«عزرائیل»؛ فیلم پساآخرالزمانی، وحشتی که در سکوت فوران می‌کند

اول صبح؛ فیلم «عزرائیل» (Azrael) (۲۰۲۴)، تازه‌ترین اثر کارگردان ای. ال. کاتز و نویسنده سایمون برت، تجربه‌ای متفاوت و جسورانه در ژانر وحشت است که با تمرکز بر داستانی تقریباً بدون دیالوگ، مخاطب را وارد دنیایی پساآخرالزمانی می‌کند.

فیلم «عزرائیل» با بازی درخشان سامارا ویوینگ، داستان زنی به اسم عزرائیل را روایت می‌کند که برای بقا در برابر نیروهای ناشناخته و دشمنانی خطرناک تلاش می‌کند. این فیلم نه تنها به دلیل سکوت تقریباً کاملش، بلکه به خاطر فضای مینیمال و استفاده هوشمندانه از عناصر بصری و صوتی، تجربه‌ای منحصربه‌فرد به مخاطبان خود ارائه می‌دهد.

داستان فیلم در دنیای پس از «عروج» اتفاق می‌افتد؛ یعنی سال‌ها قبل اکثریت انسان‌ها زمین را ترک کرده‌اند و تنها تعداد نسبتا کمی بازمانده بر روی زمین مانده‌اند. این بازماندگان در جوامعی کوچک و پراکنده و در اعماق جنگل‌ها زندگی می‌کنند. برخی از آن‌ها سکوت را به عنوان نوعی عبادت و تطهیر برگزیده‌اند، زیرا باور دارند که حرف زدن گناهی نابخشودنی است.

عزرائیل، قهرمان اصلی فیلم، زنی است که از یک فرقۀ مرموز گریخته و همراه معشوقش در جنگل پنهان شده است. اما این پناهگاه امن نیست؛ به زودی او توسط اعضای فرقه دستگیر می‌شود تا برای قربانی شدن به موجودات خون‌خواری تسلیم شود. اما او می‌تواند بگریزد و این آغاز چرخه‌ای تکرارشونده از تعقیب، اسارت و فرار دوباره است.

هر بار که عزرائیل از چنگال دشمنان فرار می‌کند، اوضاع برایش دشوارتر می‌شود. در این میان، خشونت بی‌رحمانه و تهدید موجودات ترسناکی به نام «افراد سوخته» که در جنگل پرسه می‌زنند، داستان را به اوج هیجان و وحشت می‌رساند.

فضاسازی این فیلم به شدت وهم‌آلود و تاثیرگذار است. جنگل‌های تاریک، خرابه‌های پراکنده، و کمپ‌های ساده بازماندگان، فضایی رازآلود و تهدیدآمیز ایجاد کرده‌اند که کاملا مناسب با حال و هوای پساآخرالزمانی داستان است.

کارگردانی کاتز نیز دقیق و هوشمندانه است؛ او با بهره‌گیری از نور طبیعی و سکوت مطلق، در مواقع ضرورت، احساس تنش و اضطراب را به اوج می‌رساند. فیل‌برداری مارت تانیل نیز تصاویری چشمگیر و به‌یادماندنی خلق کرده است.

از سوی دیگر، موجودات فیلم با پوست‌های سوخته، دندان‌های تیز، و رفتارهای حیوانی، وحشتی ملموس و واقعی را به داستان اضافه می‌کنند.

اما یکی از مهم‌ترین نقاط قوت فیلم بازی سامارا ویوینگ است که بدون استفاده از کلمات و تنها با حرکات بدن و نگاه‌های نافذش، احساساتی همچون ترس، ناامیدی و در نهایت اراده‌ای سرسخت برای بقا را به مخاطب منتقل می‌کند. البته سایر شخصیت‌های فیلم بیشتر در حاشیه قرار دارند و عمق چندانی به آن‌ها داده نشده است.

در مجموع می‌توان گفت فیلم «عزرائیل» تجربه‌ای جسورانه است که تلاش می‌کند بدون تکیه بر دیالوگ، داستانی تأثیرگذار را روایت کند. با این حال، ساختار چرخه‌ای داستان (دستگیری، فرار و دوباره دستگیری) ممکن است برای برخی مخاطبان تکراری و خسته‌کننده به نظر برسد. همچنین، فیلم توضیحات کافی درباره دنیای پساآخرالزمانی خود یا انگیزه‌های شخصیت‌ها ارائه نمی‌دهد که این می‌تواند برای تماشاگرانی که به دنبال داستانی عمیق‌تر، معنادارتر و منسجم‌تر هستند، آزاردهنده باشد.

با این وجود، «عزرائیل» با فضاسازی دلهره‌آور، خشونت بی‌پرده و بازی قوی شخصیت اصلی، تجربه‌ای هیجان‌انگیز و منحصربه‌فرد برای علاقه‌مندان به ژانر وحشت به ارمغان می‌آورد. فیلم نه تنها تمثیلی از بقا در برابر دشمنان خارجی است، بلکه سفری درونی به سوی کشف شجاعت و اراده انسان در مواجهه با تاریکی و ناامیدی است.