تغییرات جُثه گودزیلا از گذشته تا حال
اولین گودزیلا که با ترکیبی از دست انسان و عروسک (و تبدیل شدن به پدرخوانده ژانر توکوساتسو ژاپنی) جان گرفت، ساختهای تهدیدآمیز است.
اول صبح؛ این روزها کمتر کسی است که گودزیلا را نشناسد؛ گودزیلا نام هیولایی خیالی است که برای اولین بار در سری فیلمهای ژاپنی به همین نام دیده شد. نام اصلی ژاپنی این هیولا «Gojira» است که در حقیقت از به هم چسبیدن دو واژه ژاپنی «Kujira» به معنای نهنگ و «Gorira» به معنای گوریل به وجود آمده که اشارهای به بدن بزرگ و آبزی بودن این موجود دارد. اما همه گودزیلا را معمولاً یک دایناسور جهش یافته با نفس آتشین میدانند که همیشه ظاهری یکسان دارد. با این حال، با بررسی دقیقتر، میتوان دریافت که گودزیلا در طول سالها، اغلب بر اساس فیلم به فیلم، تغییرات زیادی کرده است.
برای مثال آن گودزیلا که اولین بار در سال ۱۹۵۴ عرضه شد، بسیار متفاوت از آن چیزی است که در سال ۱۹۷۴ یا ۱۹۹۴ یا حتی ۲۰۱۴ میبینیم. و با گسترش رسانههای تصویری، گودزیلایی که امسال ما را تحت تاثیر قرار میدهد، مانند نمایش آن در سریال تلویزیونی Monarch: Legacy of Monsters اپل تی وی پلاس و «گودزیلا منهای یک» توهو، بازهم متفاوت از گذشته به نظر میرسند. پس اکنون زمان آن رسیده تا توجه ویژهای به این تغییرات فیزیکی در ظاهر گودزیلا داشته باشیم. بنابراین ما در ویجیاتو میخواهیم به بررسی تغییرات جُثه فیزیکی گودزیلا از گذشته تا حال بپردازیم.
گودزیلا (۱۹۵۴)
اولین گودزیلا که با ترکیبی از دست انسان و عروسک (و تبدیل شدن به پدرخوانده ژانر توکوساتسو ژاپنی) جان گرفت، ساختهای تهدیدآمیز است. این گودزیلا خشن و زخمدار برای ضربه زدن غیرقابل توقف در سراسر توکیو ساخته شده است. در ظاهر این موجود شاهد هستیم بازوهای او نسبتاً بیحرکت هستند، ویژگی که تا راهاندازی مجدد سال ۲۰۱۶، یعنی فیلم Shin Godzilla دیگر استفاده نشد. در این فیلم نماهای زیادی از پاهای ترسناک گودزیلا داده میشودو اما جالب است بدانید همه این نماها نیت خالص سینمایی نبود؛ چرا که هارو ناکاجیما، بازیگر درون عروسک گودزیلا، زیر یک ماکت ۱۰۰ کیلوگرمی که از مواد غیر قابل انعطاف ساخته شده بود، رنج زیادی میکشید و این نماهای مختلف حاصل این اتفاق است.
هجوم دوباره گودزیلا
فیزیک ظاهری و جُثه دنباله اول گودزیلا به طور قابل توجهی با شمایل نسخه اصلی آن متفاوت است؛ در واقع گودزیلای این فیلم بسیار لاغرتر است، با گردن و پاهای نازکتر و سری که وقتی از جلو به آن نگاه میشود بسیار احمقانه به نظر میرسد. بیشتر این تغییرات به این دلیل است که گودزیلا اکنون مجبور است با اولین دشمن کایجو خود، یعنی آنگویروس چهار پا، کشتی بگیرد. از آنجایی که بسیاری از فیلمهای آینده به ناچار حول یک مسابقه عظیم به سبک مبارزات MMA میچرخند، پس گودزیلا باید لاغرتر، زیرکتر و آشکارا احساساتیتر میشد. لباسها باید تمام پیروزیها و ناامیدیهای کوچک گودزیلا را منعکس میکردند و از حضور آخرالزمانی در فیلم ۱۹۵۴ دور میشدند.
