روش‌های ساده و خانگی برای پاک کردن انواع لکه‌ها از فرش
اگرچه بافت فرش‌ها به گونه‌ای است که معمولا به‌سادگی انواع مختلف لکه‌ها را به خود جذب می‌کنند، باید دانست که با وجود ظاهر سرسخت برخی از این لکه‌ها راه‌های ساده و خانگی گوناگونی برای از بین بردن این لکه‌ها وجود دارد.
اول صبح؛ احتمالا یکی از ناراحت کننده‌ترین اتفاقات ممکن درباره کثیف شدن خانه لکه گرفتن فرش‌ها باشد که به علت بافت خاص آن‌ها می‌تواند بسیار آزار دهنده باشد. در واقع مهم نیست که ما در خانه کودک یا حیوان خانگی داشته باشیم یا خیر، همیشه این احتمال وجود دارد که فرش ما به دنبال یکی از فعالیت‌های روزانه دچار لکه شود. بیشتر این لکه‌ها نیز به‌سرعت جذب فرش می‌شوند و حتی می‌توانند با نفوذ به بافت فرش در رنگ آن تغییراتی ایجاد کنند؛ اما خبر خوب این است که حتی سرسخت‌ترین لکه‌ها را نیز می‌توان با استفاده از روش‌های ساده خانگی از میان برد و از روی سطح فرش پاک کرد. وبسایت lifehack فهرستی از ساده‌ترین روش‌های خانگی را برای از بین بردن انواع مختلف لکه‌های فرش در اختیار شما قرار داده است تا با استفاده از آن بتوانید با خیالی راحت به جنگ لکه‌های به ظاهر سرسخت فرش‌ها بروید.
اصول اولیه در پاک کردن لکه‌ها از فرش
احتمالا شما نیز وقتی خانه خود را با استفاده از یک فرش نو زینت می‌کنید، با این مشکل مواجه شده‌اید که به افراد یا فرزندان خود تأکید کنید که با کفش روی فرش نیایند و یا مراقب ریختن غذا روی فرش‌ها باشند. اگر فرزند کوچک و یا حیوان خانگی نیز نداشته باشید، باز هم دور نگه داشتن فرش از لکه‌ها تقریبا کاری غیر ممکن است و هر فعالیت روزمره شما همچون نوشیدن قهوه یا شربت و یا حتی استفاده از خودکار و خودنویس برای نوشتن نیز می‌تواند فرش شما را به‌سادگی لکه دار کند. اگر چنین اتفاقی رخ داد، چه باید کرد؟ قاعدتا شما در اولین قدم به دنبال یک پاک کننده خواهید بود و ممکن است قبل از دسترسی به محلول‌های لکه‌بر بخواهید از آب کمک بگیرید.
البته شما می‌توانید در قدم اول یک پارچه تمیز و نمناک را برای تمیز کردن لکه‌ها امتحان کنید و اگر پاسخ لازم را دریافت نکردید، می‌توانید به سادگی خودتان محلول‌های تمیز کننده خانگی و کاملا کارآمد را به کار بگیرید. به عبارت ساده‌تر شما می‌توانید متناسب با لکه‌ای که فرش شما را کثیف کرده است، یک پاک کننده مناسب را تهیه کنید تا بهترین اثرگذاری را تجربه کنید. با این حال قبل از انتخاب و تهیه یک پاک کننده متناسب با لکه فرش خود باید اصول اولیه‌ای را مد نظر قرار بدهید تا فرآیند پاک کردن لکه فرش با بهترین نتیجه به انجام برسد. این اصول اولیه عبارت‌اند از:
۱. در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام کنید: بله این یک واقعیت است که وقتی فرش شما دچار لکه شد، برای اینکه بتوانید به خوبی آن لکه را پاک کنید، باید سریع اقدام کنید. هرچه لکه بیشتر روی فرش بماند، با نفوذ به بافت‌های آن می‌تواند عمل پاک کردن آن را دشوارتر کند؛ بنابراین بسته به نوع لکه تلاش کنید به سرعت اقدامات اولیه را انجام بدهید. اگر لکه جامدی روی فرش شما افتاد، با استفاده از یک قاشق یا هر وسیله مناسب دیگری سعی کنید تاجای ممکن آن را از فرش جدا کنید. اگر لکه روی فرش شما مایع باشد، با استفاده از یک پارچه تمیز، خشک و جاذب سعی کنید تا حد امکان مایع را با پارچه خود جذب کنید.
