معماری ناب و خاکی بهترین خانۀ ایران در سال 1402/ تصاویر

 اول صبح؛ «جایزۀ معمار» که از معتبرترین مسابقات معماری در سطح ملی محسوب می‌شود، امسال نیز در بخش‌های مختلف از جمله «پروژه‌های مسکونی تکواحدی»، «مسکونی آپارتمانی» و «بازسازی» برگزار شد و برندگان خود را اعلام کرد.

در فهرست نهایی برندگان این مسابقه که در فصل پاییز اعلام شدند، پروژه‌ای با عنوان «خونه خاکی» توانست رتبۀ نخست را در بخش «مسکونی تکواحدی» به دست بیاورد.

این خانه در محیطی روستایی و کشاورزی در شهر کوچک قهدریجان در استان اصفهان ساخته شده است. اما هدف معماران پروژه این بود که راحتی و جلوۀ یک زندگی شهری و مدرن را در محیط روستایی محل ساخت پروژه حفظ کنند، بدون اینکه ساختمانی ناهنجار و ناهمخوان با محیط ساخته باشند.

این هدف با ترکیبی از ایده‌های درخشان معمارانه میسر شده است. تصاویر نمای بیرونی و محیط داخلی این خانه نشان می‌دهند که چه ترکیب زیبا، منسجم و جاافتاده‌ای از عناصر معماری مدرن و ویژگی‌های معماری سنتی در این بنا شکل گرفته است.

نخستین چیزی که در مورد خانه جلب توجه می‌کند، جنس آن است؛ همان چیزی که نام خانه از آن گرفته شده: «خاک». مصالح اصلی ساخت این خانه همان خاکی بوده که از کندن جای استخر به دست آمده است. خاک تبدیل به خشت‌هایی شد که در قالب‌های چوبی به عمل آمده بودند و لایه به لایه ارتفاع دیوارها را بالاتر برد.

البته استفاده از خاک در این پروژه فقط یک جنبۀ نوستالژیک و سنت‌گرایانه نداشته؛ واقعیت این است که خاک یک عایق طبیعی کم‌نظیر است که هم تعامل مناسبی با گرما و سرما دارد، هم تاب‌آور است و هم ضد آتش. به اضافۀ اینکه احساسی از پیوند عمیق با طبیعت را نیز به ساکنان خانه می‌بخشد.

اما گذشته از مصالح، شکل طراحی بنا نیز بسیار بی‌پیرایه و در عین حال بسیار چشمگیر است؛ استفاده از سقف‌های حصیری که بازی زیبای نور و سایه را در روزهای آفتابی شکل می‌دهند و ورودی‌های بزرگ شیشه‌ای که کاملا یادآور بناهای مدرن هستند، این خانه را با وجود محیط روستایی اطرافش، به خانه‌ای شبیه می‌کنند که از آینده آمده است؛ آینده‌ای که در آن همه چیز معتدل، متناسب، آرام‌بخش و سر جای خودش است.

جانمایی درست و درخشان هر چیز، از درختچه‌ها گرفته تا استخر و پیچ و خم راهروها، این خانه را علیرغم سادگی آشکارش به یک اثر تماشایی تبدیل کرده‌اند. «خونۀ خاکی» واقعا خاکی و افتاده است اما همین تواضع معمارانه‌اش آن را به یک اثر زیبای هنری تبدیل کرده است که روح را به افلاک می‌برد؛ ساختمانی که می‌تواند احساس بودن در یک «خانه» را در حد کمال برای ساکنانش فراهم کند.