کینگ کونگ در مقابل گودزیلا (۱۹۶۲)
در حالی که ظاهر دو فیلم اول گودزیلا تمام زخمها و بینظمیهایی را که برای یک هیولای رکس تیرانوسوروس که توسط سلاحهای هستهای احیا شده بود رخ میداد، در خود داشتند، اما ظاهر این هولا با فیلم سوم دورانی از سادهسازی را آغاز کرد. این موجود دوزیست بیشتر خزنده است (احتمالاً در تلاشی برای متمایز کردن آن از دشمن جدیدش، کینگ کونگ) و دستها و پاهایش ضخیم و آماده جنگ هستند. بنابراین توجه به این نکات در فیلم سوم به روشنی در صحنههای نبرد به کار آمد. در حالی که نزاعها در هجوم دوباره گودزیلا دیوانهوار و حیوانی هستند، اما مبارزات کینگ کونگ در مقابل گودزیلا از بازیهای عضلانی کشتی حرفهای ژاپنی الهام گرفته شده است.
ماترا در برابر گودزیلا و گیدورا، هیولای سهسر (۱۹۶۴)
فیزیک و ظاهر چهارم گودزیلا شگفتانگیز است؛ این شمایل جدید هیولا به اندازهای شیک است که گودزیلا میتواند غلت بزند و کشتی بگیرد (و از نظر فیزیکی بر اژدهای فضایی سه سر پادشاه گیدورا برتری پیدا کند و با ماترا پا به پا شود)، اما چهره و چشمهایش هنوز همان فرم آشنا را دارند که در آثار قبلی دیده بودیم. نکته دیگر درمورد این قسمت از ظاهر گودزیلا آن است که عروسک گردان آن یعنی آقای ناکاجیما، در این مرحله، وضعیت راه رفتن و مبارزه گودزیلا خود را کامل کرده بود، بازوهایش را کمی در کنار بالا نگه میداشت و کف دستش را کمی به سمت بیرون هدایت میکرد. این فرم جدید گودزیلا را برای مبارزه با همه رقبا آماده نشان میدهد.
تهاجم اخترهیولا و گودزیلا در برابر هیولای دریایی (۱۹۶۶)
همانطور که آشکارتر شد که فیلمهای گودزیلا عمدتاً توسط کودکان مورد تحسین قرار میگرفتند و فیلمهای هیولایی شروع به رقابت با فیلمهای مشابه موجود در تلویزیون کردند، طراحی گودزیلا کمی ترسناکتر شد. بنابراین در اواسط دهه ۶۰ میلادی شاهد تغییرات اساسی در ظاهر گودزیلا خواهیم بود، در واثع او فرم لاغرتر خود را حفظ میکند، اما جثه عضلانی بسیار کمی دارد (این باعث میشود ناکاجیما گاهی اوقات اینگونه به نظر برسد که هر وقت از آب بیرون میآید یک کیسه بزرگ لاستیکی پوشیده است). در این شکل جدید سر او دایرهای دوستانهتر میشود و چشمانش از بالای جمجمه به شکل قورباغه برآمده میشوند. این دیگر هیولایی نیست که به دنبال نابودی توکیو باشد. در واقع، تا اواسط دهه ۸۰ میلادی، گودزیلا دیگر هیچ چیز زیادی را ویران نمیکرد، مگر اینکه، البته، تحت کنترل بیگانگان باشد.
بازگشت گودزیلا در دهه هشتاد و نود میلادی
بعد از حدود دو دهه نبود تغییرات زیاد در ظاهر گودزیلا، با آغاز دوران هیسهای و شذوع جدید فیلمهای گودزیلا ما شاهد یک ظاهر جدید و یک بازیگر ثابت یا عروسکگردان جدید برای این موجود بودیم. کنپاچیرو ساتسوما که از تحسینکنندگان ناکاجیما عروسکگردان فیلمهای قبلی گودزیلا بود، اکنون تبدیل به فردی شد که سکان هدایت این هیولا را به گردن گرفت. در واقع این بازیگر جدید خواستههای استودیو در مورد یک گودزیلا جدیتر و خطرناکتر را برآورده میکرد. باید توجه داشت برخلاف شمایل دوران شووا، فرم جدید گودزیلا در دوران هیسهای به بزرگنمایی بیشتری نیاز دارند تا تفاوتهایشان را از فیلمی به فیلم دیگر به نمایش بگذارند.
