سفر فکری غزالی در جادۀ «شَک» و «تردید»

همین الان که شما در حال خواندن این مقاله هستنید، طبیعتا فکر می‌کنید که «بیدار» هستید و در حال دیدن یک رویا در خواب نیستید. اما از کجا مطمئنید که خواندن این مقاله در واقع یک رویا نیست؟

تاریخچه لباس‌هایی که می‌پوشیم؛ از شلوار کارگو تا پیراهن هاوایی

مد از زمانی که ما شروع به پوشاندن بدنمان با لباس کردیم راهی طولانی طی کرده است. در اینجا می‌خواهیم تاریخچه لباس‌ها و ریشه شکل‌گیری برخی از لباس‌های روزمره‌مان را بررسی کنیم.

نگاه فلسفی به «رأی»؛ آیا رأی دادن یک وظیفه اخلاقی است؟

انتخابات یکی از مهم‌ترین ارکان هر حکومتی است که قرار است مبتنی بر خواست مردم اداره شود. با توجه به اهمیت این موضوع، فیلسوفان سیاسی از زوایای گوناگونی به مسئلۀ انتخابات پرداخته‌اند که بحث اخلاقی دربارۀ شرکت در انتخابات نیز از جملۀ آن‌هاست.

نگاهی به افکار و اعتقادات مرموزترین فیلسوف تاریخ

فیثاغورس ساموسی، فیلسوف و ریاضیدان یونانی باستان بود که به خاطر کمک‌هایش به پیشرفت ریاضیات و هندسه و تأثیرش بر فیلسوفانی مانند افلاطون و ارسطو شناخته شده است. اما او همچنین به دلیل عقایدی که در «انجمن برداری فیثاغورس» ترویج می‌کرد، یکی از مرموزترین چهره‌های تاریخ فلسفه است.

دستیابی به هدف بزرگ با سه قانون عملی شوپنهاور

شوپنهاور عاشق استعاره بود و توصیه او با مثال یک خانه ساز آغاز می‌شود: مرد «در ساخت خانه کار می‌کرد»، اما «ممکن است از طرح کلی آن کاملا بی‌اطلاع بوده باشد». شوپنهاور اشاره کرد که بدین خاطر خانه ساز به جای آن که بخشی از یک طرح بزرگ را ببیند در جزئیات روزانه کار خود گرفتار شده بود. در هر جنبه‌ای از هستی نیز چنین است. او می‌نویسد: «تنها زمانی شخصیت و ظرفیت‌های ما خود را در پرتو واقعی خود نشان می‌دهند که به زندگی خود به عنوان یک کل متصل نگاه کنیم». خانه ساز اگر بتواند کل خانه را در حالی که روی جزئیات کار می‌کند تصور کند می‌تواند رضایت بیش‌تری از کار خود داشته باشد و با انگیزه باقی بماند.

تصاویری از مردی که «غیرممکن» را نقاشی می‌کرد

جهان‌های توهم‌آمیز و هزارتوی موریس اشر که به درستی «استاد غیرممکن‌ها» لقب گرفته، هنرمندان، طراحان، و حتی ریاضی‌دانان را مجذوب خود کرده است. برخی از آثار او به ویژه به دلیل فضاهای غیرممکنی که خلق می‌کنند شهرت جهانی یافته‌اند؛ فضاهایی مثل یک پلکان بی‌نهایت که بالا و پایینش به هم متصل هستند.

تاملی درباره خواب؛ چرا فیلسوفان «خواب» را دوست ندارند؟

فیلسوفان دربارۀ «رویا» زیاد صحبت کرده‌اند اما اغلب از پرداختن به خود «خواب» به ویژه خواب‌های عمیق بی‌رویا سر باز زده‌اند. این شاید دلیل واضحی داشته باشد: کسانی که هدف فلسفه را پرورش حالت «بیداری مطلق» می‌دانند، احتمالاً خواب را نوعی دشمن تلقی می‌کنند.

«باشکوه» به چه معناست؟

آیا تا به حال در حین وقوع یک طوفان رعد و برق هیجان‌زده شده‌اید؟ آیا در برابر یک رشته‌کوه مرتفع و مه‌آلود، احساس شگفتی کرده‌اید؟ در این صورت، شما تجربه‌ای را داشته‌اید که فیلسوف ادموند برک (Edmund Burke) آن را تجربۀ امر «باشکوه» یا «والا» (The Sublime) می‌نامید.

مجسمه‌هایی که «مهاجرت» را به تصویر می‌کشند

برونو کاتالانو هنرمندی است که مسجمۀ مهاجران چمدان به دستش در سراسر دنیا خودنمایی می‌کنند؛ از ایتالیا تا سنگاپور و نیویورک.

اگر شما هم آدم «پرمشغله» ای هستید حتما این مطلب را بخوانید

سورن کی‌یرکه‌گارد، فیلسوف مشهور اگزیستانسیالیست، اعتقاد داشت که باید آنچه واقعا «مهم» است را در درون خودمان جستجو کنیم؛ هرچقدر که ما خودمان را در مشغله‌های بیرونی غرق کرده باشیم، بیشتر و بیشتر از چیزهای واقعا با اهمیت دور افتاده‌ایم.

فلسفۀ اپیکوری؛ بی‌بندوباری یا آرامش ذهنی

«فلسفۀ اپیکوری» که اغلب به عنوان نوعی لذت‌گرایی افراطی و بی‌بندوباری مورد بدفهمی قرار گرفته است، در واقع بر حذف درد و اضطراب از زندگی تأکید دارد و از فلسفه به عنوان نوعی درمان برای رسیدن به بالاترین لذت زندگی یعنی «آرامش ذهنی» استفاده می‌کند.

نظر امپراتورِ فیلسوف دربارۀ «زندگی خوب»

مارکوس اورلیوس از سال ۱۶۱ تا ۱۸۰ میلادی امپراتور روم بود و یکی از بزرگترین فیلسوفان مکتب رواقی نیز به شمار می‌آمد. مارکوس در زمان چندین درگیری نظامی مهم و همچنین یک طاعون کشنده حکومت کرد. اما علی‌رغم این وقایع دشوار، فلسفۀ او، فلسفه آرامش و سکون بود. او در یکی از جملات قصار خود توصیه می‌کند: «شما تنها بر ذهن خود حاکم هستید نه بر رویدادهای بیرونی. اگر این را درک کنید، نیرو و توان خواهید یافت».