بهترین فیلمهای تاریخی درباره ایران باستان
سینمای جهان تا به امروز تا چه میزان با تاریخ ایران صادقانه برخورد کرده است؟ آیا میتوان فیلمهایی را که درباره تاریخ کهن این سرزمین ساخته شدهاند بیطرفانه و صرفن تاریخی دانست؟ در این مطلب علاوه بر معرفی فیلمها به این مسئله نیز نیمنگاهی خواهیم داشت.
اول صبح؛ با وجود اینکه بسیاری از فیلمهایی که در مورد تاریخ ایران ساخته شدهاند سرشار از جعلیات و تحریف حقایق هستند، اما به هر حال نمیتوان از وجود همچین آثاری چشمپوشی کرد و نادیدهشان گرفت.
تاریخ ایران سرشار از فراز و فرودهایی است که هر کدام به خودی خود میتوانند موضوع مناسبی برای تهیه فیلم باشند. در این میان گاه فیلمهایی در این مورد ساخته میشوند که دارای سندیت تاریخی نیستند و گاه بالعکس. در ادامه این مطلب از راهنماتو، به معرفی چند فیلم با موضوعیت تاریخ ایران خواهیم پرداخت.
فیلم مرگ یزدگرد
مرگ یزدگرد، شاهکاری از بهرام بیضایی، فیلمساز و نمایشنامهنویس برجسته ایرانی، اثری است که به عمق تاریخ ایران و سرنوشت تراژیک آخرین پادشاه ساسانی میپردازد. این فیلم که براساس نمایشنامهای به همین نام ساخته شده، در سال ۱۳۶۰ به روی پرده سینما رفت و از آن زمان تاکنون به عنوان یکی از مهمترین آثار سینمای ایران شناخته میشود.
«شما را که درفش سپید بود، این بود داوری! تا رای درفش سیاه آنان چه باشد!»
دیالوگ معروفی از فیلم که به رسیدن ارتش اعراب به آسیاب اشاره دارد.
داستان فیلم:
داستان فیلم در یک آسیاب قدیمی در نزدیکی شهر مرو اتفاق میافتد. آسیابان، همسر و دخترش، شخصیتهای اصلی داستان هستند که روایتهای متفاوتی از مرگ یزدگرد سوم را ارائه میدهند. موبد، سرکرده و سردار سپاه یزدگرد نیز به آسیاب میآیند تا آسیابان را به جرم کشتن پادشاه محاکمه کنند.
در طول فیلم، شاهد روایتهای متناقض و گاه متضاد از واقعه هستیم. هر یک از شخصیتها، دیدگاه خاص خود را از ماجرا ارائه میدهد و همین امر باعث میشود تا مخاطب به طور مداوم در جستجوی حقیقت باشد.
فیلم جنگجوی صحرا (Desert Warrior)
فیلم تاریخی یا تاریخ فیلمی؟
به نظر میرسد که حواشی عربستان سعودی برای «سر زبانافتادن» تنها به حوزههایی مثل ورزش و سیاست ختم نمیشود و اینبار با جعل تاریخ قصد دارد راه هزارساله را یکشبه برود وعدم حضورش در عرصه سینما را با جنجالبهپاکردن لاپوشانی بکند. فیلم جنگجوی صحرا با ستارگان هالیوودیاش بناست همان کاری را با سینمای عربستان بکند که حضور «کریستین رونالدو» با فوتبال عربستان کرد؛ حاشیهسازی برای مهمبهنظررسیدن.
به هر جهت معرفی این فیلم نه به عنوان یک فیلم تاریخی، بلکه به عنوان یک تاریخسازی جعلی از کمپانی جعلیساز عربستان صعودی ممکن است خالی از لطف نباشد.
داستان فیلم:
در اعماق تاریخ، در سرزمینهای خشک و سوزان صحرا، داستان یک جنگجو روایت میشود. این جنگجو پس از آنکه به پادشاهی تبعیدی و شاهزادهای فراری پناه میدهد، به دشمن سرسخت امپراتور قدرتمند ایران، خسرو پرویز، تبدیل میشود.
داستان از جایی آغاز میشود که خسرو پرویز، پادشاه ایران، به دختر یکی از فرمانروایان زیر دست خود چشم دارد. اما این فرمانروا که از این درخواست به خشم آمده، با آن مخالفت میکند. خشم پادشاه ایران دامنگیر این فرمانروا و خانوادهاش میشود و دستور قتل آنها صادر میشود.
در این میان، دختر فرمانروا که هند نام دارد، از مرگ پدرش سخت اندوهگین میشود و تصمیم میگیرد انتقام او را بگیرد. او قبایل مختلف عرب را متحد کرده و ارتشی قدرتمند تشکیل میدهد. در یک نبرد تاریخی که به جنگ ذوقار معروف است، هند و نیروهایش به ایران حمله کرده و شکست سختی به آنها وارد میکنند. این پیروزی، به تضعیف امپراتوری ساسانی کمک میکند.
فیلم شاهزاده ایران: شنهای زمان (Prince of Persia: The Sands of Time)
یک فیلم اکشن ماجراجویی فانتزی است که بر اساس سری بازیهای ویدیویی محبوب شاهزاده ایران ساخته شده است. این فیلم که در سال ۲۰۱۰ اکران شد، داستان یک شاهزاده ایرانی به نام دستان را روایت میکند که به همراه یک شاهزاده خانم به نام تامینا، در جستجوی خنجری افسانهای هستند که میتواند زمان را به عقب برگرداند.
