شهر عجیبی که آپارتمان‌های 14 طبقه و کوچه‌های 1 متری داشت/ تصاویر

اول صبح؛ این منطقه منحصربفرد که در قلمرو تحت تکفل بریتانیا در هنگ‌کنگ واقع شده بود، با مساحتی که صرفا ۲.۶ هکتار بود، ده‌ها هزار نفر از مردم که اغلب کارگران بودند را در خود جای داده بود.

در دهه ۱۹۸۰، شهر دیواری کاولون تا ۳۵۰۰۰ نفر جمعیت داشت و یک جامعه نسبتا بزرگ را در فضایی بسیار جمع و جور در خود جمع کرده بود.

این منطقه شامل ۳۵۰ ساختمان بود که توسط صدها کوچه باریک به هم متصل شده بودند. این شهر به «شهر تاریکی» نیز معروف بود و این نام به دلیل کمبود شدید نور طبیعی در آنجا به آن داده شده بود.

اما این شهر منحصر به فرد چگونه به وجود آمد و چرا در نهایت ویران شد؟ این داستان جذاب شهری است که زمانی به عنوان پرجمعیت‌ترین مکان روی زمین شناخته می‌شد.

تاریخ اولیه شهر کاولون

تاریخچه شهر «محصور» را می‌توان تا سلسله سونگ (۹۶۰-۱۲۷۹) ردیابی کرد؛ در آن زمان اینجا یک پاسگاه نظامی برای مدیریت تجارت نمک در منطقه بود.

به مدت صدها سال بعد تغییرات چندانی اتفاق نیفتاد تا اینکه در سال ۱۸۴۲، در زمان سلطنت امپراتور چینگ دائوگوانگ، جزیره هنگ کنگ بر اساس معاهده نانکینگ به بریتانیا واگذار شد.

در نتیجه، مقامات چینگ نیاز به بهبود قلعه برای حکومت بر منطقه و بررسی نفوذ بیشتر بریتانیا احساس کردند. سازه‌های جدید، از جمله دیوار یک دفاعی بلند، در سال ۱۸۴۷ تکمیل شدند.

کنوانسیون گسترش قلمرو هنگ کنگ در سال ۱۸۹۸ بخش‌های دیگری از هنگ‌کنگ را نیز به مدت ۹۹ سال به بریتانیا واگذار کرد، اما شهر محصور شده را که در آن زمان تقریباً ۷۰۰ نفر جمعیت داشت، مستثنی کرد.

به چین اجازه داده شد تا زمانی که علیه حاکمیت بریتانیا بر هنگ کنگ مداخله نکند، مقامات خود را در آنجا نگه دارد.

در طول سال‌ها، چین این قطعه کوچک زمین را محکم نگه داشت. پس از جنگ جهانی دوم، حتی با وجود اینکه قسمت اعظم آن آسیب دیده بود، مردم برای پناه بردن به این منطقه هجوم آوردند.

آن‌ها می‌دانستند که اگر مقامات بریتانیایی هنگ‌کنگ آن‌ها را ترک کنند، می‌توانند به حمایت دولت چین اعتماد کنند. چینی‌ها از هزاران پناهنده دفاع کردند و هر گونه تلاش برای بیرون راندن آن‌ها ناموفق بود.

با گذشت زمان، کمپ پناهندگان شروع به تبدیل شدن به چیزی ماندگارتر کرد و تبدیل به یک سکونتگاه دائمی شد.

معماری شهر

علیرغم تکامل خود از یک قلعه کوچک به یک منطقه محصور شهری، شهر کاولون طرح اولیه خود را حفظ کرد. دژ اولیه یک منطقه شیبدار را اشغال می‌کرد و زمینی به مساحت ۲.۶ هکتار (۶.۴ هکتار) به ابعاد تقریباً ۲۱۰ در ۱۲۰ متر را در بر می‌گرفت.

در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، فعالیت‌های ساخت‌وساز افزایش یافت و شهر را به منظره‌ای تبدیل کرد که تحت سلطه ساختمان‌هایی با ۱۰ طبقه یا بیشتر بود. با این حال، به دلیل نزدیکی فرودگاه کای تاک، واقع در ۸۰۰ متری جنوب شهر، ساختمان‌ها به ارتفاع حداکثر ۱۴ طبقه محدود شدند.

کوچه‌های متعدد شهر که اغلب فقط ۱ تا ۲ متر (۳.۳ تا ۶.۶ فوت) عرض داشتند، فاقد روشنایی و زهکشی مناسب بودند. به تدریج شبکه پیچیده‌ای از راه پله‌ها و گذرگاه‌ها در سطوح بالایی پدیدار شد که به فرد اجازه می‌داد تا کل شهر را از شمال به جنوب «بدون تماس با زمین» طی کند.

ساخت و سازها در داخل شهر بدون ضابطه اجرا می‌شد و در نتیجه حدود ۳۵۰ ساختمان با پایه‌های ضعیف و حداقل امکانات ایجاد شد.

از آنجایی که آپارتمان‌ها بسیار کوچک بودند (یک واحد معمولی ۲۳ متر مربع)، تراکم فضای شهر با طبقات بالایی عریض‌تر، بالکن‌های قفس‌مانند و اضافات روی پشت بام به حداکثر رسیده بود.

پشت‌بام‌های شهر مملو از آنتن‌های تلویزیون، بند رخت، مخازن آب و زباله بود و می‌شد با استفاده از یک سری نردبان‌ها از روی هرکدام به سایر پشت‌بام‌ها عبور کرد.