البته همیشه این اصل را به یاد داشته باشید که نباید با پارچه مورد نظر لکه را مالش بدهید؛ چراکه این کار دقیقا به منتشر شدن لکه منجر می‌شود؛ همچنین شما می‌توانید بعد از این کار بخشی از فرش را که با لکه مایع کثیف شده است، به سمت پایین‌تر از سطح فرش نگه دارید تا مایع لکه به قسمت‌های دیگر فرش نفوذ نکند. در استفاده از پارچه جاذب همیشه از کنار لکه به سمت مرکز لکه پیش بروید تا از انتشار بیشتر لکه مایع جلوگیری کنید. این کار را آنقدر تکرار کنید تا پارچه جاذب شما دیگر رنگی به خود نگیرد.
۲. آب را امتحان کنید: قبل از اینکه به سراغ هر نوع پاک کننده‌ای بروید، در قدم اول از آب استفاده کنید. یک دستمال تمیز را با آب نمناک کنید و روی لکه بکشید. در بیشتر مواقع اگر بعد از کثیف شدن فرش سریع عمل کنید، لکه با آب خالی هم کاملاً تمیز می‌شود و نیاز نیست به درد سر بیافتید. البته باید توجه داشته باشید که اول پارچه شما نباید خیلی خیس باشد و دوم باید به یاد داشته باشید که آب مناسب هر لکه‌ای نیست.
۳. از لکه‌بر استفاده کنید: قبل از استفاده از هرگونه لکه برف بهتر است به برچسب پشت فرش و نکات مربوط به شستشوی آن دقت کنید تا بدانید از چه ماده‌ای برای شستن فرش نباید استفاده کرد. لکه‌بر را باید براساس لکه‌ای که روی فرش شما ایجاد شده است، انتخاب کنید؛ اما باید بدانید که مهم نیست از چه محلول شستشوی فرشی استفاده می‌کنید، مراقب باشید که لکه بیش از حد خیس نشود؛ چراکه این امر باعث آسیب‌دیدگی به قسمت پشتی فرش می‌شود. همچنین باید توجه داشته باشید که برخی محلول‌ها ممکن است سبب از بین رفتن رنگ فرش شوند؛ بنابراین همیشه سعی کنید مقداری از محلول لکه‌بر خود را بر روی قسمتی از فرش که دیده نمی‌شود و یا بر روی سطوحی مشابه امتحان کنید.
۴. فرش را تمیز کنید: پس از اضافه کردن محلول لکه‌بر خود با استفاده از یک پارچه تمیز، سفید و جاذب از قسمت خارجی لکه به سمت مرکز شروع به پاک کردن آن بکنید. این کار را تا جایی تکرار کنید که لکه کاملا به پارچه منتقل شود؛ سپس با آب سرد قسمت مورد نظر را پاک کنید و بگذارید خشک شود. برای خشک شدن کامل منطقه مورد نظر می‌توانید این ترفند را امتحان کنید: قسمت مرطوب را با یک لایه پارچه یا حوله کاغذی به ضخامت ۱ اینچ بپوشانید و روی آن یک جسم سنگین قرار بدهید، حوله‌های کاغذی را مرتب عوض کنید تا نقطه مورد نظر خشک شود. قرار دادن فرش در معرض نور آفتاب نیز می‌تواند ایده مناسبی برای خشک کردن فرش باشد.
چگونه انواع لکه‌های فرش را پاک کنیم؟
۱. پاک کردن لکه‌های چای و قهوه
آسیب دیدن فرش با لکه‌های قهوه و چای ممکن است گاه اجتناب‌ناپذیر باشد؛ اما پاک کردن آن‌ها به محض رخ دادن و همچنین استفاده از ماده پاک کننده مناسب می‌تواند کارساز باشد. بیشتر لکه‌های قهوه و چای رنگ قهوه‌ای مایل به زرد را روی فرش ایجاد می‌کنند و اگر به‌سرعت برای پاک کردن آن‌ها اقدام نشود، از بین بردن این نوع لکه‌ها بسیار سخت‌تر خواهد بود. ابتدا چای و قهوه ریخته شده را هرچه سریع‌تر با یک قاشق از سطح فرش جمع کنید؛ سپس با یک پارچه نخی روی قسمت لک شده را بکشید. در ادامه می‌توانید از ساده‌ترین و بهترین محلول خانگی یعنی مخلوط سرکه سفید با آب برای از بین بردن لکه‌ها استفاده کنید. پارچه تمیز را با مقدار کمی محلول آغشته کنید و پارچه را به آرامی روی لکه بکشید. به یاد داشته باشید که نباید لکه را روی فرش مالش بدهید و پخش کنید. برای این کار می‌توانید از یک پارچه، اسفنج یا حوله تمیز استفاده کنید.