یک خنجر، یک شاهزاده و سرنوشت جهان
در شهر باستانی الموت، خنجری افسانهای پنهان شده که میتواند زمان را کنترل کند. پس از تسخیر الموت، این خنجر به دست دستان، شاهزادهای بیگناه میافتد. در حالی که او تلاش میکند از قدرت مخرب خنجر جلوگیری کند، درگیر توطئههای مرگبار و عشق ممنوع میشود.
مبارزه برای نجات جهان
دستان متوجه میشود که وزیر حیلهگر، نظام، قصد دارد با استفاده از خنجر، جهان را نابود کند. او باید در یک مسابقه با زمان، نظام را شکست داده و از نابودی جهان جلوگیری کند. در این مسیر، او با خیانت، عشق و از خودگذشتگی روبرو میشود.
فیلم اسکندر
فیلمی حماسی است که در سال ۲۰۰۴ به کارگردانی الیور استون ساخته شد. این فیلم زندگی اسکندر مقدونی، یکی از بزرگترین فاتحان تاریخ را از کودکی تا مرگش به تصویر میکشد. کالین فارل در نقش اسکندر، نقشآفرینی درخشانی داشته است.
داستان فیلم
داستان فیلم از کودکی اسکندر و آموزشهای او توسط ارسطو آغاز میشود. اسکندر که معتقد است فرزند زئوس است، آرزوی فتح جهان را در سر میپروراند. او با پیروزی در نبردهای متعدد، امپراتوری عظیمی را تشکیل میدهد و تا هند پیشروی میکند. اما این پیروزیها با هزینههای سنگینی همراه است و اسکندر در طول زندگی خود با چالشهای بسیاری روبرو میشود. بخش مهمی از فیلم در مورد جدال میال اسکندر و داریوش سوم است که منجر به سقوط پادشاهی هخامنشیان میشود.
فیلم مستند امپراطوری گمشده پارس (Lost Empire of Persia)
«امپراطوری گمشده پارس»، مستندی جذاب و آموزنده است که در سال ۲۰۲۲ ساخته شده و نگاهی دقیق و دقیق به عظمت و شکوه ایران باستان دارد. این مستند که توسط کارگردانانی چون اسکار چان، حسام دهقانی و بیانکا زامفیرا ساخته شده، با بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته، تصویری خیرهکننده و واقعگرایانه از تخت جمشید و دیگر آثار تاریخی ایران باستان ارائه میدهد.
یکی از ویژگیهای برجسته این مستند، بازسازی بینظیر تخت جمشید است که به بیننده اجازه میدهد تا به شکلی کاملا جدید و تعاملی به این بنای تاریخی باشکوه نگاه کند. همچنین، مستند به گستردگی امپراتوری ایران در آن دوران و پیشرفتهای چشمگیر این تمدن در زمینههای مختلف میپردازد.
«امپراطوری گمشده پارس» برنده جوایز متعدد از جمله بهترین فیلم مستند تاریخی شده است و به عنوان یک منبع معتبر برای مطالعه تاریخ ایران باستان شناخته میشود. این مستند، در مقایسه با فیلمهای روایی هالیوود، تصویری دقیقتر و واقعبینانهتری از ایران باستان ارائه میدهد و به بیننده کمک میکند تا با تمدن بزرگ و کهن ایرانی بیشتر آشنا شود.
توصیه میشود؛ این مستند را به همه علاقهمندان به تاریخ ایران باستان، باستانشناسی و تمدنهای کهن توصیه کنیم. با تماشای این مستند، میتوانیم به عظمت و شکوه ایران باستان پی ببریم و به میراث گرانبهای نیاکان خود افتخار کنیم.
فیلم (۳۰۰)
پرواضح است که «از کوتهی ماست که دیوار بلند است.»
فیلم سیصد یکی دیگر از همان جعلیات پر مخاطب تاریخ سینماست که حضورش زمانی دلخراشتر میشود که فقدان فیلمهایی که عظمت تاریخ ایران را نشان بدهند، در سینمای ایران کاملا احساس میشود.
به هر حال گریزی نیست و ما به رسم معرفی آثار سینمایی به معرفی آن خواهیم پرداخت.
فیلم ۳۰۰ یک اثر سینمایی حماسی است که در سال ۲۰۰۶ بر اساس رمان گرافیکی فرانک میلر ساخته شد. این فیلم به کارگردانی زک اسنایدر، روایتی دراماتیزه شده از نبرد ترموپیل را به تصویر میکشد؛ نبردی تاریخی میان ۳۰۰ اسپارتی به رهبری لئونیداس و ارتش عظیم هخامنشیان به فرماندهی خشایارشا.
این فیلم، داستان نبرد ترموپیل را روایت میکند. لئونیداس، پادشاه اسپارت، با ۳۰۰ جنگجوی وفادار خود، در مقابل ارتش عظیم ایران میایستد. این فیلم بر روی روحیه جنگجویی اسپارتیها، فداکاری آنها و مبارزه آنها برای آزادی تمرکز دارد.