«مرتد»؛ عمیق‌ترین فیلم ترسناک سال ۲۰۲۴

اول صبح؛ فیلم «مرتد» درباره دو مبلغ مذهبی آیین مورمون به نام‌های خواهر بارنز (با بازی سوفی تاچر) و خواهر پاکستون (با بازی کلوئی ایست) است که در یکی از ملاقات‌های تبلیغی خود به خانه آقای رید (با بازی هیو گرانت) می‌روند؛ مردی که در ابتدا با روی خوش پذیرای آنان می‌شود، اما در پس این استقبال دوستانه، نقشه‌ای تاریک را پنهان کرده است.

هیو گرانت، که به‌خاطر نقش‌های کمدی و عاشقانه دهه ۹۰ شناخته می‌شد، این بار در قالبی کاملاً متفاوت و پیچیده ظاهر شده است. او شخصیت رید را، که در ظاهر فردی شوخ‌طبع و بی‌آزار به نظر می‌رسد اما در پس آن نیت‌های شیطانی خود را پنهان کرده، با ظرافت و مهارت بازی می‌کند. از همان لحظه‌ای که او در را باز کرده و با لبخند به استقبال دختران جوان می‌رود، مشخص است که زیر این چهره مهربان و گرم، چیزهایی ناآشنا و ترسناک در انتظار است. اجرای گرانت به گونه‌ای است که بدون نیاز به نمایش آشکار خشونت یا ترس، حس دلهره را به بیننده منتقل می‌کند.

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد «مرتد»، تأکید آن بر گفت‌وگو و بازی روانی میان شخصیت‌هاست. برخلاف بسیاری از آثار ژانر وحشت که بر لحظات ترس ناگهانی و صحنه‌های خونین تکیه دارند، این فیلم از عناصر وحشت به‌گونه‌ای محتاطانه و تدریجی استفاده می‌کند و بیشتر به ایجاد فضایی پر از اضطراب و فشار روانی متکی است. دیالوگ‌های فیلم که میان دو مبلغ جوان و آقای رید رد و بدل می‌شود، به موضوعات عمیق‌تر دینی و فلسفی می‌پردازد و با ایجاد پس‌زمینه‌ای عمیق و تفکربرانگیز برای وحشت‌هایی که قرار است ارائه بدهد، مخاطب را با مفاهیم و پرسش‌هایی بنیادین درگیر می‌کند.

سوفی تاچر و کلوئی ایست، در نقش دو مبلغ جوان، با ظرافت قابل ستایشی شخصیت‌های خود را به تصویر کشیده‌اند. این دو بازیگر توانسته‌اند تفاوت‌های ظریف میان شخصیت‌های خواهر بارنز و خواهر پاکستون را به‌خوبی نمایش دهند؛ خواهر بارنز دنیادیده‌تر و عاقل‌تر است، در حالی که خواهر پاکستون با شور و شوق و انرژی بیشتر به استقبال تجربیات جدید می‌رود. این دو نفر در موقعیتی که رید برایشان فراهم کرده، به تدریج به درکی از خطر می‌رسند، اما قیدهای اجتماعی و ادب مانع از آن می‌شود که به راحتی بتوانند از شرایط فرار کنند. این پردازش دقیق شخصیت‌ها، فیلم را از تبدیل شدن به یک اثر سطحی در ژانر وحشت نجات می‌دهد و به آن عمق می‌بخشد.

در نیمه دوم، فیلم تا حدی از تمرکز بر روی گفت‌وگوها و بازی روانی فاصله می‌گیرد و به عناصر سنتی‌تر ژانر وحشت روی می‌آورد. این تغییر باعث می‌شود فیلم بخشی از جذابیت اولیه‌اش را از دست بدهد و به‌نوعی نتواند به سوالات فلسفی و روانشناختی که مطرح کرده پاسخ‌های رضایت‌بخشی ارائه دهد. همچنین سرعت کند روایت در بخش‌هایی از فیلم ممکن است برای مخاطبان سرسخت ژانر وحشت که به دنبال هیجان و اکشن بیشتری هستند، کمی خسته‌کننده باشد.

با اینحال در مجموع فیلم «مرتد» اثری پرتنش و هوشمندانه است که به شکلی متفاوت با ژانر وحشت برخورد کرده و از درگیری روانی و فلسفی به‌عنوان ابزاری برای ایجاد ترس استفاده می‌کند. حضور هیو گرانت در نقش آقای رید، به این فیلم بُعدی منحصربه‌فرد و به‌یادماندنی می‌بخشد و از ابتدا تا انت‌ها تماشاگر را مجذوب و درگیر می‌کند. اگرچه در نیمه دوم فیلم مقداری از ریتم خود را از دست می‌دهد، اما برای مخاطبانی که به دنبال تجربه‌ای فکری‌تر و عمیق‌تر در ژانر وحشت هستند، «مرتد» انتخابی ارزشمند و تازه است.