۲. پاک کردن لکه‌های مربوط به حیوانات خانگی
مواد غذایی ریخته شده، مدفوع و ادرار حیوانات خانگی می‌توانند بوی بد و لکه‌های ناخوشایندی روی فرش شما بگذارند. در ابتدا بهتر است بقایای مواد ریخته شده را با استفاده از یک قاشق جمع‌آوری کنید تا بتوانید لکه‌ها را سریع‌تر از بین ببرید. در ادامه کافی است با یک پارچه مرطوب تمیز محل مورد نظر را پاک کنید تا لکه و بو از بین برود. اگر لکه را فقط با پارچه مرطوب و آب پاک می‌کنید، می‌توانید قبل از این کار مقداری جوش شیرین را به منطقه مورد نظر بپاشید. جوش شیرین ماده موثر برای از بین بردن لکه‌ها و ضدعفونی کردن فرش از میکروب‌هاست.
۳. پاک کردن لکه‌های آدامس
پاک کردن لکه‌های آدامس یکی از سخت‌ترین کارها مخصوصاً در فرش‌های پشمی است. آدامس روی الیاف می‌چسبد و اگر زودتر برداشته نشود، فرش در آن نقطه ممکن است تغییر رنگ بدهد. رایج‌ترین روش برای برداشتن آدامس چسبیده به فرش استفاده از یک تکه یخ است. می‌توانید یخ را به مدت ۳۰ ثانیه روی آدامس قرار بدهید تا کم کم سفت، سرد و یک تکه شود؛ سپس از یک قاشق برای جدا کردن آن از روی فرشتان استفاده کنید. در نهایت اگر ذرات ریزی باقی ماند، با نوک قیچی پرزها را کمی بچینید.
۴. پاک کردن لکه لاک ناخن
اصولا پاک کردن و از بین بردن لکه لاک از روی فرش کار دشواری است، به‌خصوص اگر لاک روی سطح فرش خشک شده باشد. لاک ناخن ریخته شده را می‌توان با یک محلول شوینده سرکه خانگی پاک کنید. کافی است ۱ قاشق چای‌خوری سرکه، مواد شوینده و آب را در یک لگن مخلوط کنید و قبل از اینکه لکه روی فرش خشک شود، با استفاده از اسفنج لکه‌ها را پاک کنید؛ سپس لکه را با آب سرد بشویید.
۵. پاک کردن لکه‌های آب‌میوه
اگر آب میوه‌های رنگی روی فرش شما ریخت، در نخستین قدم باید با استفاده از یک قاشق تا جای ممکن مایه مورد نظر را جمع‌آوری کنید تا روی فرش منتشر نشود. سعی کنید در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام به تمیز کردن آن بکنید. برای لکه‌های آب میوه‌ای رنگی از یک یا دو قطره از مواد شوینده ظرفشویی استفاده کنید و آن را به منطقه مورد نظر بزنید تا لکه پاک شود؛ سپس یک اسفنج را خیس کنید و آن را روی محل لک شده بکشید. ممکن است لازم باشد این عمل را چندین بار تکرار کنید تا لکه شربت به طور کامل پاک شود.
توجه داشته باشید هرگز منطقه مورد نظر را مالش ندهید تا موجب انتشار لکه نشود. در مورد شربت‌های قرمز رنگ می‌توانید از سرکه سفید استفاده کنید. سرکه را به مقدار بسیار اندک روی ناحیه مورد نظر بریزید تا رنگ قرمز را رقیق کند؛ سپس با استفاده از یک اسفنج یا پارچه آن را تمیز کنید. در ادامه منطقه مورد نظر را با آب سرد بشویید؛ همچنین می‌توانید از نمک برای این کار استفاده کنید. نمک را روی منطقه مورد نظر بپاشید و بعد از ۱۰ دقیقه آن را جارو کنید.