ظاهر جدید گودزیلا در اینجا آن را به شکلی نشان میدهد که این هیولا برای اولین بار از سال ۱۹۵۵ دندان نیش دارد و فیزیک بدن قبلی با مواد فلسدار جایگزین شده است. در برخی نماها، ظاهر جدید با یک مدل جایگزین میشود، یک گودزیلای مکانیکی که کاملاً شرور به نظر میرسد و بیشتر برای اهداف تبلیغاتی استفاده و کاربرد دارد. باید بیان کرد که واقعاً شمایل گودزیلا در دوران هیسهای یعنی دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی ضعف خاصی وجود و آنها در اینجا به خوبی به اوج ظاهری خود میرسند. گودزیلا در فرم جدید کمی سنگینتر است، بیشتر آماده است تا با مجموعهای از تسلیحات جدید و بروز مقابله کند و بایستد.
گودزیلا (۱۹۹۸)
شاید گودزیلای معروف و خشن آمریکایی از TriStar Pictures بهترین ریمیکسی را که هیولا تا به حال دریافت کرده است به ما ارائه داده باشد. این گودزیلا که یک ایگوانای دریایی مخوف شده است، در حالت دایناسوری مدرنتری است و پاهای ضخیم آن جای خود را به ماهیچههای دونده لاغر داده و صفحات پشتی او در زوایای مختلف بیرون زده است. در این فیلم، این موجود هیولای نسبتاً بیرحمانهای است که یک مبارز خشن و چابک شده است.
دوران مدرن و بازخیز گودزیلا (۲۰۱۶)
شین گودزیلا به نویسندگی و کارگردانی هیدئاکی آنو، گودزیلا را به موقعیت خود به عنوان یک نیروی فوق العاده طبیعت و استعاره ناب یک فاجعه بازگرداند. اگرچه این هیولا چندین مرحله تکامل را طی میکند (مشهورترین آن، قورباغه نسبتاً کوچکی است که در ژاپن میچرخد)، معروفترین شکل آن غول درخشان و تغییر شکل یافته با آروارهای است که برای نفس اتمیاش دم درازش باز میشود و به طور غیرعادی از آن استفاده میکند. این طرحی است که به سرعت مورد توجه مخاطبان قرار گرفت (حتی یک پارک موضوعی در ژاپن وجود دارد که در آن میتوانید مستقیماً یک کپی از این ظاهر را ببینید)
دنیای سینمایی هیولاها (مانسترورس)
گودزیلای دهه نود میلادی بهعنوانمثال، بهگونهای طراحیشده بود که از گودزیلای مجموعه شُوا ترسناکتر به نظر رسد درحالیکه هیولای معرفیشده در «گودزیلا ۲۰۰۰» شاخهای پشتی به رنگ بنفش و دَم سرخرنگ اتمی داشت. اقتباسهای متنوع دیگری از داستان گودزیلا نیز صورت گرفته است و تمامی آنها روایتی منحصربهفرد از این شخصیت دوستداشتنی ارائه میدهند.
اکثر فیلمهای گودزیلا دخل و تصرفهای جزئی در شخصیت گودزیلا صورت دادهاند اما درعینحال، تعداد قابلتوجهی از جنبههای جذاب و جالب این شخصیت در اکثر اقتباسها حفظشده است. گودزیلا معمولاً بهصورت نیرویی توقفناپذیر که در اعماق اقیانوس نزدیک ژاپن زندگی میکند به تصویر کشیده میشود. گودزیلا را معمولاً میتوان با ظاهر دایناسور مانند، غرش شاخص و نفس آبی اتمیاش تشخیص داد.
