یک ویلای متفاوت «بروتالیستی» در چهارمحال و بختیاری/ تصاویر
شهر کوهستانی و تاریخی فرخشهر در استان چهار محال و بختیاری، اخیرا محل ساخت یک پروژۀ ویلایی با سبک خاصی از معماری مدرن بوده است؛ سبکی که از زمان پدید آمدنش در اواسط قرن بیستم طرفداران و منتقدان سرسختی داشته است.
اول صبح؛ معماری بروتالیستی یا «زبره‌کاری» سبک خاصی در معماری مدرن است که مهم‌ترین ویژگی آن استفاده از بتن بدون روکش در نمای بیرونی و فضای داخلی است.
بتن عریان و بدون روکش می‌تواند احساسات متفاوتی را به بیننده بدهد؛ از احساس سردی و خشونت گرفته تا احساس استحکام و ایمنی و قدرت. شاید همین تضادهای احساسی بوده باشد که این سبک را به موضوع اختلاف‌نظرهای زیادی بین معماران معاصر تبدیل کرده است.
برای برخی از معماران مدرن، این سبک به معنی رهایی از تزیینات و زلم زیمبوهای اضافی در معماری سنتی بوده است؛ این معماران شیفتۀ سادگی و استحکامی بودند که بتن عریان القا می‌کرد.
از سوی دیگر منتقدانی هم بوده‌اند که این سبک معماری را فاقد روح، زشت، ناهنجار و نمادی از روحیۀ اقتدارطلبی و سرکوبگری قلمداد کرده‌اند.
حالا در شهر فرخشهر استان چهار محال و بختیاری هم نمونه‌ای از این سبک معماری را می‌توان در قالب یک پروژۀ ویلایی مشاهده کرد؛ ترکیبی هندسی از دیوارها و سقف بتنی که گرچه ممکن است در ابتدا ظاهری سرد و نامهربانانه داشته باشد، اما با استفادۀ هوشمندانه از عناصر دیگر توانسته گرمای یک خانۀ واقعی را نیز به دست بیاورد.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مثبت این پروژه استفادۀ فراوان و به‌جا از شیشه است؛ دیواره‌های شیشه‌ای بزرگ و فراگیر با راه دادن نور و ایجاد چشم‌انداز، خانه را از تبدیل شدن به چیزی شبیه یک محیط صنعتی حفظ کرده‌اند.
آنچه در بیرون از شیشه‌ها قرار دارد نیز عامل مهمی برای حفظ تعادل بصری در ساختمان بوده است. جانمایی مناسب برای فضای سبز و درخت‌ها که گاهی حتی در درون محیط خانه قرار گرفته‌اند، احساس زندگی و لطافت را به درون این چارچوب بتنی آورده است.
استفاده از چوب در کف خانه و نورپردازی با چراغ‌های آفتابی‌رنگ آویخته از سقف نیز از عناصر گرمابخش و تعدیل‌کنندۀ فضای داخلی پروژه هستند.
در مجموع شاید بتوان گفت این پروژۀ ویلایی نمونه‌ای موفق از معماری با بتن عریان است که ضمن بهره‌گیری از جلوۀ مستحکم و ایمنی‌بخش بتن، توانسته همچنان احساس گرم «خانه بودن» را نیز در خود حفظ کند.
