ترس‌های روانی انسان؛ ۱۱ هراس غیرمنطقی اما رایج

اول صبح؛ بسیاری از انسان‌ها از نوع یا انواعی از ترس‌های روانی و بیمارگونه رنج می‌برند که در برخی موارد زندگی روزمره یا اجتماعی آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

اینگونه ترس‌های روانی (Phobia) اغلب جنبه‌ای غیرمنطقی دارند اما با این حال فرد مبتلا قادر به کنترل هراس خود نیست. حدود هفتاد و پنج درصد از افرادی که از نوعی ترس روانی رنج می‌برند تنها یک نوع هراس روانی ندارد. از جمله ترس‌های روانی می‌توان به هراس از هواپیما، آسانسور، جمعیت و جای شلوغ، فضای بسته و بیماری اشاره کرد.

با این حال برخی از این ترس‌های روانی بیشتر از بقیه رایج هستند. در ادامه به شماری از هراس‌های بیمارگونه شایع در سطح جهان اشاره شده است.

ترس اجتماعی یا جمع‌هراسی

نتیجه یک تحقیق در بریتانیا نشان داده است که ترس اجتماعی در این کشور بیش از دیگر هراس‌های روانی رواج دارد.

این نوع ترس روانی که از آن به عنوان «اختلال اضطراب اجتماعی» نیز یاد می‌شود به هراس فرد از مواجهه با شرایطی برمی‌گردد که نیازمند تعامل‌های اجتماعی است.

مبتلایان به این نوع ترس روانی اغلب از سخن گفتن در جمع هراس دارند. آن‌ها می‌ترسند که مورد قضاوت قرار گیرند یا در برابر دیگران مورد تمسخر قرار گیرند.

آگورافوبیا یا ترس از محیط باز

آگورافوبیا به ترس روانی فرد از محیطی باز و شلوغ اشاره دارد که امکان خروج از آن به صورت فوری و سریع وجود ندارد. سینما، مراکز خرید و وسائل حمل و نقل عمومی از جمله این محیط‌ها محسوب می‌شوند.

با این حال مبتلایان به آگورافوبیا تنها از محیط باز و شلوغ نمی‌ترسند و ممکن است در محیط‌هایی مثل آسانسور یا هواپیما نیز احساس ترس کنند.

استفراغ‌هراسی

یکی دیگر از ترس‌های روانی رایج هراس از استفراغ کردن یا مشاهده استفراغ کردن یک نفر دیگر است.

مبتلایان به استفراغ‌هراسی ممکن است از بیم استفراغ کردن غذای اندکی بخورند و به همین دلیل سوءتغذیه و کاهش وزن در میان آن‌ها رواج دارد.

برخی از زنان مبتلا به استفراغ‌هراسی از اینکه باردار شوند نیز هراس دارند زیرا نگران هستند که در دوران بارداری حالت تهوع داشته باشند.

ترس از سرخ‌شدن پوست صورت

ترس از قرمزشدن پوست صورت که اغلب بر اثر شرم و خجالت پیش می‌آید یکی از ترس‌های روانی رایج، وسواس‌گونه و اجتماعی است.

مبتلایان به شکلی غیرمنطقی از اینکه در برابر دیگران چهره‌شان سرخ شود می‌ترسند. آن‌ها که اغلب افرادی خجالتی هستند تمام تلاش خود را می‌کنند تا از قرار گرفتن در موقعیتی که آن‌ها را خجالت‌زده می‌کند پرهیز کنند.

برای بسیاری از مبتلایان به این هراس روانی سرخ‌شدن چهره در جمع نشانه ضعف است. آن‌ها از اینکه هنگام قرار گرفتن در چنین شرایطی بدن‌شان واکنشی خارج از کنترل آن‌ها نشان داده است خجالت می‌کشند و در نتیجه چرخه‌ای معیوب را تجربه می‌کنند که هر چه چهره‌شان بیشتر سرخ می‌شود بیشتر خجالت می‌کشند و در نتیجه باز بیشتر چهره‌شان سرخ می‌شود. این چرخه بالطبع برای آن‌ها آزاردهنده است.

هراس از رانندگی

یکی دیگر از ترس‌های رایج روانی بین انسان‌ها هراس از رانندگی است. مبتلایان به این نوع ترس از اینکه پشت فرمان یک خودرو بنشینند می‌ترسند. فرد مبتلا ممکن است هنگام رانندگی یا حتی پیش از آن واکنش‌های عصبی مانند لرزش، سرگیجه یا تپش قلب داشته باشد.

