کشف ۲ بنای تاریخی در فاضلاب سیرجان

اول صبح؛ کشف ۲ بنای تاریخی طی یکی، دو روز اخیر در بافت قدیم شهر سیرجان درحالی خبرساز بوده که میراث فرهنگی قدمت آن‌ها را به‌احتمال به دوره قاجار نسبت می‌دهد و می‌گوید که پیمانکار فاضلاب از میراث مجوز حفاری در این محدوده نداشته است.

به دنبال انتشار خبرهای مربوط به کشف این بناهای تاریخی، خبرنگار ما در استان کرمان روز سه شنبه پیگیر موضوع شد که رییس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان سیرجان ضمن رد آسیب و تخریب این بناها توضیحاتی ارائه داد.

محمد کارآمد گفت: شامگاه یکشنبه (۱۹ آذرماه جاری) حین حفاری فاضلاب در بلوار دکتر صادقی که محدوده بافت تاریخی این شهر است در عمق پنج متری سطح زمین یک حمام و بخشی از یک ساختمان قدیمی رویت و کشف شد.

رییس میراث فرهنگی سیرجان افزود: دور محوطه هر ۲ بنای مکشوفه در بلوار دکتر صادقی شهر سیرجان اینک محصور شده تا باستان‌شناسان در این محوطه حضور یابند و برنامه‌های خود را اعلام کنند.

وی با اشاره به اینکه این ۲ بنا با فاصله ۲۰۰ متر از یکدیگر و در یک مسیر قرار دارند تصریح کرد: ساختمان حمام قدیمی کشف شده در نبش کوچه و در نزدیک بادگیر چُپُقی این شهر واقع است.

رییس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان سیرجان بیان کرد: قسمت نمایان شده ساختمان کشف شده دوم نیز بخشی از یک بنای بزرگ‌تر است که زیر بلوار دکتر صادقی شهر سیرجان قرار دارد.

تخمین قدمت قاجاری

وی با اشاره به اینکه تاکنون شیء تاریخی در این ۲ بنا کشف نشده است، اظهارداشت: طبق شواهد موجود و در اظهارنظر اولیه به طور تقریبی می‌توان گفت که سابقه این ۲ بنا بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال و مربوط به اواخر دوره قاجار تخمین زده می‌شود.

کارآمد خاطرنشان کرد: بعد از گرفتن نظرات کارشناسی در این محوطه محصور شده این منطقه نقشه «یو تی ام» (نقشه حاوی مختصات کامل) می‌خورد و ستاره‌دار می‌شود که اداره کل میراث فرهنگی هر اقدامی بخواهد انجام دهد با توجه به این نقشه‌ها خواهد بود.

بخشی از بنای کشف شده

وی گفت: همه افراد محلی و افرادی که در گذشته در منطقه مذکور ساکن بوده‌اند از گذشتگان خود شنیده‌اند که این محوطه که این ۲ بنا در آن شناسایی شده اختلاف سطحی با خیابان‌های اطراف داشته است.

کارآمد افزود: همچنین در این محدوده موردنظر خانه‌هایی وجود داشته که سطحشان پایین‌تر بوده و در آن‌ها پایاب (در معماری بخشی از سازه که برای دسترسی آسان ساکنان به آب کاریز یا قنات ساخته می‌شده‌است)، آب انبار و راهروهای زمینی برای تردد به سمت حمام قرار داشته است.

رییس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان سیرجان اظهارداشت: به غیر از حمام در مورد بنای دوم هیچ گونه شیبی ندیدیم که به سمت پایین باشد تا بگوییم این سازه یک پایاب است بلکه طبق شواهد بیشتر یک راهرو و بخشی از یک خانه بود.

حفاری بدون مجوز از میراث در محدوده تاریخی

عکس بخشی از بنای کشف شده را نشان می‌دهد

وی گفت: منطقه‌ای که این ۲ بنا در آن‌ها شناسایی و کشف شده در بافت تاریخی شهر سیرجان قرار و هرگونه حفاری در این محدوده نیاز به مجوز و نظارت میراث فرهنگی دارد که در این زمینه شرکتی که در این محدوده حفاری انجام می‌داده معترف است که نسبت به این موضوع آگاه نبوده است.

کارآمد تاکید کرد: شرکت پیمانکار فاضلاب که بدون مجوز از میراث در حال حفاری بوده به سقف بنای تاریخی برخورد می‌کند که با توجه به اینکه بدون مجوز در بافت تاریخی فعالیت کرده و گزارش این موضوع را نداده، با همکاری قاضی کشیک به صورت موقت تا اظهارنظر کارشناسان فنی اداره کل میراث یا باستان‌شناسان از ادامه فعالیت پروژه تا اخذ مجوز جلوگیری شد.

حفاری آسیبی به بنا نزده

وی در ادامه در پاسخ به پرسش ایرنا مبنی بر اینکه برخی رسانه‌های محلی مدعی بروز خسارت به بنا توسط پیمانکار شده بودند، با تاکید بر اینکه حفاری شرکت فاضلاب مذکور آسیبی به این بناها نزده است، گفت: باستان‌شناس و دفتر فنی میراث‌فرهنگی باید در مورد وارد شدن یا نشدن آسیب به این ساختمان‌های کشف شده به طور دقیق اظهارنظر کند اما آنگونه که شواهد موجود نشان می‌دهد آثاری مبنی بر خسارت بر این سازه‌ها وجود ندارد.

کارآمد بیان کرد: اثری که بر سر حفاری این شرکت فاضلاب قرار داشته (ساختمانی که طاق ورودی آن را در تصاویر می‌بینید) دقیقا چسبیده به مسیر اجرای فاضلاب بوده است، به طور مثال جدولی را در خیابان در نظر بگیرید که کنار آن حفاری انجام شده باشد.

وی بیان کرد: طاقی که در تصاویر این خبر می‌بینید دقیقا ورودی یکی از سازه‌های کشف شده به شمار می‌رود که خسارت، لطمه یا ضربه‌ای به آن وارد نشده است.

شرکت مذکور اطلاع نداد، مردم محلی گزارش دادند

رییس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان سیرجان در عین حال بیان کرد: شرکت فاضلاب مذکور وقتی در مسیر اجرای پروژه به این طاق برخورد کرده به میراث فرهنگی گزارشی نداده و مردم محلی نسبت به این موضوع اطلاع‌رسانی کردند.

وی گفت: در فاصله ۲۰۰ متری از این نمای ورودی که در مسیر شرکت فاضلاب قرار داشت، بنای دوم و حمامی نیز کشف شد که این سازه هنوز مدفون است و خط فاضلاب در مسیر آنجا اجرا نشده و و ما اجازه اجرا نداده ایم.

سیرجان در ۱۷۵ کیلومتری جنوب غربی مرکز استان کرمان قرار دارد.