با این تفاسیر ممکن است گودزیلای هیولایی در چهار فیلم و سریال تلویزیونی که او در دنیای سینمایی هیولاها (مانسترورس) ظاهر شده است شبیه هم به نظر برسد، اما تغییراتی وجود دارد که باید ازوجود آن قدردانی شود. باید بدانید گودزیلا بدنه حجیم و سر جعبهای و کروکودیلی خود را در تمام طول این جهان سینمایی حفظ کرده است، اما میتوان متوجه تغییر جزئی قد از فیلم ۲۰۱۴ به فیلم گودزیلا: پادشاه هیولاها، همراه با تفاوت در صفحات پشتی در نتیجه آسیب و روند بهبود آن شد. در سریال مونارک نیز، قبل از اینکه از تلاشهای ارتش برای کشتن او آسیبی ببیند، ما همچنین میتوانیم تکههای کوچکی از خاک و خزه را ببینیم که روی موجودی ماقبل تاریخ به اندازه او جمع شده است.
گودزیلا منهای یک (۲۰۲۳)
در نهایت به آخرین فیلم گودزیلا رسیدیم؛ فیلمی در ژانر کایجو به نویسندگی و کارگردانی تاکاشی یامازاکی و محصول سال ۲۰۲۳ کشور ژاپن که با همکاری مشترک استودیوی توهو و ربات تولید شده و بهوسیله شرکت توهو عرضه شدهاست. گودزیلا منهای یک سی و هفتمین فیلم از فرنچایز گودزیلا و سی و سومین فیلم گودزیلایی شرکت توهو محسوب میشود.
اما به نظر میرسد طراحی گودزیلا منهای یک از دو منبع سرچشمه میگیرد: بسیاری از زخمها و بافتهای گروتسک فیلمهای اصلی شرکت توهو را حفظ کرده است، اما به نظر میرسد سر و ماهیچههای آن به یاد گودزیلای دوران هیسهای است که در سطح بینالمللی نیز قابل تشخیص است. سوختگیهایی که روی آن رخ میدهد نیز حس خوبی را ایجاد میکند. این جانوری است که از طبیعت، رنج و غرور بشر ساخته شده است، بنابراین یک شکل دردناک قابل مشاهده مناسب است. به طور کلی، ممکن است چیزی کاملاً جدید به نظر نرسد، اما هیچ گودزیلایی واقعاً چنین نیست. در عوض، در طول ۷۰ سال گذشته، طرحها با هم ترکیب شدهاند و به یک شخصیت واقعاً غیرقابل نابودی تبدیل شدهاند.
کلام پایانی پیرامون تغییرات جُثه فیزیکی گودزیلا
گودزیلا تاکنون بارها و بارها تغییریافته و حتی خاستگاه و نحوه پیدایش او در داستانها دچار تحولات شگرف شده است. گودزیلا یک بهعنوان فراورده جانبی ناخواسته از آزمایشهای اتمی در دهه پنجاه میلادی شناخته میشود اما این تنها نسخه از داستان تولد او نیست. طی شش دهه گذشته، بازگوییهای مکرری از این شخصیت محبوب و جاافتاده فرهنگعامه صورت گرفته است که تمام آنها خاستگاه گودزیلا را به شکلی یکنواخت روایت نمیکنند.
گودزیلا تابهحال در ۳۷ فیلم سینمایی لایواکشن (ازجمله اقتباس آمریکایی سال ۱۹۹۸ میلادی از آن) حضورداشته است. معمولاً، فرنچایز گودزیلای استودیو ژاپنی توهو را میتوان به سه دوره طبقهبندی کرد: شُوا (۱۹۵۴-۱۹۷۵)، هِیسِی (۱۹۸۴-۱۹۹۵)، و میلنیوم (۲۰۰۰-۲۰۰۴). هرکدام از این دورهها، نسخه «پادشاه هیولاها» ی مختص به خود را داشت و همگی از طراحیهای منحصربهفرد برخوردار بودند.