نمونۀ چشمنواز یک «ویلا-باغ» در اصفهان که برندۀ جایزۀ معماری شد/ تصاویر
ویلایی که در میان یک باغ شخصی ساخته میشود چه شکل و شمایلی باید داشته باشد؟ قطعا به تعداد آدمها و سلیقههایشان پاسخهای گوناگون برای این پرسش وجود دارد اما شاید بتوان چند ویژگی اساسی را پیدا کرد که هویت واقعی یک باغویلا را تعریف کنند.
اول صبح؛ به نظر میرسد یکی از ویژگیهای اساسی که یک ویلای ساخته شده در باغ باید داشته باشد این است که وجود و زیبایی باغ را بتوان در آن احساس کرد؛ اگر غیر از این باشد، چنین ویلایی چه فرقی با یک خانۀ معمولی خواهد داشت؟ اگر محیط درونی ویلا کاملا جدا و بیگانه با باغ اطرافش باشد، آیا درختان باغ به چیزی زائد تبدیل نشدهاند؟
ویژگی دیگر در مورد خود باغ است؛ داشتن یک باغ در اطراف خانه یک مزیت فوقالعاده است اما بهترین راه استفاده از آن چیست؟ به نظر میرسد وجود باغ زمانی به درستی ارج نهاده شده که ساکنان بتوانند فضای میان درختانش را احساس کنند و باغ را در تمام زوایا و چشماندازهایش ببینند، صداهایش را بشنوند و عطر شاخ و برگها و علفهایش را استشمام کنند. این میتواند یک استفادۀ کامل و آرامبخش از باغی باشد که در اطراف خانه داریم.
برای برآورده ساختن این ویژگیها، معماران طرحهای مختلفی پیشنهاد میکنند؛ از طراحی پنجرههای بزرگ برای ویلا گرفته تا طراحی مسیرهایی برای قدم زدن در میان درختها.
ویلای «سی کاج» که در یکی از روستاهای ییلاقی اطراف اصفهان ساخته شده، یک نمونۀ عالی و درخشان از معماری ویلا-باغ است که توانسته طبیعت را به بهترین شکل با سکونت انسانی پیوند بزند. بیجهت نبوده که این پروژه در سال ۱۳۹۵ رتبۀ دوم نهمین دورۀ جایزۀ معماری داخلی ایران را به دست آورده است.
این پروژه از دو جهت قابل تحسین است؛ یکی پیوند دادن درون و بیرون ویلا که با طراحی دیوار شیشهای بزرگ و سراسری میسر شده است و دیگری طراحی مسیرهای چوبی برای قدم زدن در باغ.
دیوارهای شیشهای که تا حدی جلو آمده و نوعی بالکن همکف را شکل دادهاند، علاوه بر راه دادن نور به درون ویلا، منظرهای کامل از درختان باغ را برای ساکنان ویلا فراهم میکنند.
مسیرهای چوبی درون باغ نیز با برجستگیای که نسبت به سطح باغ دارند و همینطور با شکلهای نامتقارنشان که گاهی تا روی دیوار هم امتداد یافته، علاوه بر اینکه طبیعی بودن فضا را از بین نمیبرند، گیرایی بیشتری به فضای میان درختان میبخشند. این سکوهای چوبی انگار دعوتی هستند به رفتن در دل طبیعت باغ و نشستن و گام برداشتن در سایهسار درختهای کوتاه و بلند.