مار سنگی حیرت‌انگیزی که بعد از زلزله از زیر زمین بیرون آمد
زمین‌لرزۀ سال گذشته در کشور مکزیک منجر به کشف یک اثر خیره‌کنندۀ تاریخی شد که ممکن است تجسمی نمادین از یکی از خدایان تمدن آزتک باشد.
به گزارش اول صبح؛ سال گذشته زمین لرزه‌ای به بزرگی 7.6 ریشتر شهر مکزیکوسیتی را لرزاند؛ این زلزله به ساختمان‌ها آسیب رساند و برق‌رسانی را مختل کرد. اما همین اتفاق به یک کشف باستان‌شناسی غیرمنتظره نیز منجر شد: پس از زلزله، محققان یک سر مار سنگی مربوط به تمدن آزتک با قدمت نزدیک به 500 سال را در زیر ساختمانی وابسته به دانشکده حقوق در دانشگاه ملی مکزیک پیدا کردند.
مجسمه حدود 4.5 متر زیر سطح زمین قرار داشت. بر اساس بیانیۀ موسسه ملی مردم‌شناسی و تاریخ مکزیک (INAH)، وزن این مار سنگی 1.3 تن، طول آن 1.8 متر، ارتفاع آن 85 سانتیمتر و عرض آن بیش از 1 متر است.
برتراند لوبژویز، محقق علوم انسانی در دانشگاه مونتری در مکزیک می گوید: «اولین باری که این سر مار را دیدم، از ابعاد آن خیره و متحیر شدم».
علاوه بر اندازه بزرگ مار، محققان از رنگ‌های آن نیز شگفت‌زده شده‌اند. حتی پس از قرن‌ها باقی ماندن در زیرزمین، سر مار هنوز با ردپایی از رنگدانه‌های تند و تیز، از جمله سیاه، سفید، قرمز و آبی تزئین شده است که تقریباً 80 درصد از سطح آن را پوشانده است. وجود لایه‌ای از گل بر روی این مجسمه به حفظ تزئینات بیرونی آن کمک کرده است.
از زمان کشف، تیمی به رهبری ماریا باراخاس روچا، یکی از حافظان محیط زیست در INAH، برای حفظ آن تلاش کرده است.
باراخاس روشا در بیانیه INAH می‌گوید: «این رنگدانه‌ها از همان جنسی هستند که مکزیکی‌ها برای تزئین تصاویر مذهبی و معابد خود استفاده می‌کردند».
کارشناسان پس از بلند کردن سر مار از روی زمین با جرثقیل، یک محفظه رطوبت را در اطراف آن ایجاد کردند. باراجاس روشا می‌افزاید: «این یک فضای مهر و موم شده است که با لایه‌های پلاستیکی پوشانده شده و مجهز به مرطوب‌کننده‌ها و ثبت‌کننده‌های داده برای خواندن و کنترل رطوبت نسبی این مجسمۀ مار است».
محفظه به آرامی مجسمه را خشک می‌کند و به تدریج رطوبت جمع شده در طول قرن‌ها را از بین می‌برد. اگر مجسمه به حال خود رها شود، می‌تواند خیلی سریع رطوبت خود را از دست بدهد و این به نوبه خود منجر به از دست دادن رنگ می‌شود. تاکنون این مداخلات موفقیت آمیز بوده است.
مارها به طور مکرر در هنر آزتک ظاهر شده‌اند. آنها طیف وسیعی از معانی نمادین را داشتند: به عنوان مثال، خدای Quetzalcóatl، اغلب به صورت یک مار به تصویر کشیده می‌شود، اگرچه محققان نمی‌دانند که آیا شخصیت این ایزد به این مجسمه خاص نیز مربوط هست یا نه.
به گفته INAH، تا زمانی که تلاش‌های حفاظتی کامل نشود، سر مار در معرض بازدید عموم نخواهد بود، «زیرا هر گونه تغییر در آب و هوای اطراف مجسمه می‌تواند مضر باشد». این مجسمه تا اوایل سال 2024 در اتاق حفاظت باقی خواهد ماند. در این مدت، محققان به مطالعه مواد و اهمیت تاریخی آن ادامه می‌دهند.