کسانی که از ترس از رانندگی رنج می‌برند اغلب تلاش زیادی می‌کنند که از قرار گرفتن در موقعیت رانندگی خودداری کنند. به همین دلیل آن‌ها به حمل و نقل عمومی علاقه زیادی دارند و خودرو را یک وسیله خطرناک می‌دانند.

خودبیمارانگاری

خودبیمارانگاری یکی از ترس‌های روانی رایج محسوب می‌شود. مبتلایان اغلب به شکلی غیرمنطقی و وسواس‌گونه از بیمار شدن می‌ترسند. آن‌ها به همین دلیل به شکلی وسواس‌گونه هر نوع نشانه و علامتی از بیماری را بسیار جدی می‌گیرند و به پزشک و مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.

بسیاری از مبتلایان به خودبیمارانگاری تصور می‌کنند که به یک بیماری بسیار خطرناک مبتلا شده‌اند. نوعی از خودبیمارانگاری می‌تواند به صورت ترس از ابتلا به یک بیماری یا بیماری‌های خاص بروز کند. ترس از ابتلا به اچ آی وی (ویروس بیماری ایدز)، هراس از بیماری‌های مقاربتی و ترس از انواع سرطان از جمله این موارد است.

هواهراسی

هواهراسی به ترس شدید از هوای تازه و وزش باد گفته می‌شود. مبتلایان معمولا از سفر با هواپیما یا هرگونه وسیله پروازی دیگر می‌ترسند. آن‌ها اغلب بر این باور هستند که در جریان سفر بر اثر نقص فنی جان خود را از دست خواهند داد.

افرادی که هواهراسی دارند معمولا از چند ترس روانی دیگر از جمله ترس از ارتفاع و ترس از فضای بسته هم رنج می‌برند.

عنکبوت‌هراسی

افراد عنکبوت‌هراس اغلب بر اثر مشاهده این جانور هراسناک می‌شوند. برای آن‌ها فرقی ندارد که عنکبوت مورد نظر کوچک باشد یا بزرگ. آن‌ها در پی مشاهده عنکبوت دچار تپش قلب، تعریق شدید، سرگیجه، حالت تهوع و ناتوانی از واکنش نشان دادن می‌شوند.

بسیاری از مبتلایان ترس‌هایی غیرمنطقی نیز همراه با ترس اولیه دارند. به عنوان مثال تصور می‌کنند که عنکبوت بر روی آن‌ها خواهد پرید و یا به میان موهای سرشان خواهد رفت.

ترس از رعد و برق

ترس از رعد و برق یکی دیگر از هراس‌های روانی رایج است. برخی از مبتلایان که به شدت از رعد و برق می‌ترسند هر روز به شکلی وسواس‌گونه پیش‌بینی‌های هواشناسی را دنبال می‌کنند.

هراس از رعد و برق اغلب با برخی دیگر از ترس‌های روانی از جمله ترس از صداهای قوی و ترس از باران همراه است.

ترس از فضای بسته

هراس از فضای بسته یکی دیگر از ترس‌های روانی شایع بین انسان‌ها است. مبتلایان به این نوع ترس در صورتی که در محیط‌هایی مانند آسانسور، مترو، هواپیما و اتاق‌های کوچک و دربسته با سقف کوتاه گرفتار شوند ممکن است علائمی مانند تپش قلب شدید، تعریق و اضطراب را تجربه کنند.

مبتلایان به این نوع ترس روانی از اینکه در محیطی بسته گرفتار شوند و نتوانند از آنجا فرار کنند می‌هراسند.

ترس از ارتفاع

ترس از ارتفاع یکی دیگر از هراس‌های روانی رایج در بین انسان‌ها است. تخمین زده می‌شود که بین سه تا شش درصد جمعیت انسان‌ها ترس از ارتفاع دارند.

مبتلایان به ترس از ارتفاع مانند مبتلایان به دیگر ترس‌های روانی به جنبه غیرمنطقی هراس خود آگاه هستند اما کنترلی بر روی آن ندارند. آن‌ها ممکن است هنگامی که در ارتفاعی «ترسناک» قرار می‌گیرند مجبور به خزیدن، نشستن، خم شدن روی زانو و واکنش‌های مشابه شوند.

فیلم «سرگیجه» ساخته آلفرد هیچکاک که به عنوان یکی از شاهکارهای تاریخ سینما شناخته می‌شود به ترس از ارتفاع می‌پردازد.