اعداد رسمی سرشماری، جمعیت شهر محصور شده را ۱۰۰۰۴ نفر در سال ۱۹۷۱ و ۱۴۶۱۷ نفر در سال ۱۹۸۱ تخمین زدند، اما این ارقام معمولاً بسیار کم در نظر گرفته می‌شدند. یک بررسی کامل دولتی در سال ۱۹۸۷ تصویر واضح‌تری به دست داد: حدود ۳۳۰۰۰ نفر در داخل شهر محصور شده زندگی می‌کردند.

بر اساس این بررسی، شهر محصور در سال ۱۹۸۷ دارای تراکم جمعیتی حدود ۱۲۵۵۰۰۰ نفر در هر کیلومتر مربع بود که آن را به پرجمعیت‌ترین نقطه در جهان تبدیل می‌کرد.

زندگی در شهر کاولون

ساکنان در مواجهه با شرایط سخت زندگی، جامعه‌ای نزدیک به هم تشکیل دادند و در مواجهه با چالش‌ها از حمایت متقابل یکدیگر برخوردار شدند. در خانواده‎ها، زنان معمولاً خانه داری می‌کردند، در حالی که مادربزرگ‌ها از نوه‌ها و بچه‌های خانه‌های مجاور مراقبت می‌کردند.

پشت بام‌های شهر علاوه بر مکان‌های عبور و مرور، به‌عنوان مکان‌های مهم تجمع، به‌ویژه برای کسانی که در طبقات بالایی زندگی می‌کردند، به کار می‌آمدند.

والدین از آن‌ها برای استراحت استفاده می‌کردند و بعد از مدرسه، بچه‌ها اغلب در آنجا بازی می‌کردند یا تکالیف خود را انجام می‌دادند.

در دهه ۱۹۵۰، تعداد زیادی فاحشه‌خانه، سالن‌های قمار و محل‌های استفادۀ تریاک در شهر کاولون وجود داشت. حضور جنایتکاران به حدی فراگیر شد که پلیس فقط در گروه‌های بزرگ وارد منطقه می‌شد.

تا اینکه در سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۷۴، بیش از ۳۵۰۰ یورش پلیس منجر به دستگیری بیش از ۲۵۰۰ نفر شد و از اینجا نفوذ باندهای تبهکار شروع به کاهش کرد. حمایت عمومی، به ویژه از سوی ساکنان جوان، به موفقیت این حملات کمک کرد و به تدریج مصرف مواد مخدر و جرایم خشن را کاهش داد.

در سال ۱۹۸۳، فرمانده پلیس منطقه اعلام کرد که میزان جرم و جنایت در شهر کاولون تحت کنترل است. در حالی که جنایات شهر در سال‌های بعد کاهش یافت، اما هنوز این منطقه به دلیل فراوانی پزشکان و دندان‌پزشکان بدون مجوز که بدون ترس از پیگرد قانونی کار می‌کردند، شهرت داشت.

علیرغم تاریخچه آن به عنوان مرکزی برای فعالیت‌های مجرمانه، اکثر ساکنان در داخل دیوارهای آن با آرامش زندگی می‌کردند. کارگاه‌ها و مشاغل کوچک متعددی رونق گرفتند و برخی از ساکنان گروه‌هایی را برای سازماندهی و بهبود زندگی روزمره تشکیل دادند.

چرا و چگونه شهر کاولون ویران شد؟

مقامات هنگ کنگ برای مدت طولانی می‌خواستند این شهرک را به یک پارک عمومی تبدیل کنند و در دهه ۱۹۹۰، آن‌ها این فرصت را پیدا کردند.

تصویری از تخریب شهر

زمانی که اجاره ۹۹ساله بریتانیا در هنگ کنگ به پایان رسید و این قلمرو به چین بازگشت، شهر دیواری کاولون اهمیت سیاسی خود را از دست داد. تصمیم برای تخریب این شهر در سال ۱۹۸۴ از طریق اعلامیه مشترک چین و بریتانیا گرفته شد. دو دولت رسماً در ۱۴ ژانویه ۱۹۸۷ طرح تخریب شهر محصور را اعلام کردند.

بخشی از پارکی که در حال حاضر جای شهر کاولون را گرفته است

برای ایجاد راهی برای تخریب، کمیته ویژه‌ای از اداره مسکن هنگ کنگ طرحی را برای جبران خسارت به ۳۳۰۰۰ ساکن و کسب و کار ارائه کرد که در مجموع حدود ۳۵۰ میلیون دلار آمریکا بود. پس از چهار ماه برنامه‌ریزی، تخریب در ۲۳ مارس ۱۹۹۳ آغاز شد و در ماه آوریل سال ۱۹۹۴ به پایان رسید.

منطقه‌ای که زمانی شهر محصور شده در آن قرار داشت، اکنون پارک شهر کاولون نام دارد. این پارک ۳۱۰۰۰ مترمربعی در آگوست ۱۹۹۵ تکمیل و به دولت محلی تحویل داده شد. نام مسیرها و آلاچیق‌های پارک به نام خیابان‌ها و ساختمان‌های شهر محصور شده است. آثاری از شهر محصور شده مانند پنج سنگ کتیبه‌ای و سه چاه قدیمی نیز در این پارک به نمایش گذاشته شده است.

بسیاری از نویسندگان، فیلمسازان، طراحان بازی، و هنرمندان تجسمی از شهر محصور شده برای انتقال حس شهرنشینی ظالمانه یا جنایت بی‌بند و بار استفاده کرده اند. برای مثال در فیلم Bloodsport محصول ۱۹۸۸ با بازی ژان کلود ون دام، شهر محصور شده محل برگزاری مسابقات هنرهای رزمی است.