نقش پنهان «جن‌گیرها» در انتخابات اندونزی
آقای کوسومو می‌گوید که او به ده‌ها سیاستمدار ظرف بیست سال مشورت داده است و در آستانه انتخابات به «نامزدهایی از سراسر اندونزی» مشاوره داده است.
اول صبح؛ کی کوسومو از میانه سر و صدا و دود بخورهای داخل دفترش که ساختمانی دو طبقه به رنگ قرمز در حومه جاکارتاست می‌گوید: «کسانی که کمک‌شان می‌کنم قطعاً برنده می‌شوند».
اتاق مزین است به شمشیرها، مجسمه‌های مرمرین و نقاب‌های چوبی.
او چهارزانو با چشمان بسته نشسته است و حرکاتی دایره‌وار با دست‌هایش انجام می‌دهد و آوازهایی که نجوا می‌کند به زحمت شنیده می‌شوند.
آقای کوسومو که یک «شَمَن» مشهور است دانش خود را در زمینه «طب سنتی، قدرت معنوی و هیپنوتیزم» تبلیغ می‌کند.
روزانه مشتریانش از او در زمینه‌هایی از تصمیم‌گیری درباره بهترین تاریخ بستن یک معامله تجاری تا پیش‌بینی اینکه ازدواجی منجر به طلاق می‌شود یا نه کمک می‌خواهند.
اما هر پنج سال با فرا رسیدن موعد انتخابات عمومی، سیاستمداران در خانه او را می‌زنند و خواهان مشورت معنوی و پیشگویی سیاسی می‌شوند.
روز ۱۴ فوریه، بیش از ۲۰۰ میلیون اندونزیایی برای انتخاب رئیس‌جمهورشان و همچنین نمایندگان مجلس قانون‌گذاری ملی و منطقه‌ای پای صندوق‌های رأی می‌روند.
آقای کوسومو می‌گوید که ماه‌های پیش از روز انتخابات شلوغ‌ترین اوقات کاری بسیاری از شمن‌ها در سراسر اندونزی هستند.
اما نقش شمن‌ها که مشهور به دوکون هستند بسیار جنجالی است و اختلاف نظر درباره‌شان زیاد است.
بعضی از جوامع بومی و سنتی معتقدند که شمن‌ها نقش مهمی در التیام، حفاظت و نگهداری از توازن دنیای معنوی ایفا می‌کنند.
نامعمول نیست که «شمن‌های باران» برای دفع هوای بد در مراسمی از قبیل عروسی‌ها به کار گرفته شوند و یکی از این شمن‌ها در گراندپری موتوجی‌پی ۲۰۲۲ در جزیره لومبوک حضور داشت.
یک شمن در گراندپری موتوجی‌پی ۲۰۲۲ در جزیره لومبوک
اما بسیاری از اندونزیایی‌ها به ویژه نسل‌های جوان‌تر به این‌ها شک دارند و در میان آن‌ها گیناستی رامادانتی ۳۲ساله است که در زمینه بازاریابی در جاکارتا کار می‌کند. او می‌گوید که کار شمن‌ها - از جمله برای سیاستمداران - «شیادی به نظر می‌رسد.»
او می‌گوید: «من هیچ وقت شمن‌ها یا رهبران معنوی را باور نکرده‌ام چون خیلی‌ها می‌گویند از آن‌ها کمک خواسته‌اند ولی باز هم شکست خورده‌اند. هیچ سندی وجود ندارد که نشان بدهد مشتریان آن‌ها واقعاً برنده می‌شوند یا نه. اگر هم برنده شوند، راهی نیست احراز کنیم که به خاطر شمن‌ها بوده است.»
در یک نظرسنجی از بیش از ۱۰۰ اندونزیایی که ولکام گلوبال مانیتور انجام داده است، ۱۳ درصد گفته‌اند که به درمانگران سنتی «خیلی زیاد» اعتماد دارند و ۴۳ درصد هم گفته‌اند که «تا حدودی» به آن‌ها اعتماد دارند - ولی بیش از یک چهارم جمعیت گفته‌اند که به آن‌ها یا اصلا اعتماد ندارند یا اعتماد کمی دارند.
در هر انتخاباتی، شورای علمای اندونزی، نهاد نیمه‌رسمی امور اسلامی کشور به احزاب سیاسی هشدار می‌دهد که نامزدهای‌شان را از مشورت با شمن‌ها برحذر بدارند.
چولیل نفیس، رئیس این نهاد در شبکه ایکس، توییتر سابق، در ابتدای دوره کارزارهای انتخاباتی نوشت: «شورای علمای اندونزی در سال ۲۰۰۵ فتوایی صادر کرد که شمن باوری حرام است».
آقای کوسومو مدعی استفاده از جن در کمک به پیروزی مشتریانش است.
او به مشتریان‌اش طلسم‌هایی نیز می‌دهد از قبیل کرمی زنده که از دماغ یک گراز وحشی برداشته شده است و او مدعی است که اگر این کرم در جیب فرد حمل شود، کاریزمای نامزد را تقویت می‌کند.
آقای کوسومو می‌گوید که او به ده‌ها سیاستمدار ظرف بیست سال مشورت داده است و در آستانه انتخابات به «نامزدهایی از سراسر اندونزی» مشاوره داده است.
کوسومو می‌گوید: «مشتریانش برای مخفی ماندن ساعت ۲ یا ۳ صبح می‌آیند»
اما آن‌ها که به دیدار یک شمن می‌روند باید بیم واکنش منفی رأی‌دهندگان را هم داشته باشند.