۶. پاک کردن لکه جوهر
لکه جوهر از آن دسته لکه‌هاست که باید در رفع آن سرعت عمل داشت؛ زیرا هرچه از مدت زمان آن بگذرد، مقاوم‌تر خواهد شد. خلاف تصور خیلی از افراد که مناسب‌ترین مواد برای رفع لکه‌های جوهر را پاک کننده‌های صنعتی مانند الکل و استون می‌دانند، باید گفت استفاده از این مواد هرگز پیشنهاد نمی‌شود، به‌خصوص اگر فرش شما از نوع دستباف نیز باشد؛ زیرا پاک کننده‌های صنعتی می‌توانند به از بین رفتن رنگ بافت‌های فرش منجر شوند. برای از بین بردن لکه جوهر بهتر است از شیر و نشاسته ذرت استفاده کنید. این ماده تأثیر قابل توجهی روی لکه‌های جوهر و سایر لکه‌های روغنی دارد. با استفاده از شیر و نشاسته ذرت یک ماده خمیر مانند درست کنید و آن را روی منطقه مورد نظر پخش کنید. صبر کنید یکی دو ساعت بگذرد تا ماده خمیری جوهر را به خود جذب کند؛ سپس مواد باقی مانده را جارو کنید.
۷. پاک کردن لکه‌های چرب و روغنی
پاک کردن لکه‌های چربی از روی فرش کار چندان آسانی نیست؛ زیرا این لکه‌ها علاوه‌بر اینکه بسیار سرسخت هستند، حالت چسبندگی دارند که تمیز کردن و از بین بردنشان را سخت‌تر می‌کند. هرچه مدت زمان کمتری از به وجود آمدن آن گذشته باشد، پاک کردن و از بین بردن آن‌ها آسان‌تر خواهد بود؛ بنابراین یکی از مهم‌ترین موارد در از بین بردن هر لکه‌ای از روی فرش سرعت عمل بالاست. یکی از بهترین روش‌ها برای پاک کردن لکه‌های چرب استفاده از خمیر اصلاح است. خمیر اصلاح به راحتی می‌تواند لکه‌های چرب را از بین ببرد. مایع ظرفشویی نیز حل کننده مناسبی برای چربی‌ها محسوب می‌شود. می‌توانید چند قطره از مایع ظرفشویی را در سطلی کوچک با کمی آب ترکیب کنید؛ سپس روی قسمت‌های چربی بریزید. بعد از مالیدن روی لکه با یک برس فرش یا مسواک قدیمی تمام نواحی را تمیز کنید.
۸. پاک کردن لکه‌های غذا
ممکن است فکر کنید پاک کردن این نوع لکه‌ها غیرممکن است؛ اما بسیار آسان هستند. انواع مختلف رنگ‌های موجود در غذاهای مختلف را می‌توان با سرکه سفید مخلوط شده با مواد شوینده ظرفشویی از بین برد. برای از بین بردن این نوع لکه‌ها می‌توانید از اسپاتر و آمونیاک نیز استفاده کنید. زمان مهم است؛ بنابراین هرچه زودتر لکه را پاک کنید، احتمال اینکه فرش خود را از یک لکه دائمی ناخوشایند نجات بدهید، بیشتر است.
۹. پاک کردن لکه خون
این طبیعی است که ما گاه در طول فعالیت‌های روزمره خود در خانه دچار آسیب‌دیدگی شویم و قطراتی از خون ما روی فرش بریزد. باید بدانید که لکه خون از لکه‌های بسیار سخت است؛ اما نگران نباشید. با استفاده از پراکسید هیدروژن می‌توانید لکه‌های خون را به‌راحتی از بین ببرید. جدا از پراکسید هیدروژن همچنین می‌توانید پودر نرم کننده گوشت و آب سرد را به محل لک شده بمالید؛ سپس منطقه مورد نظر را با یک پارچه تمیز پاک کنید تا تمام لکه از بین برود. هچنین می‌توانید این کار را با محلول آمونیاک نیز امتحان کنید.
