اولین عکس تاریخ چگونه گرفته شد؟
امروز عکس گرفتن به یک عمل لحظهای و آنی تبدیل شده است؛ یک دکمه را میزنید و همان لحظه عکس شما آماده است. اما گرفتن اولین عکس تاریخ احتمالا دو روز طول کشید. بالاخره زمان لازم بود تا قیر سفت شود!
اول صبح؛ قدیمیترین عکس جهان که در سال ۱۸۲۶ یا ۱۸۲۷ توسط ژوزف نیسهفور نیپس (Joseph Nicéphore Niépce) گرفته شد، با استفاده از تکنیکی به نام هلیوگرافی ثبت شد؛ تکنیکی که خود نیپس آن را اختراع کرده بود و عبارت بود از ثبت تصاویر بر روی صفحاتی فلزی که با مواد حساس به نور پوشانده شده بودند.
عکس موسوم به «نمای لاگراس از پنجره» که در نگاه اول چندان چشمگیر نیست، یک صفحه از آلیاژ پیوتر با رنگ خاکستری است با سایههای تار که خطوط درختان و ساختمانها را در آن میتوان تشخیص داد. اما این عکس علیرغم ظاهر غیرمعمولش، جزئی جدایی ناپذیر از پیشرفت عکاسی مدرن بود.
نیپس برای خلق عکس خود، یک صفحه پیوتر حرارت دیده را با مادهای موسوم به «قیر سوری» آغشته کرد؛ قیر سوری مادهای طبیعی با خواص حساس به نور بود که از زمان باستان برای رنگآمیزی کاربرد داشت. سپس نیپس صفحه را در یک جعبۀ تاریک سوراخدار رو به پنجره طبقه دوم قرار داد. او دریچۀ دوربین را حداقل هشت ساعت و احتمالاً حتی به مدت دو روز باز نگه داشت. قیر در جایی که نور شدیدتر بود، سفت شد و تصویری از منظره خیابان ایجاد کرد که تنها پس از شستشوی صفحه با نفت و حذف قسمتهای سخت نشده قیر قابل مشاهده بود.
نمونهای از دوربین جعبۀ تاریک که در قرن نوزدهم ساخته شده
جعبۀ تاریک که به عنوان دوربین سوراخ سوزنی نیز شناخته میشود، قرنها برای تماشای کسوف بدون آسیب دیدگی، استفاده میشد. در حالی که اصطلاح عکاسی تا قرن نوزدهم ابداع نشده بود، بشریت شیفتگی طولانی به جلوههای عکاسی داشته است. مورخان گمان میکنند که مردم عصر نوسنگی در ساخت برخی بناهای باستانی از همان عملکردی استفاده میکردند که در ساختار جعبۀ تاریک وجود دارد. فیلسوف چینی باستان به نام موزی (Mozi) (۴۷۰ تا ۳۹۰ قبل از میلاد) اولین اشاره مکتوب شناخته شده را به جعبۀ تاریک کرده است. هنرمندان دورۀ رنسانس نیز از این دستگاهها به عنوان ابزار طراحی استفاده میکردند. اولین توصیف واضح از یک دستگاه جعبۀ تاریک در کتاب طراحی لئوناردو داوینچی مربوط به سال ۱۵۰۲ وجود دارد.
جعبۀ تاریک مانند چشم انسان عمل میکند. وقتی نور از روزنه وارد محفظۀ تاریک میشود، یک تصویر وارونه از صحنه بیرونی از طریق سوراخ بر روی دیوارۀ مقابل شکل میگیرد. با گذشت زمان، جعبههای تاریک کوچکتر و قابل حملتر شدند و به اجداد دوربینهای مدرن تبدیل شدند. آینههای زاویهدار نیز به بسیاری از جعبهها اضافه شدند تا تصویر منعکسشده را به سمت بالا هدایت کنند.
عکسی از ژاک داگر که با روش ابداعی خود او گرفته شد
در سال ۱۸۲۹، نیپس به همکاری با ژاک داگر پرداخت که او نیز یکی دیگر از پیشگامان عکاسی بود. پس از مرگ ناگهانی نیپس در سال ۱۸۳۳، پسرش ایزیدور به همکاری با داگر ادامه داد. آنها با هم سیستمی ابداع کردند که شامل یک صفحه پوشیده از نقره بود که در معرض بخار جیوه قرار گرفته بود. حساسیت این صفحات به نور بسیار بالا بود و میتوانست در عرض چند دقیقه تصاویری با کیفیت بالا تولید کند. این فرآیند به عنوان «داگریوتایپ» مشهور شد.
در سال ۱۸۳۹، در ازای حقوق بازنشستگی مادام العمر، دولت فرانسه تکنیک عکاسی آنها را خرید و این اولین سیستم عکاسی در دسترس عموم شد. این در دسترس بودن نقش بزرگی در توسعه عکاسی به عنوان یک پدیده اجتماعی ایفا کرد.