انرژی وسایل الکتریکی در حالت آماده‌به‌کار، باعث شده است که این دستگاه‌ها مقدار نسبتاً کمی انرژی مصرف کنند.
با توجه به آنچه گفتیم، انرژی مصرفی کابل‌هایی که بدون استفاده به پریز متصل هستند به‌اندازه‌ای ناچیز است که افسانه‌ی مذکور را به‌طور کلی رد می‌کند.
قبل از شارژ مجدد باید اجازه دهید باتری کاملاً تخلیه شود
❌ افسانه
باتری‌ها زمانی که کاملاً شارژ یا کاملاً خالی هستند، بیشترین فشار را تحمل می‌کنند. بهترین نقطه‌ی شارژ برای باتری ۵۰ درصد است، ؛ نقطه‌ای که نیمی از یون‌های لیتیوم متحرک آن در لایه لیتیوم کبالت اکسید و نیمی دیگر در لایه گرافیت قرار دارند. این تعادل کمترین فشار را به باتری وارد می‌کند و تعداد چرخه‌های شارژی را که می‌تواند قبل از تخریب تحمل کند، افزایش می‌دهد.
شارژ کردن گوشی صفر درصد
بنابراین اگر مصمم هستید که باتری گوشیتان تا حد ممکن سالم و سرپا بماند، باید شارژ آن را بین ۲۰ تا ۸۰ درصد نگه دارید. نگه داشتن شارژ در این بازه باعث کاهش زمان انباشت مقدار زیادی یون لیتیوم در هر دو لایه خواهد شد، وضعیتی که باعث می‌شود لایه‌ها منبسط شده و فشار فیزیکی بر آن‌ها وارد شود؛ اما این را هم در نظر داشته باشید که با این میزان شارژ، دستگاه انرژی کمتری در اختیار خواهد داشت.
شارژ کردن گوشی در طول شب به باتری آسیب می‌زند
✅ حقیقت
به شارژ زدن گوشی در شب و رها کردنش در این حالت تا میزان شارژ به ۱۰۰ درصد برسد، برای سلامت باتری خوب نیست؛ البته نه به این خاطر که باتری بیش از ظرفیتش شارژ می‌شود. سازوکار «شارژ قطره‌ای» باتری‌های لیتیوم‌یونی به این صورت است که پس از اینکه شارژ گوشی به ۱۰۰ درصد رسید، جریان برق را قطع می‌کند و تنها زمانی که کمی از سطح انرژی باتری تخلیه شود، فرایند شارژ را از سر می‌گیرد.
از افسانه‌ی قبلی می‌دانید زمانی که باتری‌ها کاملاً شارژ یا کاملاً خالی هستند، بیشترین فشار را تحمل می‌کنند. بنابراین وقتی شب‌ها گوشی را به شارژ می‌زنید و بعد از پر شدن کامل باتری آن را از برق نمی‌کشید، سطح شارژ ساعت‌ها روی ۱۰۰ درصد نگه داشته می‌شود و باتری تحت فشار زیادی قرار می‌گیرد. با تمام این اوصاف، جای نگرانی زیادی وجود ندارد، زیرا سازندگان باتری، محدودیت‌هایی را برای جلوگیری از چنین مواردی تعیین کرده‌اند.
تعویض باتری گوشی به آن جان تازه‌ای می‌بخشد
✅ حقیقت
با گذشت زمان، باتری گوشی شما تحلیل می‌رود. باتری گوشی‌های هوشمند معمولاً حدود دو تا سه سال با ظرفیت مطلوب کار می‌کند. اکثر سازندگان گوشی‌های هوشمند دوست ندارند کاربران بدانند می‌توانند با تعویض باتری گوشی نجات یابند؛ ازاین‌رو تعویض باتری را دشوار و دورازذهن نگه داشته‌اند. گاهی اگر مشکل فقط از باتری گوشیتان باشد، می‌توانید با تعویض آن در هزینه‌ی خرید گوشی جدید صرفه‌جویی کنید.
باتری گوشی جدید را باید قبل از استفاده یک بار به‌طور کامل شارژ کرد
❌ افسانه
زمانی که نیاز بود باتری قبل از استفاده‌ی دستگاه، یک بار به‌طور کامل شارژ شود، به دوره‌ی محبوبیت باتری‌های نیکل‌کادمیم در دهه‌ی ۷۰ و ۸۰ میلادی برمی‌گردد. این نوع باتری را پیش از اولین استفاده باید یک بار به‌طور کامل تخیله و دوباره به‌طور کامل شارژ می‌کرد. سپس باید به‌طور مرتب کامل شارژ می‌شد؛ مثلاً اگر باتری نیکل‌کادمیم به‌طور مداوم فقط تا ۷۵ درصد شارژ می‌شد، گنجایش باتری به همان نسبت کمتر می‌شد.
باتری‌های لیتیومی که امروزه در اغلب دستگاه‌های الکترونیکی از جمله گوشی‌های موبایل به کار می‌روند، نیاز به شارژ اولیه ندارند.
دلیل دیگری که به شارژ اولیه نیازی نیست، این است که گوشی‌های هوشمند وقتی از جعبه بیرون می‌آیند، معمولاً حدود ۳۰ درصد شارژ دارند. اکثر باتری‌ها در کارخانه برای اطمینان از کیفیت، کاملاً شارژ شده و سپس برای انتقال به مقصد تخلیه شارژ می‌شوند. قوانین حمل‌ونقل هوایی به دلایل ایمنی فقط اجازه می‌دهد باتری تا ۳۰ درصد شارژ داشته باشد، اما در حمل‌ونقل زمینی ممکن است شارژ باتری بیشتر باشد.
از سوی دیگر، امروزه باتری‌ها یک بار در کارخانه‌ی تولید باتری و یک بار در کارخانه‌ی تولید گوشی به‌طور کامل شارژ می‌شوند. پس اصولاً پدیده‌ای به‌نام «شارژ اولیه» آن‌طور که شما ممکن است فکر کنید، وجود ندارد.
در مورد باتری گوشی‌های هوشمند افسانه‌های زیادی وجود دارد که ما در این مقاله سعی کردیم برخی از متداول‌ترین آن‌ها را زیر ذره‌بین راستی‌آزمایی قرار دهیم. شما درباره‌ی شارژ باتری چه افسانه‌های دیگری شنیده‌اید؟