کوهی در کردستان که خانۀ یک اسطورۀ یونانی است
غار کَرَفتو در کوه‌های استان کردستان یکی از متفاوت‌ترین آثار باستانی کشور را در خود جای داده است؛ معبدی برای یک اسطورۀ یونانی که یادگار دوره‌ای پرتنش و در عین حال پررونق از ارتباط میان تمدن‌های ایرانی و یونانی است.
اول صبح؛ غارهای کَرَفتو در کوهستان‌های غرب ایران، منظره‌ی باشکوهی هستند که هم به دست طبیعت و هم بر اثر فعالیت‌های انسانی در طول هزاران سال شکل گرفته‌اند. یکی از این غارها به دلیل وجود یک کتیبه یونانی باستانی که در ورودی یکی از اتاق‌های طبقه سوم است، خانه هراکلس (هرکول) نام دارد.
این سازه‌ها که تقریباً در ۷۰ کیلومتری شهر سقز ایران واقع شده‌اند، در ارتفاع تقریبی ۲۰۰۰ متری از سطح دریا هستند.
این غارهای باشکوه در استان کردستان قرار دارند، جایی که ورود اسکندر مقدونی به این منطقه، اساس امپراتوری سلوکیان را شکل داد.
امپراتوری سلوکی یک دولت یونانی‌مآب در غرب آسیا بود که از ۳۱۲ قبل از میلاد تا ۶۳ قبل از میلاد وجود داشت و توسط سلوکوس اول، ژنرال ارتش اسکندر مقدونی تأسیس شد.
امپراتوری سلوکیان و اسکندر مقدونی
پس از مرگ حاکم مقدونی در سال ۳۲۳، امپراتوری وسیع او تقسیم شد. پس از انشعاب امپراتوری در آسیا، سِلوکوس اول نخست منطقه بین‌النهرین بابل را در ۳۲۱ قبل از میلاد تصرف کرد.
ژنرال سپس انطاکیه را تأسیس کرد و قلمروی خود را گسترش داد، قلمرویی که شامل بسیاری از مناطق خاور نزدیک میشد که به امپراتوری مقدونیه سابق تعلق داشت.
اگرچه امپراتوری سلوکی به طور کلی نسبت به فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف بین بسیاری از مردمان قلمروی خود نسبتا با مدارا رفتار می‌کرد، اما زبان و آداب و رسوم یونانی به طور گسترده‌ای رایج بود و ارجحیت داشت.
این مجموعه غار شامل غارهای کوچکتر و بزرگتری می‌شود که داخل یک رخنمون عظیم سنگ‌آهکی شکل گرفته‌اند و بسیاری بر این باورند که آن‌ها اردوگاه یا پادگان جنگجویان سلوکی بوده‌اند.
طبق شواهد باستان‌شناسی، انسان‌ها قرن‌ها در آن‌ها سکونت داشته‌اند و در دوران باستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند، چرا که در امتداد جادۀ معروف ابریشم بودند که اروپا را به چین متصل می‌کرد.
موقعیت غارهای کرفتو
غارهای کرفتو در ایران، خانه‌ی کتیبه یونان باستان درباره هرکول
کتیبه یونانی
در یکی از دیدنی‌ترین یافته‌های تاریخ این منطقه، اوایل قرن نوزدهم یک کتیبه یونانی توسط کاشفان اروپایی در داخل یکی از غارها کشف شد.
در این کتیبه که به طرز شگفت‌انگیزی سالم مانده، نوشته شده: «اینجا خانه هرکول است. هر کس وارد این غار شود در امان است.»
این یافته‌ی اسرارآمیز و جذاب یکی از معدود نمونه‌های آثار باستانی یونان باستان است که در ایران در جای خود یافت و حفظ شده است.
باستان‌شناسان بر این باورند کسانی که روزگاری در این غارها سکونت داشتند، قهرمان الهی یونان باستان، هرکول را به عنوان محافظ خود محترم می‌شمردند و این موضوع بیانگر ارتباط مستقیم مردم این مکان دورافتاده با یونان و فرهنگ یونانی (به احتمال زیاد از طریق امپراتوری سلوکی) است.
این غارهای شگفت‌انگیز، تجربه‌ی بی‌نظیری را برای بازدیدکنندگان خوش‌شانس منطقه رقم می‌زنند، چون جدا از زیبایی، مناظری تماشایی از این منطقه کوهستانی غرب آسیا هستند.
اعتقاد بر این است که غارهای کرفتو چندین میلیون سال پیش توسط نیروهای زمین‌شناسی و هیدرولوژیکی شکل گرفته‌اند.
دانشمندان بر این باورند این صخره‌ها زمانی زیر آب بوده‌اند و طی میلیون‌ها سال پدیدار شده‌اند و رشته‌کوه‌های غرب ایران را شکل داده‌اند.
این غارها به طور طبیعی شکل گرفتند، اما مردم باستان گذرگاه‌های کوچکی را که مجموعه غارها را به هم متصل می‌کنند، تراشیدند و آن‌ها را به یک سکونتگاه کوچک تبدیل کردند.
باستان‌شناسان داخل غارها سفال‌ها و اشیایی یافته‌اند که به دوره‌های مختلف تاریخی منطقه تعلق دارند.
غارهای باشکوه کرفتو یک جاذبه گردشگری محبوب و منحصر به فرد در منطقه هستند و سالانه هزاران نفر از آن‌ها بازدید می‌کنند.