رابرت اوپنهایمر که بود؟/ یک زندگینامۀ کوتاه

اول صبح؛ جولیوس رابرت اوپنهایمر زاده ۲۲ آوریل ۱۹۰۴ درگذشته ۱۸ فوریهٔ ۱۹۶۷ فیزیک‌دان نظری آمریکایی بود. اوپنهایمر در شهر نیویورک متولد شد و در سال ۱۹۲۵ مدرک لیسانس را در رشته شیمی از دانشگاه هاروارد و دکترای فیزیک را از دانشگاه گوتینگن آلمان در سال ۱۹۲۷ دریافت کرد و در آنجا زیر نظر ماکس بورن تحصیل کرد. پس از تحقیق در موسسات دیگر، او به بخش فیزیک در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی پیوست و در سال ۱۹۳۶ استاد تمام شد.

اوپنهایمر کمک‌های قابل توجهی به فیزیک نظری، مکانیک کوانتومی و فیزیک هسته ای کرد. تقریب هایی برای توابع موج مولکولی، کار بر روی نظریه الکترون ها و پوزیترون ها، فرآیند اوپنهایمر-فیلیپس در همجوشی هسته ای، و کار اولیه روی تونل کوانتومی، ارائه نظریه ستاره‌های نوترونی و سیاهچاله‌ها، نظریه میدان کوانتومی و برهمکنش‌های پرتوهای کیهانی از این دست فعالیت ها و دستاوردهای او بود.

در سال ۱۹۴۲، اوپنهایمر برای کار بر روی پروژه منهتن استخدام شد و در سال ۱۹۴۳ به عنوان مدیر آزمایشگاه لوس آلاموس این پروژه در نیومکزیکو منصوب شد، که مسئول توسعه اولین سلاح های هسته ای بود. رهبری و تخصص علمی وی در موفقیت این پروژه مؤثر بود. او در ۱۶ جولای ۱۹۴۵ در اولین آزمایش بمب اتمی به نام «ترینیتی» حضور داشت. در آگوست ۱۹۴۵، این سلاح ها علیه ژاپن در بمباران هیروشیما و ناکازاکی استفاده شد که تاکنون تنها سلاح های هسته ای است که در یک درگیری مسلحانه استفاده شده است.

در سال ۱۹۴۷، اوپنهایمر مدیر مؤسسه مطالعات پیشرفته در پرینستون، نیوجرسی شد و ریاست کمیته مشاوره عمومی کمیسیون انرژی اتمی تازه تأسیس ایالات متحده را بر عهده داشت. او برای کنترل بین المللی انرژی هسته ای برای جلوگیری از گسترش سلاح های هسته ای و مسابقه تسلیحات هسته ای با اتحاد جماهیر شوروی لابی کرد. در طی یک بحث دولتی در سال‌های ۱۹۴۹-۱۹۵۰، او با ساخت بمب هیدروژنی مخالفت کرد و متعاقباً در مورد مسائل دفاعی که خشم برخی از دولت‌ها و جناح‌های نظامی ایالات متحده را برانگیخت، موضع گرفت. مواضع اوپنهایمر، همراه با روابط گذشته او با حزب کمونیست ایالات متحده، منجر به لغو مجوز امنیتی وی پس از یک جلسه استماع امنیتی در سال ۱۹۵۴ شد. اوپنهایمر به عنوان یک فیزیکدان هسته ای که از نفوذ مستقیم سیاسی محروم بود، کار علمی را ادامه داد. در سال ۱۹۶۳ جایزه انریکو فرمی را به عنوان ژست بازپروری سیاسی دریافت کرد. چهار سال بعد بر اثر سرطان گلو درگذشت. در سال ۲۰۲۲، دولت فدرال مجوز امنیتی ۱۹۵۴ اوپنهایمر را لغو کرد و از وی اعاده حیثیت شد.

شناسنامه شخصی و علمی اوپنهایمر

• نام اصلی: جولیوس رابرت اوپنهایمر
• تولد: ۲۲ آوریل ۱۹۰۴ نیویورک سیتی، ایالات متحده
• درگذشت: ۱۸ فوریهٔ ۱۹۶۷ (۶۲ سال) پرینستون، نیوجرسی، ایالات متحده
• علت مرگ: سرطان حنجره
• تحصیلات: کالج هاروارد (کارشناسی)، کالج مسیح دانشگاه کمبریج (دکتری) ، دانشگاه گوتینگن (دکتری تخصصی)
• پایان‌نامه دکتری (۱۹۲۷) در ۲۳ سالگی
• استاد راهنم: ماکس برن
• مرتبه دانشگاهی: استاد ممتاز از ۱۹۳۶، ۳۲ سالگی
• مهمترین کارها: ایجاد جنگ‌افزار هسته‌ای، معادله تولمن–اوپنهایمر–ولکوف، حد تولمن–اوپنهایمر–ولکوف، فرایند اوپنهایمر – فیلیپس و تقریب بورن–اوپنهایمر
• همسر: کاترین «کیتی» پوئنینگ (از۱۹۴۰ تا زمان مرگ)
• فرزندان: ۲
• جایزه: جایزه انریکو فرمی (۱۹۶۳)
• پیشینه علمی: فیزیک نظری
• محل کار: دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، مؤسسه فناوری کالیفرنیا، آزمایشگاه لس آلاموس، مؤسسه مطالعات پیشرفته
• سرشناس ترین دانشجویان دکتری: ساموئل دبلیو. آلدرسون، دیوید بوهم، رابرت اف. کریستی، سیدنی دانکوف، استن فرانکل، ویلیس اوژن لمب، هارولد لوئیس، فیلیپ موریسون، آرنولد نوردزیک، ملبا فیلیپس، هارتلند اسنایدر و جرج ولکف.