سن دقیق «پیر شدن» کشف شد؛ حواستان به خودتان باشد

اول صبح؛ اگر متوجه زیاد شدن ناگهانی چین و چروک، درد یا احساس کلی پیر شدن «یک‌شبه» شده‌اید، بدانید یک توضیح علمی برای آن وجود دارد. تحقیقات تازه نشان می‌دهد پیری به جای اینکه یک فرآیند آهسته و پیوسته باشد، حداقل در دو دوره سریع اتفاق می‌افتد.

این مطالعه که هزاران مولکول مختلف در افراد ۲۵ تا ۷۵ساله را ردیابی کرده، دو موج اصلی تغییرات مرتبط با سن را در حدود ۴۴ سالگی و دوباره در ۶۰ سالگی شناسایی کرده است. این یافته‌ها می‌تواند توضیح دهد که چرا افزایش مشکلات خاص سلامتی از جمله مشکلات اسکلتی‌عضلانی و بیماری‌های قلبی عروقی در سنین خاص رخ می‌دهد.

پروفسور مایکل اِسنایدر، متخصص ژنتیک و مدیر مرکز ژنوم‌شناسی و پزشکی شخصی دانشگاه استنفورد و نویسنده ارشد این مطالعه گفته: «ما در طول زمان به تدریج تغییر نمی‌کنیم. اواسط دهه ۴۰ مانند اوایل دهه ۶۰، زمان تغییرات چشمگیر ماست و این موضوع صرف‌نظر از اینکه به چه دسته‌ای از مولکول‌ها نگاه کنید، درست است.»

در این تحقیق، ۱۰۸ داوطلب مشارکت کردند. این داوطلبان هر چند ماه یک بار، بین ۱ تا تقریباً ۷ سال، نمونه‌های خون و مدفوع و سواب (سنبه) پوست، دهان و بینی‌شان را ارسال می‌کردند. محققان ۱۳۵۰۰۰ مولکول مختلف (RNA، پروتئین‌ها و متابولیت‌ها) و میکروب‌ها (باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌های ساکن روده و روی پوست شرکت‌کنندگان) را ارزیابی کردند.

فراوانی بیشتر مولکول‌ها و میکروب‌ها به صورت تدریجی و زمانی تغییر نکرد. وقتی دانشمندان به دنبال خوشه‌هایی از مولکول‌ها با بیشترین تغییرات بودند، دریافتند این تغییرات زمانی رخ می‌دهند که افراد در اواسط دهه ۴۰ و اوایل دهه ۶۰ زندگی خود بودند.

افزایش پیرشدن در اواسط دهه ۴۰ غیرمنتظره بود و در آغاز تصور میشد به دلیل تغییرات قبل از یائسگی در زنان است که نتایج را برای کل گروه تغییر می‌دهد. اما داده‌ها نشان داد تغییرات مشابه در مردان هم در اواسط دهه ۴۰ زندگی آن‌ها رخ می‌دهد.

دکتر شائوتا شِن، محقق سابق فوق دکترای دانشکده پزشکی استنفورد و نخستین نویسنده این مطالعه در این باره گفته: «این یافته نشان می‌دهد با اینکه یائسگی یا چند سال قبل از یائسگی ممکن است در تغییرات زنان در اواسط دهه ۴۰ زندگی نقش داشته باشد، احتمالاً عوامل مهم بیشتری بر این تغییرات هم در مردان و هم در زنان تأثیر می‌گذارد.»

موج نخست تغییرات شامل مولکول‌های مرتبط با بیماری‌های قلبی‌عروقی و توانایی سوخت و ساز کردن کافئین، الکل و لیپیدها میشد. موج دوم تغییرات شامل مولکول‌های درگیر تنظیم ایمنی، متابولیسم کربوهیدرات و عملکرد کلیه میشد. مولکول‌های مرتبط با پیری پوست و ماهیچه در هر دو زمان تغییر کردند. تحقیقات قبلی نشان داده بود که پیرشدن بعدی ممکن است در سن ۷۸ سالگی اتفاق بیفتد، اما مطالعه اخیر نتوانست این گفته را تایید کند چون مسن‌ترین شرکت‌کنندگان ۷۵ سال داشتند.

این الگو با شواهد قبلی مطابقت دارد مبنی بر اینکه خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مرتبط با افزایش سن به صورت تدریجی افزایش نمی‌یابد، طوری که خطر ابتلا به آلزایمر و بیماری‌های قلبی عروقی پس از ۶۰ سالگی افزایش شدیدی را نشان می‌دهد.

به گفته نویسندگان، این یافته‌ها می‌تواند به مداخلات هدفمند، مانند افزایش ورزش در دوره‌های از دست دادن سریع‌تر عضله کمک کند. اسنایدر معتقدست ما باید سعی کنیم تا زمانی که هنوز سالم هستیم، سبک زندگی‌مان را اصلاح کنیم».