آقای کوسومو بدون افشای هیچ اسمی به بی‌بی‌سی می‌گوید: «آن عده از افراد، به ویژه چهره‌های عمومی، که خواهان انتخاب مجدد هستند ساعت ۲ یا ۳ صبح می‌آیند چون نمی‌خواهند مردم آن‌ها را ببیند. انواع و اقسام استتارها را هم دارند و مثلاً با نقاب ظاهر می‌شوند.»
چون بسیاری از این دیدارها مخفیانه هستند، سخت است بشود فهمید این روش میان سیاستمداران چقدر شایع است.
کوسومو به بی‌بی‌سی نمی‌گوید که برای خدمات‌اش چقدر پول می‌گیرد؛ هر چند این شمن که یک بازیگر نیز هست علناً درباره خانه بزرگ‌اش و عشق‌اش به خودروهای تجملی حرف زده است.
انتخابات اندونزی ۱۴ فوریه برگزار می‌شود
به گفته بودی منور رحمان، رئیس اندیشکده مرکز دین و فلسفه پارامدینه در اندونزی، باورهای محلی خیلی اوقات با تعالیم دینی در هم آمیخته شده‌اند و منجر به آداب سنتی علوم غریبه‌ای شده‌اند که با اعتقادات دینی هم‌زیستی دارند.
یکی از مشهورترین این باورها کِجاوِن است که یک نظام اعتقادی التقاطی است که عناصری از انیمیسم جاوه‌ای، کیهان‌شناسی هندو-بودایی و عرفان را در خود دارد.
خود اصطلاح کجاون از جاوا یا جاوه گرفته شده است که پرجمعیت‌ترین جزیره در اندونزی است و موطن بیش از نیمی از جمعیت کشور است.
تقریباً همه رئیس‌جمهورهای این کشور اهل جاوه بوده‌اند و هر چند مسلمان بوده‌اند بسیاری باور دارند که پاره‌ای از مناسک کجاون را انجام می‌داده‌اند.
روایت‌هایی هست که سوکارنو اولین رئیس‌جمهور اندونزی در جنگل‌هایی مقدس مراقبه می‌کرده و جانشین او سوهارتو در رودخانه‌ای برای تطهیر روح‌اش غسل می‌کرده است.
رهبر فعلی، رئیس‌جمهور جوکو ویدودو تصمیم‌های مهم دولتی را در روزهایی در تقویم جاوه‌ای اعلام کرده است که برای او سعد و خجسته به شمار می‌روند.
عبدالفتاح که شمن است اذعان دارد بسیاری از مشتریان سیاستمدار او موفقیت انتخاباتی نداشته‌اند.
احمد رفایی عضو حزب میانه‌روی اسلامی پارتای کبانگ‌کیتان بانگسا به مشورت با یک مرشد در دوره کارزارش در انتخابات محلی در شهر بانیووانگی در جاوه شرقی اذعان می‌کند.
این مرشد دستوراتی مفصل درباره قرائت دعاهایی در مکانی خاص به او می‌داده است.
آقای رفایی با لبخندی خجالتی می‌گوید: «من برای دعا کردن به آلاس پروو رفتم.»
عده‌ای از محلی‌ها آلاس پروو را جنگلی مقدس می‌دانند که محل اقامت ارواح است. صوفیان به غارهای مخفی آن برای مراقبه می‌روند؛ همان‌طور که گفته می‌شود سوکارنو نیز این کار را می‌کرده است.
او می‌گوید: «من معتقدم این گیتی جز انسان‌ها ساکنانی دارد. من از مخلوقات خدا چه دیدنی باشند چه دیدنی نباشد کمک می‌خواهم.»
اما او سعی می‌کند توازنی بین ابزارهای راهبردی و ابزارهای معنوی در انتخابات ایجاد کند.
او که شغل‌اش وکالت است می‌گوید که ماه‌ها و با صرف پول نسبتاً زیادی به تحصیل در دوره‌هایی آنلاین درباره چیزهایی پرداخته است مثل برندینگ شخصی، میم‌های رسانه‌های اجتماعی و نقشه‌نگاری محله‌های انتخاباتی و رأی‌دهندگان.
در سال ۱۹۹۹ یک سال پس از آشوب‌های گسترده‌ای که منجر به پایان رژیم خودکامه سوهارتو شد، اندونزی اولین انتخابات دموکراتیکش را برگزار کرد.
با استقرار بیشتر دموکراسی، نامزدها ارزشِ داشتن یک چهره عمومی قانع‌کننده را موقع تعامل با رأی‌دهندگان فرا گرفته‌اند.
آقای رحمان می‌گوید: «ولی ما کاملاً از وضع سنتی به مدرن عبور نکرده‌ایم و هنوز ترکیبی از هر دو را داریم.»
عده‌ای از سیاستمداران به گفته او معتقدند که «چیزی که کار می‌کند و حساب‌شده است مثل مشاوران سیاسی رضایت‌بخش نیست. آن‌ها چیزی می‌خواهند که فکر می‌کنند مطمئن‌تر است.»
عبدالفتاح شمن دیگری از انجمن شمنی نوسان‌تارا در بانیووانگی اذعان دارد که به رغم این مناسک بسیاری از مشتریان سیاستمدار او موفقیت انتخاباتی نداشته‌اند.
او می‌گوید: «ولی فکر می‌کنم سیاستمداران باز هم به مرشدهایی معنوی نیاز دارند که راهنمای‌شان باشند و به آن‌ها در صورت شکست نیرو بدهند.»
آقای رفایی نیز می‌گوید که بیشتر برای حفظ آرامش درونی در میانه صحنه رقابتی انتخابات محلی به مرشد معنوی‌اش تکیه می کند.
وقتی از او می‌پرسیم که آیا برای باختن آماده است، می‌گوید: «البته. به عنوان یک جنگنده راستین، ما باید آماده پیروزی و شکست باشیم. اگر نیستید، به خودتان زحمت ورود به دنیای سیاست را ندهید».