کشف «توده مرموز» رومی که از طلا ارزشمندتر است
ارغوانی، رنگی نسبتا کمیاب در طبیعت، از طریق خرد کردن هزاران حلزون دریایی صید شده در دریای مدیترانه ساخته می‌شد.
اول صبح؛ در جریان حفاری‌های باستان‌شناسی در در بریتانیا، یک «توده مرموز» ارغوانی‌رنگ کشف شد که برای مدتی ماهیت آن نامشخص مانده بود. حالا اما دانشمندان می‌گویند دریافته‌اند این قطعه بسیار کمیاب ماده‌ای است که زمانی از طلا هم بیشتر ارزش داشته است.
باستان‌شناسان در زمین باشگاه کریکت کارلایل در شمال انگلیس در حال کاوش برای یافتن بقایای یک حمام تاریخی متعلق به عصر سپتیمیوس سوروس، امپراتور روم در قرن ۳ پس از میلاد، بودند که به یک قطعه نرم غیرعادی از مواد با رنگ ارغوانی متمایز برخوردند.
آن‌ها این شیء را برای دانشمندان دانشگاه نیوکاسل فرستادند. در آزمایشگاه بود که مشخص شد این توده نرم حاوی رنگدانه‌های آلی برم و موم زنبور عسل است؛ نشانه‌ای مطمئن که ثابت می‌کرد این جسم در واقع ماده رنگین «ارغوانی امپراطوری» یا «ارغوانی شاهی» است.
امروزه رنگ‌ها ارزان هستند و به راحتی در کارگاه‌ها ساخته می‌شوند. با این حال در دوران باستان، تهیه آن‌ها به تلاش و تخصص زیادی نیاز داشت. در این میان ارغوانی، رنگی نسبتا کمیاب در طبیعت، از طریق خرد کردن هزاران حلزون دریایی صید شده در دریای مدیترانه ساخته می‌شد.
برای ساختن این رنگ، به اندازه‌ای که بتوان با آن یک لباس یا یک شیء تزئینی را رنگ‌آمیزی کرد، به ده‌ها هزار حلزون خاردار و مقدار قابل توجهی کارگر نیاز بود. به همین خاطر تولید آن بسیار گران درمی‌آمد و تنها امپراطوران رومی با ثروت بالای خود می‌توانستند هزینه‌های تولید آن را تقبل کنند.
رنگ ارغوانی امپراطوری از نوعی حلزون به دست می‌آمد
دانشمندان می‌گویند هرچند تا کنون بسیاری از نمونه‌های ارغوانی امپراطوری در اطراف مدیترانه یافت شده است، با این وجود یافتن این ماده در بریتانیا در شمالی‌ترین بخش امپراطوری روم بسیار نادر بوده است.
فرانک گیکو، مدیر فنی شرکت حفاری واردل آرمسترانگ، در این باره گفت: «این تنها نمونه‌ای است که ما در اروپای شمالی می‌شناسیم و احتمالاً تنها نمونه یک‌تکه و جامد در کل امپراطوری روم از رنگدانه‌ای که هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است.»
وی اضافه کرد: «نمونه‌هایی از این رنگ در نقاشی‌های دیواری در شهر باستانی پمپئی و برخی از تابوت‌های نقاشی شده در استان روم مصر یافت شده است.»
کاربرد رنگ ارغوانی امپراطوری در دیوارنگاره‌ها
لوسیوس سپتیمیوس سوروس که در استان آفریقایی روم در لیبی امروزی به دنیا آمد، از امپراطوران بزرگ روم بود. وی که ابتدا از ژنرال‌های رومی محسوب می‌شد، از سال ۱۹۳ تا سال ۲۱۱ میلادی فرمانروایی کرد.
او بیشتر به دلیل نقش‌اش در حمله گسترده به شاهنشاهی اشکانی، غارت پایتخت ایران باستان یعنی تیسفون و به بردگی بردن ساکنان آن در سال ۱۹۸ شناخته می‌شود.
محققان تصور می‌کنند این توده ارغوانی تیره در سفری تاریخی که این امپراطور با هدف تقویت استحکامات موسوم به دیوار هادریان در مرز شمال غربی امپراتوری روم به کارلایل داشته به این مکان آورده شده باشد.