۱۰. پاک کردن لکه شکلات
شاید بتوان گفت بهترین و سریع‌ترین راه خانگی برای پاک کردن لکه شکلات از روی فرش استفاده از محلولی است که می‌توانید آن را از ترکیب سه لیوان آب، یک قاشق وایتکس و حدود یک لیوان سرکه سفید تهیه کنید. بعضی افراد کمی شامپو نیز به این محلول اضافه می‌کنند. در نهایت بهتر است قسمت لک شده را با کمی آب و شامپو شست و شو بدهید. برای این منظور همچنین می‌توانید از ترکیب یک قاشق غذاخوری آمونیاک، مایع پاک کننده و یک فنجان آب محلول مناسبی را تهیه کنید.
۱۱. پاک کردن لکه بستنی
شاید یکی از بدترین اتفاقات ریختن بستنی روی فرش باشد؛ زیرا به‌سرعت آب می‌شود و جذب الیاف فرش خواهد شد. ریخته شدن بستنی روی فرش در عین حال که باعث تغییر رنگ فرش می‌شود، حالت چسبناکی را نیز ایجاد می‌کند. باید بدانید که پاک کردن لکه بستنی از روی فرش هرگز کار سخت و غیر ممکنی نیست. در ابتدا از یک قاشق استفاده کنید و تا حد ممکن بستنی ریخته شده روی فرش را جمع‌آوری کنید. البته باید دقت کنید این حرکت را با فشار کمی انجام بدهید تا باعث جذب بیشتر آن روی فرش نشوید. در مرحله بعدی یک دستمال تمیز را بردارید و با آب یا آب گازدار مرطوب کنید و روی محل بکشید تا باقی مانده آن نیز از بین برود. قدم بعدی خشک کردن قسمت مورد نظر با یک دستمال خشک است.
۱۲. پاک کردن لکه سس گوجه فرنگی
قبل از هر چیز با استفاده از یک قاشق تا جایی که ممکن است سس را از روی سطح فرش بردارید. بهتر است این حرکت را از قسمت بیرون لکه به سمت داخل آن انجام بدهید، در غیر این صورت و با حرکت‌های اشتباه باعث بیشتر پخش شدن آن خواهید شد. در مرحله بعدی مقداری آب گازدار را به صورت مستقیم روی لکه سس بریزید؛ سپس یک اسفنج مرطوب را به صورت ضربه‌ای روی لکه فشار بدهید تا کم‌کم جذب اسفنج شود. بعد از مرحله بالا یک دستمال توالت تمیز و محکم را روی قسمت مورد نظر بگذارید تا باقی مانده سس گوجه فرنگی را نیز جذب کند؛ سپس ترکیبی از دو فنجان آب سرد با یک قاشق غذاخوری مایع ظرفشویی تهیه کنید و با استفاده از یک پارچه تمیز یا اسفنج به آرامی روی قسمت لک شده به صورت ضربه‌ای و آرام بکشید. در نهایت قسمت مورد نظر را با آب سرد بشویید و بگذارید تا خشک شود.
یادآوری‌های مهم درباره پاک کردن لکه‌های فرش
۱. قبل از استفاده از هر نوع مخلوط یا محلولی در ابتدا بهتر است برای پاک کردن لکه‌ها از آب معمولی استفاده کنید؛ زیرا آب به هیچ‌وجه آسیبی به فرش ما وارد نخواهد کرد. علاوه‌بر آن آب قادر است بسیاری از لکه‌ها را از میان بردارد.
۲. فراموش نکنید که قبل از استفاده از محلول خانگی خود تلاش کنید تا همه بقایای لکه را از روی فرش جدا کنید؛ زیرا این کار می‌تواند نتایج بهتری در پاک کردن لکه‌ها به شما بدهد.
۳. در هنگام پاک کردن لکه‌ها به هیچ‌وجه منطقه لکه گرفته را نمالید و برای پاک کردن همیشه از روش ضربه زدن و فشار دادن استفاده کنید.
۴. اگر مطمئن نیستید که می‌توانید لکه‌ها را خودتان پاک کنید، بهتر است برای نتیجه مطلوب‌تر از دستگاه‌های مختلف قالیشویی نیز استفاده کنید یا آن‌ها را به مراکز معتبر مخصوص این کار بسپارید.
۵. موضوع زمان در گرفتن نتایج مناسب در پاک کردن لکه‌ها از روی فرش بسیار مهم است. سعی کنید لکه‌ها را در اسرع وقت پاک کنید تا احتمال موفقیت شما افزایش یابد.